Öyle azgın kentleşmenin olmadığı apartmanlarının olduğu bir yerleşim Çankaya’da Birlik Mahallesi. 32 katlı değil de 4 katlı bir apartmanda oturunca herkes birbirini tanıyor, komşuluk ilişkileri sınırlıda olsa devam ediyor.
Mahallede günlerdir rögar kapakları konuşuluyor. Her gün bir apartmanın rögar kapağının, bahçe kapısının demir kanatlarından birisinin, ya da demir gider kapaklarının çalındığını duyuyoruz. Herkes birbirine haber gönderip rögar kapaklarınıza sahip olun diyor. Günlerdir ha bugün yazayım ha yarın derken kısmet bugüneymiş. Bizim apartmanın da rögar kapağı çalındı.
RÖGAR HIRSIZLARINA SUÇÜSTÜ
Sabah genelde 5.30 - 6.00 civarımda kalkarız. Güne erken başlamak her zaman iyidir. Sabah tam çay demlerken bir gürültü duydum. Kapının önünde bir dolmuş. Bizim apartmanın bahçesine birisi girip çıkıyor. Herhalde alt kattakiler bir şey yapıyor diye düşündüm. Arabanın plakasının olmadığını görünce işkillendim, balkona çıkıp baktım.
Balkona çıkınca ne göreyim, günlerdir mahallede konuşulan rögar kapağı hırsızlığının şimdi bizim apartmanın rögar kapağının çalınması anını yakaladım.
25-26 yaşlarında yüzüne maske geçirmiş bir delikanlının elinde bizim ağır rögar kapağını görünce, “Ayıp değil mi? Ne yapıyorsun?” dedim, dememle birlikte "Alıyorum" dedi ve rögar kapağını dolmuşa atıp hızlıca uzaklaştılar.
Oysa günler öncesinde, rögar kapağı hırsızlığına karşı önlem alınsın tartışmaları apartman yönetimi toplantısında görüşülmüştü. Apartman yöneticimiz özgüvenli bir şekilde “Bizimkini çalamazlar, beton döktük” demişti. Sabah beton kırılarak çalınan rögar kapağımızı çalanın kucağında gördüğümde aklıma yöneticini söylediği bu söz gelmişti. Suç üstünde yakalanan rögar kapağı hırsızı , kapağı alıp çerçevesini alamadan gitti.
RÖGAR KAPAĞI İHALELERİNİ KİMLER ALIYOR?
Bizim başımıza gelen bu hikâye, ülkede yoksulluğun, yoksunluğun ve hatta yolsuzluğun ne aşamaya geldiğini de gösteriyor. Önce en iyimser halimle “parası yoktur satıp evine ekmek götürecektir” diye düşündüm. Sonra bir rögar kapağı çetesi vardır, tespit edip çalıp satıyorlardır dedim. Acaba rögar kapağı ihalelerini kim alıyor diye düşündüm.
Döküm rögar kapağı ve yağmur ızgarası ihalelerine baktım. "Mahalle bekçileri neredeydi?" dedim. Nereden tutulsa memleketin halinin çıktığı bir konu oldu rögar kapağı çalınması, haftanın ilk gününde.
Rögar kapakları kentsel altyapı için oldukça önemlidir. Rögarlar, su, kanalizasyon gibi kentsel altyapının yeraltından yeryüzüne çıkan bacaların kapaklarıdır. Herhangi bir arıza bir tıkanma olduğunda bu kapaklar aracılığı ile müdahale edilir. Yani kentin altında kentte yaşayanların yaşamsal ihtiyaçlarını karşılayacak bir sistem var.
Kanalizasyona atık su sistemi üzerinden enfeksiyon haritalaması yapılarak hastalıklara bölgesel müdahale edilebildiği, pandemi sürecinde kentsel altyapı üzerinden nasıl bir çözüm üretileceği tabiplerin ve teknik elemanların tartıştığı konulardan biriydi.
Bu altyapı bacalarının kamusal alanlarda olanların üzerlerinde nereye ait ise onun adı yazılır. Yurtdışına gittiğimde tasarımları ile yollar, kaldırımlar üzerinde sanatsal obje gibi duranları da gördüğüm için her ülkeden rögar kapağı fotoğraflarım mutlaka vardır. Rögar kapaklarının yollardaki yanlış uygulanmasından kaynaklı binlerce trafik kazasının olduğu ve TBMM‘de rögar kapağı için soru önergesi verildiğini de hatırlatalım.
Kamusal alanlarda ve özel alanlarda kullanılan döküm rögar kapaklarının kilosuna ve tonaj taşıma kapasitesine göre satış ücretleri 2500 - 3000 TL ye kadar çıkabiliyor. Çalınan rögar kapakları 50-100 TL karşılığında hurdacılara satılıyormuş. İkinci el rögar kapaklarının fiyatı da 500-750 lira arasında değişiyormuş.
RÖGAR HIRSIZLIĞI SORULARI
Kentte rögar kapağı çetesi aldığı riskle kimlere ne kazandırıyor? Yılda kaç rögar kapağı çalınıyor? Çalınanların kente maliyeti nedir? Yeni rögar kapağı alımları için ihaleleri kimler alıyor? Hangi bölgeler de çalınıyor? Kaç kişi yakalandı? Akıllı rögar kapakları, ya da takip sistemli rögar kapakları olabilir mi? Çalınma haritalaması yapıldı mı? Sorular çoğaldıkça ve cevapları bulundukça, siyasete kadar uzanan derin bir araştırma konusu çıkacak gibi.
Haftanın ilk günüde gözümüzün önünde rögar kapağı çalındı. Neden bilemedik, sabah dakikalarca güldük, bir rögar kapağını bile korunamadı diye. Sabah ilk iş apartman yöneticisine bilgi verdik. Bu tür durumlarda karakolların çok ilgilenmediği diğer apartmanlardaki rögar kapakları çalınmasından deneyimlendiği için yeni rögar kapağı alınacak.
Kıssadan Hisse:
1- Güleriz ağlanacak halimize.
2- Yolsuzluk yoksunluk ve yoksulluğun derinleştiği bir ülkede rögar kapakları sistematik olarak her yerde çalınmaya başlıyorsa, rögar kapaklarını bile koruyamayan bir ülkede ortaya çıkan koku hepimizi rahatsız etmeli.