27 EKİM KISA DALGA BÜLTEN
Gündemin öne çıkan gelişmelerinden derleyerek hazırladığımız Kısa Dalga Bülten’e başlıyoruz
PODCASTİMİZİ DİNLEMEK İÇİN PLAY'E TIKLAYINIZ...
GÜNDEM
Anayasa Mahkemesi Gezi davası kapsamında cezaevinde olan TİP Hatay Milletvekili Can Atalay’ın başvurusunda hak ihlali kararı vermişti. Yüksek mahkemenin kararı, yargılamayı yapan İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’ne ulaştı. Ancak bültenimiz yayına hazırlandığı sırada Atalay henüz tahliye edilmemişti. Atalay’ın meslektaşları ise adliyede açıklama yaparak, Atalay’ın cezaevinde kaldığı her dakikanın yeni bir ihlal anlamına geldiğini söyledi.
Aydın'da, Kredi ve Yurtlar Kurumu’na bağlı Güzelhisar Kız Öğrenci Yurdunda arızalanan asansör düştü, üniversite öğrencisi Zeren Ertaş hayatını kaybetti. Gençlik ve Spor Bakanlığı, yurt müdürünün açığa alındığını duyurdu.
Aydın Valisi Yakup Canbolat, 15 kişilik asansöre 16 kişinin bindiğini, asansörün daha kapı kapanmadan kaymaya başladığını belirtti. Canpolat, bir öğrencinin panik halinde dışarı çıkmak isterken arada sıkışarak öldüğünü söyledi. Canpolat asansörün bakımının 21 Eylül’de yapıldığını ve adli soruşturma dışında da kendilerinin soruşturma yürüteceğini belirtti.
Ancak yurtta kalan öğrenciler ise asansörlerin tehlikeli olduğu konusunda yurt yönetimini sürekli uyardıklarını ancak dikkate alınmadıklarını söyledi. Öğrenciler eylem yaparak Kredi ve Yurtlar Kurumu’nu protesto etti. Gençle polis müdahale etti.
ANKA Haber Ajansı’nın aktardığına göre kentte bulunan diğer yurtlarda da asansör sorunları yaşanıyor. Hatta bir öğrenci üç gün önce Berin Menderes Kız Yurdu’ndaki asansör sorununu CİMER’e bildirdi. Öğrencinin dilekçesinde “Asansör durmadan bozuluyor. Kızlar hep asansörde kalıyor” ifadeleri bulunuyor.
CHP Gençlik Kolları ise başta yurt müdürü olmak üzere, olayda kusuru bulunan herkes hakkında suç duyurusunda bulunacak.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Aile Şurası’nda yaptığı konuşmada LGBTİ+’ları hedef alırken “Güçlü aile yapımızı zayıflatacak her türlü girişim karşısında teyakkuzda olmalıyız” dedi.
Evlenme yaşının yükseldiğini, boşanmaların arttığını ve çocuk sayısının düştüğünü söyleyen Erdoğan, üç çocuk çağrısını yineledi. Erdoğan, “Nüfusumuzun 85 milyon olması yeterli değil. Çok daha fazla nüfusu ihtiyacımız var” diye konuştu.
Konuşmasında İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarına tepki gösteren Erdoğan, AB'ye seslenerek "Ateşkes çağrısı için daha kaç ton bombanın Gazze'ye düşmesi, daha kaç çocuğun ölmesi gerekiyor?" dedi.
İsveç’in NATO üyeliğine katılım protokolü Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından TBMM’ye gönderilmişti. Gözler şimdi görüşme sürecine çevrildi.
Protokolün yürürlüğe girmesi için, Genel Kurul’da onaylanması gerekiyor.
BBC Türkçe’den Ayşe Sayın’ın haberine göre yeni bir karar alınmazsa, Aralık ayı sonuna kadar, protokolün Genel Kurul gündemine alınmasını beklemiyor. Hatta yeni yıla kalma olasılığı yüksek görülüyor.
DEVA Partisi’nde Esenyurt Kurucu İlçe Başkanı Halis Kahriman’la birlikte 13 ilçe başkanı istifa etmişti. Gazeteci Nevşin Mengü’ye konuşan Kahriman, 18 Kasım’da da 20 bin üyenin DEVA’dan istifa edip , yeni bir partiye geçeceğini söyledi.
