Yer İstanbul, Ataşehir... Metalik gri otomobil ağır ağır kaldırıma yanaştı ve içinden uzanan silah kaldırımda yürüyen Elnur Kasımov’u hedef aldı. Dört kurşun isabet eden “Gardaşoğlu” lakaplı Kasımov zırhlı cipiyle hastaneye kaldırıldı ama kurtarılamadı. Elnur’un kardeşi Emin Kasımov Rus suç dünyasında tanınan bir isimdi ve altı yıl önce öldürülen Rovşen Caniyev’in grubundandı.
İki ay önce Ceyhun Elekberov da Fatih’te spor yaparken öldürüldü. Katil Masalinskili Yadigar olarak tanınan Yadigar Rastovsky’ydi. Bir işadamından alınan haraç konusunda anlaşmazlık yaşamışlardı.
Mart ayında Mersin’de silahlı saldırıya uğrayan Rafik Ayvazov 2013 yılında taç giymiş bir kanuni hırsızdı. St. Petersburg ve diğer Rus pazarlarını kontrol ediyordu. Loti Guli lakaplı Nadir Salifov ile ters düşmüş, Guli’nin celladı Elşan Mamadov, Ayvazov’un kulağını internetten yaptığı canlı yayında kesmişti.
Kellesine 500 bin dolar konan Mamadov 2017’de Toyota’sına binerken çapraz ateşle öldürüldü. Rafik Ayvazov, Loti Guli’nin 20 Ağustos 2020 günü öldürülmesini azmettiren konsorsiyumun içindeydi.
Avrasya suç ağlarının ya da kendilerine verdikleri isimle “Hırsızlar Dünyasının” (Voroskoi Mir) Türkiye’deki mesaisi sadece bu cinayetler değil. “Vor v Zakone” (Kanuni hırsız ya da haydut) unvanını aldıkları taç giyme törenlerine, önemli kararları verdikleri şotkalara, “razborka” denilen çatışmalarına daha çok Antalya ya da İstanbul’un otelleri, lüks restoranları ev sahipliği yapıyor.
Primecrime sitesinin verilerine göre hırsızlar dünyasında "kanuni haydut” statüsüne sahip 420 kişi var. Bunların 63’ü “koloni” dedikleri hapishanelerde. 104’ü yargılanıyor, 104’ü aranıyor. 316’sı serbest!
Türkiye’de yaşayanların sayısı bir düzineden daha fazla. 1999’dan bu yana 43 kanuni hırsız Türkiye’de yapılan şotkalarda taç giyerek bu unvanı aldı.
Facebook Arkadaşları
“Rus mafyası”, “Rusça konuşan mafya” ya da “Avrasya suç ağı” tanımları merkezi hiyerarşiden yoksun, esnek ve dünyanın dört bir yanına dağılmış ağları anlatmakta eksik kalıyor. Rus organize suçunu iyi bilen araştırmacı Mark Galeotti’nin Avrupa’daki bir polis analistinden aktardığı “bunlar gangster değil, Facebook arkadaşları” esprisi durumu daha iyi anlatıyor. Birbirleriyle ilişkili, farklı büyüklüklerde altı ile on iki arasında suç ağı!
Bu ağların Türkiye’yi de saran ilişkileri ve cinayetler yirmi yıl öncesine uzanıyor. Yeltsin sonrası Moskova’da Slav ağırlıklı Solntseva ve Slavların “defne yaprağı” diye küçümsediği Gürcü patronlar Tariel Oniani ve Aslan Usoyan’ın grupları arasındaki denge, katı geleneklere itiraz eden ve bu yüzden pek çok kişiyi yanına çeken Azeri Rövşan Caniyev’le çatırdamaya başladı (Avrasya suç organizasyonunun üçte biri Gürcülerden oluşuyor).
Çatışmanın Alibala Hamidov’un İstanbul’da “yaşlı adam” lakabını alarak taç giyeceği şotkada başladığını söyleyenler var. İsmi öneren Mirseymur Abdullayev’di ve Otar Badalov’un itirazı yüzünden aralarında kavga çıktı. 2003 yılında Otar Bodalov ardından 21 Mart’ta Mirseymur Abdullayev öldürüldü. Bir zamanlar Yezidi asıllı Kürt Aslan Usoyan’ın altında birarada bulunan Azeriler ve Gürcüler artık çatışmaya başlamıştı.
Suç dünyasının asıl vatanı cezaevlerinde yıldızı parlayan Loti Guli lakaplı Nadir Salifov, bir zamanlar birlikte çalıştığı Hikmet Muhtarov’la ters düştü, hırsızlar dünyasında olmayacak bir iş yapıp Hikmet’e el kaldırdı. “Sabirabadlı Hikmet” lakaplı Muhtarov 7 Nisan 2006 günü öldürüldüğünde tarafları Muhtarov’un adamı Rövşan Canıyev ile Loti Guli ve onu destekleyen Dede Hasan yani Aslan Usoyan’dı. 2009 yılında Caniyev’in adamları Loti Guli’yi hapiste zehirlemeyi denediler ama başaramadılar.
