MEHMET ÇETİNGÜLEÇ
Yüzde 5'lik ek zam yüzde 12'ye çıkarılınca "2024 emekli yılı" oldu mu?
Hayır.
SSK ve Bağ-Kur emeklileri ile memur emeklilerine verilen zam eşitlendi. Ancak emeklilerin mağduriyeti giderilemedi.
Çünkü...
Yüzde 49'luk zam 7 bin 500 lira maaş alan milyonlarca kişiye uygulanmayacak.
Bu kesimin zam oranı yüzde 37'lik enflasyon kadar bile değil.
Hesap açık:
7 bin 500 liralık taban aylığını 10 bin liraya çıkarıyorlar.
Zam yüzde 42 iken 10 bin liraydı.
Yüzde 49 oldu yine 10 bin lira.
Oranladığınızda...
Maaşı 7 bin 500 lira olan bir emekli sadece yüzde 33 zam almış olacak.
Bu hak mı?
xxx
O halde....
En düşük maaş alan emekliler için de bir düzenleme gerekiyor.
Hatta tüm emekliler için ilave bir zamma ihtiyaç var.
Yüzde 49'la geçiştirilecek bir durum ve dram değil bu?
Peki 21 yıldır süregelen mağduriyeti gidermek için en düşük emekli aylığı ne olmalı?
Dernekler, sendikalar ve muhalefet partileri 17 bin lira ile 25 bin lira arasında rakam talep ediyor.
Ev kirasının 15-20 bin liraya çıktığı, yaşlı emeklilere bakıcılık yapanların bile 20 bin lira istediği bir dönemde emekliye 25 bin lira maaş vermek fazla mı?
Marketlerde her hafta değişen etiketlere bakıp öfkelenen bu büyük kitleyi ömür törpüsünden kurtarmak iktidarın görevi.
Yüzde 42'lik zammı 49'a çıkarmak yeterli değil.
Yani...
"Yetmez ama evet" diyerek geçiştirilecek bir durum yok ortada!
xxx
Peki Ankara kulislerinde ne konuşuluyor?
"Emekli Yılı" sözünün altını dolduracak düzenlemeler yapılacağına ilişkin beklenti devam ediyor.
Özellikle düşük maaş alanlara yönelik iyileştirmenin yüzde 33'le sınırlı bırakılmayacağı, seçimden önce en düşük maaşın 14-17 bin lira arasına çıkarılacağı konuşuluyor.
Zaten bu kadar ağır bir tablo içerisinde yer alan emeklileri 10 bin lira maaşla seçime götürmek Hükümet için de çok akılcı bir strateji değil.
Türkiye Emekliler Derneği uzmanı Namık Tan da zam oranını yüzde 49'a çıkarmakla beklentilerin bitmediğini söylüyor.
"Emekliler hiçbir dönem bu kadar yokluk çekmemişti" diyen Tan'a göre, seyyanen bir zam daha yapılabilir.
"Çünkü" diyor Namık Tan "ARTIK EMEKLİLERE VERİLEN PARA MAAŞ OLMAKTAN ÇIKTI, SOSYAL YARDIMA DÖNÜŞTÜ!..."
xxx
Peki intibak düzenlemesi olursa?
Namık Tan, 2000 sonrasında emekli olanların maaşlarında 1000 ile 1500 lira arasında bir artış meydana gelebileceğini söylüyor.
Ancak...
İktidarın intibak düzenlemesini Mart ayına yetiştirmesi zor.
Çünkü 2000 yılı sonrasında maaş düzenlemeleri iyice karmaşık hale getirildi. Kime ne kadar fark ödeneceğini hesaplamak zaman alacaktır.
Bu nedenle seçim öncesinde intibaktan çok, seyyanen zam seçeneği öne çıkmış durumda.
xxx
Geçen yıl yaşanan deprem nedeniyle bütçedeki devasa harcamalar gerekçe gösteriliyor.
Kaynak sıkıntısına dikkat çekiliyor.
Oysa...
Emeklilerin hali enkazdan farklı değil.
Doğal bir afete uğramışçasına ağır bir yoksulluk içerisinde ayakta kalmaya çalışıyorlar.
Bu bir insan hakkı ihlalidir.
Nitekim...
Türkiye Emekliler Derneği durumu Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine taşımış. Ancak mahkeme bu sorunun "iç hukuk yoluyla" yani "TBMM tarafından" çözülmesi gerektiğini bildirmiş.
Bu yıl emekliler ayağa kaldırılacaksa, geçmişin hasarları giderilmeli, "orta direk"in kolonları güçlendirilmeli.
Açlık sınırının 17 bin liraya yükseldiği bir dönemde en düşük aylığı 10 bin lirada tutmak hangi vicdana sığar?