'Kara para aklama' ve 'vergi kaçırma' iddiaları sonrası mal varlıklarına el konulan ve yurt dışına çıkışları yasaklanan Dilan Polat ve Engin Polat'a ait 15 şirkette arama yapıldı. Polat çiftinin telefonlarına da el konulacağı öğrenildi.
100 milyon liralık dolandırıcılık iddiasıyla gündeme gelen sosyal medya fenomeni Kıvanç Talu ve eşi Beril Talu hakkında Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından soruşturma başlatıldı. Talu çifti hakkında yurt dışı çıkış yasağı kararı verildi.
İstanbul’un Ümraniye ve Beyoğlu ilçelerinde yapılan operasyonlarda, piyasa değeri yaklaşık 20 milyon lira olan kaçak ve sahte ilaç ele geçirildi. İlaçların kanser, AIDS ve kan hastalıkları için kullanıldığı belirtildi. Operasyonda bir kişi yakalandı.
EKONOMİ
Merkez Bankası beklentiler doğrultusunda beşinci kez üst üste faiz artışına gitti. Politika faizi 500 baz puan artışla yüzde 35'e yükseldi
Merkez Bankası’nın kararı sonrasında kredi kartı ve ticari kredi faizlerinde de üst limitler arttı.
Referans faiz oranı aylıkta yüzde 3,16’ya, kredi kartı gecikme faizi de yüzde 3,71'e yükseldi.
Nakit çekimde de faiz yüzde 4,02'den yüzde 4,47'ye çıktı.
"2024 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı", Resmi Gazete'de yayımlandı. Programda en dikkat çekici konulardan biri, tüketimi düşürmeye yönelik adımlar oldu.
Programa göre enflasyonu besleyen tüketim artışlarını önleyecek uygulamalar hayata geçirilecek. Kredi kartıyla alışverişte ve nakit çekiminde taksit sayısı için tedbirler alınacak.
Kur korumalı mevduat hesaplarındaki düşüş sürüyor. Sistemde bu hafta yaklaşık 86 milyar TL’lik bir çözülme gerçekleşti.
DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA
İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarında 20 gün geride kaldı. Hamas 7 Ekim’de Aksa tufanı adını verdiği operasyonla İsrail’e saldırmıştı. İsrail o günden beri Hamas'ın kontrolünde olan Gazze Şeridi'nin aralıksız bombalıyor.
Gazze'deki sağlık bakanlığı İsrail'in saldırılarında 6 bin 500'den fazla kişinin öldürüldüğünü açıkladı. İsrail ise Hamas'ın saldırılarında yaklaşık 1400 kişinin öldürüldüğünü duyurmuştu.
İsrail ordusu önceki gece tanklarla kuzeyden Gazze Şeridi'ne girerek "hedefli baskın" yaptı. Ordunun açıklamasında bu baskının "savaşın bir sonraki aşamasına hazırlık" olduğu belirtildi.
Başbakan Netanyahu, İsrail'in Gazze'ye kara harekatına hazırlandığını yineledi, zaman konusunda ayrıntı vermedi
Bombardıman altındaki Gazze’de insani kriz her geçen gün büyüyor.
Birleşmiş Milletler'e (BM) göre İsrail'in saldırıları nedeniyle 1,4 milyon insan abluka altındaki Gazze Şeridi'nin kuzeyinden güneyine göç etti.
Birleşmiş Milletler Filistinli Mültecilere Yardım Ajansı, 4 bin 600 sivilin barındığı bir okulun yakınına isabet eden bomba nedeniyle okulun hasar gördüğünü duyurdu.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Gazze'de hastanelerin yakıt yetersizliği nedeniyle kapanmak zorunda kaldığını açıkladı. Örgüt, 2 binden fazla hasta ve prematüre bebeğin hayatının risk altında olduğuna dikkat çekti.
Gazze’de bombalardan kaçan siviller hastane ve okullara sığınıyor. Ailesiyle birlikte hasteneye sığınan 12 yaşındaki Nadin Abdullatif’in sözleri Gazze’deki insanlık krizini özetliyordu. AA’nın haberine göre küçük Nadin şunları söyledi: Biz Gazze'de hayat yaşamıyoruz. Bütün ülkeler için kanımız ucuz. Yaşamaya güç yetiremiyoruz, yorulduk. Ben de tüm çocuklar gibi bir çocuğum. Hepimizin hakları var ve tüm çocuklar gibi yaşamayı hak ediyoruz..”