Azeriler, Gürcüler Slavlar
Gözükara Rövşan Caniyev’in Rusya’daki meyve ve sebze halleri için Usoyan ve adamı “Vaha” lakaplı Bakiş Aliyev’le girdiği çatışmalarda iki taraftan yirmiden fazla kişi öldü. Çatışma 2012 yılında İstanbul’da beş yıldızlı bir otelde yapılan bir “şotka” ile sonlanmış görünüyordu. Azeri Caniyev yanına Gürcüleri de almış ve Vaha’ya üstünlük sağlamıştı.
Aynı yıl “Tara” lakaplı Tariel Oniani de dişlerini gösterdi. Bugün sayılı hırsızlar arasına giren Zahar Kalaşov İspanya’da tutuklandığında onun “obsşak” adı verilen hisseli işlerinde payı olduğunu ileri sürdü ve Kalaşov’un fonlarını çekip çeviren Aslan Usoyan ile karşı karşıya geldi. Gürcülerden oluşan Kutaisi klanının desteğini alan Oniani, büyük bir güçtü. Anlaşmazlığı çözmek için Oniani’nin yatında düzenlenen “şotka” polis tarafından basıldı ve 37 kanuni hırsız kameraların önünde bir geçit töreni yaptı. Bundan yıllar önce Aslan Usoyan’ın toplantısı basıldığında polis 350 kanuni hırsızı gözaltına almıştı.
Gelenekler Bitiyor
Slavların en önemli isimlerinden biri, çekik gözleri yüzünden Japonçik lakabını alan Vyacheslav Ivankov anlaşmazlığa el atacaktı ama aynı yıl Moskova’da bir restorandan çıkarken bir keskin nişancı tarafından vuruldu. Geleneksel yapı çatırdıyordu. Oniani 2010 yılında aldığı 15 yıllık cezayı çektiği “koloniden” gücünü büyütüyordu.
2003 yılında taç giyen Rövşan Caniyev, Sabiralı Hikmet ve Lotu Cingiz gibi Azerilerin ardından Moskova pazarlarına hakim oldu. Bir süre Ukrayna’da yaşadıktan sonra Dubai’ye taşındı, üç kez ölümden döndü ama durmadı. 29 Nisan 2012’de Dede Hasan’ın sağ kolu Azeri Ilgar Danabaş Moskova’da öldürüldü. Danabaş’ı öldüren Hacı Beylaganski Dubai’de Rövşan’ın elinden taç giydi ve Moskova’daki hallerin kontrolünü elde etti.
16 Ocak 2013 günü sıra Dede Hasan’a gelmişti. Moskova’da yemek yediği restoranın çıkışında tıpkı Japonçik gibi bir keskin nişancı tarafından öldürüldü. Parmaklar Rövşan Caniyev’i gösterse de Tariel Oniani de şüpheliler arasındaydı. Aynı yıl 18 Ağustos günü “İhtiyar Adam” lakaplı kanuni haydut Alibala Hamidov İstanbul’da öldürüldü. On yıl önce İstanbul’da taç giyen ve en az 14 haydutun taç giymesini sağlayan Hamidov’un son nefesinde “Rövşan” dediği ileri sürüldü ama hem ölümünden sonra işlerini gasp ettiği Dede Hasan’ın takipçileri hem de Loti Guli ile kavgalıydı.
Edirne’deki Çatışma
2014 yılı 7 Ocak’ta Dede Hasan’ın adamlarından Bakış Aliyev’in Odessa’da öldürülmesiyle başladı. Rus dünyasının sebze ve meyve halleri paylaşılamıyordu, 9 Haziran’da Lotu Guli’nin adamlarıyla Ali Heydarov’un adamları bu yüzden Edirne’de karşı karşıya geldi, Organize Suçlar Şubesi’nde çalışan polis memuru Hüseyin İmrağ bu çatışmada öldü.
Eski sisteme kafa tutan Rövşen Caniyev 18 Ağustos 2016 günü Beşiktaş’ta öldürüldü. Herkes Lotu Guli’yi gösteriyordu ama üç yıl önce aynı gün öldürülen Alibala Hamidov’un adamları şüpheliler arasındaydı. Sekiz ay sonra Loti Guli cephesinden Cabir Hasanov Moskova’da öldürüldü. Hasanov, hem Caniyev cinayetine karışmıştı hem de kulağı kesilerek işkence edilen Rafiq Ayvazov’un kara listesindeki yedi isimden biriydi.
Elbette listenin ilk sırasında Loti Guli vardı. Ayvazov’u öldüren Yerez Cemal Loti Guli’yi öldürmek için Nadir Caniyev ve Şirinler çetesi elemanlarıyla birlikte Türkiye’ye geldi. Beşi azeri 13 kişi 2 Kasım 2017’de İstanbul Şirinevler’de silahlarıyla birlikte yakalandı.
