KISA DALGA BÜLTEN
2 KASIM 2021
GÜNDEM
Sanayi doğalgazına yüzde 48.4 zam
Türkiye, kasım ayının ilk gününe yeni zamlarla uyandı. Boru Hatları ile Petrol Taşıma Anonim Şirketi (BOTAŞ) web sitesinde Kasım ayına ilişkin doğal gaz toptan satış tarifesini yayımladı.
Tarifeye göre Kasım ayında konutlarda kullanılan gaz tarifesinde değişiklik yapılmadı. Ancak sanayi grubu aboneleri için geçerli olacak tarifede yüzde 48,4 ve elektrik üretim amaçlı kullanılan doğal gaz tarifesinde yüzde 46,8 oranında artış yapıldı.
BOTAŞ açıklamasında 2021 yılı başından itibaren dünya ve Avrupa enerji piyasalarında yaşanan dalgalanmalara bağlı olarak tüketicilerin fahiş enerji fiyatlarına maruz kaldığını belirterek, dünya genelindeki yüksek enerji fiyatlarının Türkiye'deki tüketicilere aynı oranda yansıtılmadığı kaydedildi.
Otogaza 49 kuruş zam
Otogaz fiyatlarına 49 kuruş zam yapıldı. Otogaza en son 20 Ekim'de 22 kuruş zam yapılmıştı.
Efes grubu ithal biralara zam geldi
Türkiye Tekel Bayiler Platformu Başkanı Özgür Aybaş, Efes grubunun ithal ürünlere zam yaptığını duyurdu. Aybaş, "Diğer firmaların ithal ürünlerine de önümüzdeki günlerde zam geçişi bekleniyor. Umarım gelmez" dedi.
Sanayiciler doğalgaz zammına tepkili
Zam haberine sanayicilerden tepki geldi. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, “Bu zam üretim maliyetlerini ve enflasyonu artıracaktır. Üretim ve yatırıma daha fazla destek olup sanayimizin rekabet gücünü korumalıyız" değerlendirmesinde bulundu.
Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu Başkanı Memiş Kütükçü, “Artan maliyetler sanayicilerimizi olağanüstü zorluyor. Yılbaşından bu yana bakacak olursak doğalgazda sanayi tarifesi yüzde 147,5 zamlandı. Doğalgaz zamları elektriğe de zam anlamına geliyor.” dedi.
Bakan: En ucuz gaz bizde
Zam sonrası açıklama yapan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, "Eylül ayı itibarıyla Avrupa'da vatandaşlarına en ucuz doğalgaz sunan ülke Türkiye olup, elektrikte ise Ukrayna ve Sırbistan'dan sonra en ucuz üçüncü ülke konumundayız" diye konuştu.
Bakan Dönmez, Meclis’teki bütçe görüşmelerinde yaptığı konuşmada da, 2021-2026 döneminde ilave 367 yerleşim yerine daha doğal gaz arzı sağlanacağını söyledi. Dönmez, "2021 yılında doğal gaz tüketiminin 60 milyar metreküp seviyelerine yakın olmasını bekliyoruz. Bu tüketim artışına rağmen doğal gazda arz güvenliği sağlanmıştır" açıklaması yaptı.
Kılıçdaroğlu'dan Erdoğan'a: "Ey gözleri Biden’a gülen şahsım, milletin dertlerinden tümden habersizsin"
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, kasımın ilk gününde gelen zam haberlerine tepki gösteren ”Zamlar durmuyor. Doğalgaza %48 zam yapıp, yükü sanayiye yıktılar. Gözleri Biden’a gülen şahsım; milletimizin dertlerinden tümden habersizsin. Ne zaman bu ülke ile ilgilenmeyi düşünüyorsun? ifadesini kullandı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan F-16 açıklaması: "Olumsuz yaklaşım görmedim"
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ABD Başkanı Joe Biden ile G20 Zirvesi’nde yaptığı görüşmede daha çok F-16'ların gündeme geldiğini söyledi. Erdoğan, şöyle konuştu:
“Malum bizim 1 milyar 400 milyon dolarlık yaptığımız bir ödeme var. Bununla ilgili olarak da F-16 tedarikini müzakere ettik. Kendilerinden olumsuz bir yaklaşım görmedim.” Erdoğan, Biden’ın kendisine “Çok kısa zamanda netice alamayabiliriz. Biliyorsunuz iki farklı bölümden, Temsilciler Meclisi ve Senato’dan geçiyor. Malum, durum 50-50 ama ben elimden geleni yapacağım” dediğini aktardı.
Türkiye, Rusya'dan S-400 uzun menzilli füze savunma sistemi satın aldığı için F35 programından programdan çıkarılmıştı. Ankara, programdan çıkarılana kadar ödediği 1,4 milyar doların tazmin edilmesini istemişti. Reuters bu Türkiye'nin ABD'ye 40 F-16 savaş uçağı satın alma ve 80'e yakın uçağın modernizasyonu için talepte bulunduğunu bildirmişti.