İsrail'in saldırılarında El Cezire televizyonunun Gazze muhabiri Vail ed-Dahduh'un ailesi öldürüldü. El Cezire, İsrail’i kınayan bir açıklama yaptı. Açıklamada, "Uluslararası topluma sivillere yönelik bu saldırılara müdahale etme çağrısında bulunuyoruz" denildi.
Gazze'deki Bayındırlık ve İskan Bakanı Muhammed Ziyara, İsrail’in bombaları nedeniyle yaklaşık 200 bin konutun tamamen veya kısmen yıkıldığını bildirdi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Katoliklerin ruhani lideri Papa Francis ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. İletişim Başkanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre görüşmede, İsrail ile Filistin arasındaki çatışmalar ve bölgede giderek ağırlaşan insan hakları ihlalleri ele alındı.
Brezilya Devlet Başkanı Lula da Silva, İsrail'in saldırılarında 2 bini aşkın çocuğun öldürülmesini 'soykırım' diye niteledi. Lula, "Mesele kimin haklı ya da kimin haksız olduğunu tartışmak değil" ifadesini kullandı.
Ortadoğu’da süren çatışmalara ilişkin ABD ve Rusya tarafından BM Güvenlik Konseyi’ne sunulan iki ayrı karar tasarısı karşılıklı olarak veto edildi.
ABD tarafından sunulan karar tasarısında, Gazze’ye yardım girişi için savaşa "insani ara" verilmesi öngörülüyordu. ABD’nin karar tasarısında tam bir ateşkes çağrısına yer verilmemişti.
Rusya'nın karar taslağı ise "derhal, kalıcı ve tam olarak gözetilen bir insani ateşkesi" kapsıyordu.
ABD'nin tasarısına Rusya, Çin ve Birleşik Arap Emirlikleri karşı oy kulladı. Brezilya ve Mozambik çekimser kaldı.
Rusya'nın tasarısına ABD ve İngiltere red oyu verdi. diğer dokuz ülke çekimser oy kullandı.
İsrail'in Gazze'deki hava saldırıları ve kara harekâtı tehdidi karşısında İran ve Rusya'dan yeni uyarılar geliyor. Putin "Ortadoğu'nun sınırlarının çok ötesine sıçrayabilir" derken, İran "Kontrol her an tüm tarafların elinden çıkabilir" açıklaması yaptı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Hamas’ı terör örgütü olarak görmediği yönündeki açıklamasının yankıları sürüyor. ABD’li senatörler Dışişleri Bakanı Antony Blinken'e mektup gönderdi ve Türk hükümetinden 6 talepte bulunmasını istendi.
Talepler arasında Hamas'ın resmen terör örgütü ilan edilmesi, İstanbul'daki ofisinin ve bağlı kuruluşlarının kapatılması, Türkiye'deki Hamas yetkililerinin pasaportlarına el konulması ve sınırdışı edilmeleri gibi maddeler var.
Bu arada ABD Dışişleri Bakanlığı sözcülüğünden yazılı açıklama yapıldı. Açıklamada “Hamas konusundaki tutumumuz net. ABD, Hamas’ı 1997 yılında, sivil hedeflere karşı gerçekleştirdiği siyasi amaçlı şiddet eylemleri nedeniyle ‘yabancı terör örgütü' olarak tanımlıyor” denildi.
BM, dünya genelinde sığınmacı sayısının 114 milyona ulaşarak rekor kırdığını açıkladı. Örgüt, dünya genelindeki çatışmaların insanları yurtlarını terk etmeye zorladığına dikkat çekti. Dünya genelindeki sığınmacıların üçte birini Afganistan, Suriye ve Ukraynalılar oluşturuyor.
ABD yine silahlı bir saldırıyla sarsıldı. Maine eyaletinde 40 yaşındaki Robert Card isimli saldırgan en az 22 kişiyi öldürdü. Bölgede okullar bir gün tatil edildi.
KISA DALGA’DAN…
Gazeteci Yeşim Özdemir’in Türk sinemasının Cannes yolculuğunu anlattığı 4 bölümlük podcast serisini dinleyebilirsiniz…