Ancak tuhaf bir şey oldu, Lotu Guli hırsızlar dünyasının kurallarını hatırlattı; resmi makamlarla en küçük bir işbirliği yapamazdı, canına kast eden tetikçiler aleyhine tanıklık yapmadı ve kendisini bir kurban olarak tanımayı reddetti. Yakalananların serbest kaldı. Loti Guli’nin bu davranışı geleneklerin unutulduğu suç dünyasında efsanevi bir etki yarattı. Caniyev’in adamlarından bazıları Guli’nin tarafına geçtiler. Guli’nin ölümcül hatası bu oldu.
Dört kanuni haydut Loti Guli’yi safdışı etmek için konsorsiyum kurmuştu. Kanuni hırsız Guram Çikladze’nin Ağustos 2019’da İstanbul’da Loti Guli’nin önünde Vahşi lakaplı Arman Cumageldiyev tarafından yumruklanınca hırsızlar dünyasında kabul edilmeyecek bu olaya göz yumduğu için Nadir Salifov’u korumasız bırakacak kurallı haydut unvanının kaldırılması istendi. Toplanan şotka’da Salifov ağır bastı. Çikladze peşini bırakmadı, 31 Ocak 2020’de Loti Guli’yi öldürmek için gelen 16 kişiyle birlikte yakalandı. Loti Guli’nin Kazak istihbaratına yakın olduğu söylenen Vahşi Arman’la ilişkisi de soru işaretlerine yol açıyordu.
İki yıl bekleyen suikastçı
Guli bu noktada gelen “şotka” davetlerini kabul etmiyor, Dubai’ye gitmeye hazırlanıyordu.
Darbe içeriden geldi. 20 Ağustos 2020 günü kağıt oynayan Loti Guli’yi “adamı” Khan Zeynalov hiç ummadığı anda dört kurşunla vurarak öldürdü. “Bakinski” lakabını alan Zeynalov 2017’de yakalanan suikastçılarla birlikte Loti Guli’nin saflarına geçmiş ve tam iki yıl altı ay boyunca sabırla beklemişti. Zeynalov cinayetin bir “sipariş” olduğunu kabul etse de, müşterisini asla söylemedi. Cinayetten yarım saat önce Guli’yi otel koridorunda terlik ve gömlekle yürürken gösteren bir video çekip paylaşmıştı. “Hazırım” anlamına gelen bu mesajdan sonra vur emrinin, Rövşan Caniyev’in amcası “Dayıoğlu Zaur” adıyla tanınan Zaur Ahmedov’dan 4 milyon dolar karşılığı geldiği ileri sürüldü. Cinayetin muhtemel siparişçileri arasında Rusça konuşan ağın en güçlü isimleri Zakhari Kalaşov ve Tariel Oniani de vardı.
Guli’nin Swerdlovsk bölgesini içeren mirasının talipleri arasında yer alan Çeçen hırsız Ahmet Dombayev 7 Şubat’ta Türkiye’de yakalanmış ve 17 Mart’ta Dubai’ye gitmişti. 3 Mayıs’ta Dubai’de yapılan şotkada Ekim ayında serbest kalan Tariel Oriani, Bedri Kutaisi gibi etkili hırsızlar vardı ve
Lotu Guli’nin taç giyen kardeşi Namık Salifov’a karşı güçbirliği konuşulmuştu.
Loti Guli’nin ölümünden sonra da cinayetler hız kesmedi. Guli’nin Edirne’de çatıştığı Ali Haydarov 7 Nisan 2021’de Moskova’da bir spor salonunda öldürüldü. Karşılığı amcası Nazır Aliyev’in Odessa’da 29 Aralık 2021’de bir bilardo kulübünde öldürülmesiydi. Ve geçen hafta Ataşehir’de işlenen Kasımov cinayeti bu zincirin bir parçası.
Fakat son halkası olmadığını tahmin etmek zor değil.
Daha önemlisi, Türkiye’de bu kadar rahat cinayet işleyen Rusça konuşan mafya başka neler yapıyor? Hangi suçlarla içli dışlı? Uyuşturucu trafiğinde rol oynuyor mu? Korunuyor mu?
Bu konuda giderek büyüyen bir boşluk ve pek çok soru işaretinden başka bir şey yok.
SÖZLÜK
Vor v Zakone: Kanuni hırsız ya da kanuni haydut. Hırsızlar dünyasının evlenmemek, askerlik yapmamak, resmi kurumlarla ilişki kurmamak gibi katı yasalarıyla kendini bağlayan haydut.
Şotka: Kanuni hırsızların karar almak için düzenlediği kurallı toplantı.
Vorokkoi Mir: Hırsızlar dünyası. Hırsız kanunlarıyla sınırları çizilen geleneksel suç ağı.
Obşak: Kanuni hırsızların girişimlerinde kullandıkları ortak fonlar.
Vor: Hırsızlar dünyasının üyesi, hırsız.
Pakhan: Hırsızlar dünyasının deneyimli üyesi.
Patsan: Hırsız adayı.
Oboroten: Yozlaşmış polis şefi
Kaynaklar
Primecrime.ru
kriminalqafqaz.az
Mark Galeotti, The Vory, Russia’s Super Mafia