Milli Savunma Bakanlığı: F-35 konulu ikinci toplantı birkaç ay içinde Washington'da yapılacak
Milli Savunma Bakanlığı Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği Plan Subayı Hava Muhabere Binbaşı Pınar Kara, bakanlıkta düzenlediği bilgilendirme toplantısında, "Türkiye ve ABD Savunma Bakanlıkları arasında, F-35 konusundaki ihtilafın giderilmesi ve mali hususların görüşülmesi amacıyla ikinci toplantının birkaç ay içinde Washington'da yapılmasının planlandığını" söyledi.
Erdoğan COP26’ya katılmadı: Taleplerimiz yerine getirilmedi
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, İtalya’nın başkenti Roma’da düzenlenen G20 zirvesinin ardından İskoçya’nın Glasgow kentindeki COP26 iklim zirvesine geçmesi beklenirken yurda döndü. Reuters’a konuşan bir yetkili, Erdoğan’ın protokol ve güvenlik sorunları nedeniyle döndüğünü söyledi.
Habere göre yetkili şunları söyledi: Güvenlik için istenen araç sayısı ve güvenlik ile ilgili diğer bazı taleplerimizin tam olarak karşılanmaması nedeniyle Sayın Cumhurbaşkanı böyle bir karar aldı. Zirveye katılmayı çok önemsiyorduk ama bunun yapılması gerekti.”
Bu haberden sonra Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan da konuyla ilgili şu açıklama geldi: “Taleplerimiz yerine getirilmeyince Glasgow'a gitmekten vazgeçtik. Bu sadece kendi güvenliğimizle ilgili değil, ülkemizin itibarıyla da ilgili bir meseleydi."
CHP'li Bakan: Erdoğan'ın COP26'ya katılmaktan vazgeçmesinden utanıyoruz
CHP İzmir Milletvekili Murat Bakan, Erdoğan’ın İskoçya’nın (COP26) katılmamasını, “Biden ile sonunda görüşebildi. Bu da ona yetti. ‘Dünya için son şansımız’ olarak tanımlanan, yaklaşık 120 dünya liderinin katılacağı bu konferansa ülkemizin Cumhurbaşkanı gelmekten vazgeçti. Utanıyoruz” sözleriyle eleştirdi.
COVID19
Bakan Koca: Okullar kapanmayacak
Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Alper Şener’in vaka sayılarının günlük 60 - 70 bini bulması halinde genel kapanma ve okulların kapanmasının gündeme gelebileceğine dair açıklamasına Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’dan itiraz geldi. Bakan Koca, “Haber yanlıştır. Bilim Kurulumuzun böyle bir gündemi yok. Kurul üyesi bir arkadaşımızın aşının önemini vurgularken seçtiği ifade yanlış anlaşılmış. Öğrencilerimize başarı dolu haftalar diliyoruz" açıklamasını yaptı.
“Vakaların yarıya yakını 30 yaşın altında”
İstanbul Tabip Odası Yönetim Kurulu üyesi Dr. Recep Koç, “Neredeyse her gün COVID-19 pozitif vakalarının yarıya yakını, 30 yaşın altında. Bunların da büyük bir kısmını, 20 yaş altı ilkokul, ortaokul ve lise öğrencileri oluşturuyor” uyarısında bulundu.
Covid-19 kaynaklı ölüm sayısı 5 milyonu aştı
Dünya genelinde Covid-19 salgını sebebiyle hayatını kaybedenlerin sayısı 5 milyonu geçti.
En fazla can kaybı ABD’de kaydedildi. Bu ülkeyi 607 bin 860 ile Brezilya, 458 bin 470 ile Hindistan, 288 bin 365 ile Meksika izledi. Türkiye’de salgın sürecinde hastalığa yakalanan kişi sayısı 7 milyon 600 bini geçti. Toplam ölüm sayısı ise 67 bin 225 oldu.
Türkiye dünyada corona virüsü nedeniyle en fazla ölümün yaşandığı 18’inci ülke konumunda.
Jon Bon Jovi koronaya yakalandı
Şarkıcı, söz yazarı ve kendi adını taşıyan rock müzik grubu Bon Jovi'nin solisti Jon Bon Jovi'nin korona virüsüne yakalandığı ortaya çıktı. 59 yaşındaki sanatçının Florida'da vereceği konser öncesinde korona virüsü testinin pozitif çıkmasının ardından, onun yerine negatif çıkan grup üyeleri sahne aldı.
EKONOMİ
TZOB Başkanı Bayraktar: Üretici ile market fiyatları arasındaki fark ekimde 4.4 kat arttı
Türkiye Ziraat Odaları Birliği Başkanı (TZOB) Şemsi Bayraktar, gıda ürünlerinde üretici fiyatları ile market fiyatları arasındaki farkın ekim ayında 4,4 kat arttığını açıkladı. Bayraktar, üreticide 57 kuruş olan kuru soğanın 2 lira 52 kuruşa satıldığını belirterek, patatesteki market fiyat artışının yüzde 27,23 olduğunu söyledi. Bayraktar gübre fiyatlarının yüzde 200 arttığını belirtti.
İstanbul’da enflasyon arttı
İstanbul Ticaret Odası’nın (İTO) verilerine göre, ekimde perakende fiyatlar geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 20,76, toptan fiyatlar ise yüzde 29,12 arttı.
Tarım ve Orman Bakanı Pakdemirli: Gübre desteği 2022'de yüzde 100 artacak
Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, "Gübre desteğini bu yıl hasat edilen buğday, arpa, çavdar, yulaf, tritikale için yüzde 25, 2022 yılı için tüm ürünlerde yüzde 100 artırarak ödeyeceğiz" dedi.
DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA
Hollanda Başbakanı Rutte'den "Kavala açıklaması" yorumu: "İçişlerine müdahale değil, evrensel değerlerin teyidi"
Hollanda Başbakanı Mark Rutte, Roma'daki G20 Liderler Zirvesi'nde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile geçen hafta yaşanan "büyükelçiler krizini" görüştü. BBC Türkçe muhabiri Yusuf Özkan'ın haberine göre Rutte, Erdoğan ile yaptığı görüşme sonrası, gazetecilere şunları söyledi:
"Hollanda'nın, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarına dikkat çekme hakkını her zaman saklı tuttuğunu Erdoğan'a anlattım. Bunun içişlerine müdahale değil, evrensel değerlerin teyidi olduğunu düşünüyoruz. Ayrıca bunu gelecekte de yapmaya devam edeceğimizi söyledim. Bu da, ikili ilişkilerin bir parçası.” Rutte, büyükelçilerin Viyana Sözleşmesi'nin 41. maddesine atıfta bulundukları ikinci açıklamanın "zayıflık işareti" olarak algılanmasına ilişkin yorumlara da katılmadığını söyledi.
G20'den Glasgow'a zayıf bir mesaj
İtalya’nın başkenti Roma'da düzenlenen G20 Zirvesi'nde bir araya gelen liderler küresel ısınmayı 1,5 derecede sınırlama ana hedefine bağlılıklarını teyit etti. Ancak dünyada sera gazı salımının yüzde 80'inden sorumlu olan ülkelerin liderleri sıfır karbon emisyonu konusunda bir hedef belirlemekten kaçındı.
G20’den çıkan sonuç İskoçya’nın Glasgow kentinde bugün başlayan Birlemiş Milletler İklim Zirvesi'nin başarılı olması için anahtar olarak görülüyor.
Ajansların edindiği taslak sonuç bildirgesinde "1,5 derece hedefinin ulaşılabilir olması için anlamlı ve etkili eylemler ve bütün ülkeler tarafından bu hedeflere bağlılık gerekiyor" ifadesi kullanıldı.
Diplomatlar Paris Anlaşması’ndan daha sert bir dil kullanıldığını belirtirken, aktivistler ise sonuç bildirgesini "zayıf" olmakla eleştiriyor.
Uluslararası Hentbol Federasyonu 'bikini cinsiyetçiliğine' tepki nedeniyle forma kuralını değiştirdi
Norveç milli kadın plaj hentbolu takımını bir maçta bikini altı yerine şort giydiği için cezaya çarptıran Uluslararası Hentbol Federasyonu, cinsiyetçilik suçlamalarına yoğun şekilde maruz kalınca forma kurallarını değiştirdi. Yeni düzenlemeye göre kadın sporcular 'bedenlerine sıkı sıkıya oturan dar ve kısa pantolon giyecek. Erkek sporcular 'çok bol olmaması şartıyla dizlerinin 10 cm yukarısında normal şort giymeye' devam edecek.
Uzayda 'uzay biberlerinden' Tako yapıldı
Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (ISS) bilimsel deney kapsamında yetiştirilen acı şili biberleri, hasat edildi. Biberlerin bir kısmı istasyonda bulunan astronotlar tarafından geleneksel Meksika yemeği olan 'Tako' yapılarak tüketildi, diğer kısım incelenmek üzere Dünya’ya gönderilecek.
KISA DALGA’DAN
Hangi aşı, ne kadar koruyor? Aşıların riskleri var mı, neler? MRNA aşısı Çin aşısından daha mı etkili? Kaç doz aşı olmalı? Çocuklar ve gebeler aşı olmalı mı, neden?
Mehveş Evin tüm bu soruların yanıtlarını Arka Plan’da veriyor.