Herkesin "yoksullukta" eşitlendiği bir ortamdayız.
"Hayatın içinden nasıl geçildiğini" gösteren bazı örnekler:
Çay veya kahve eşliğinde tost yiyorsunuz.
Hesap 500 liranın üzerinde.
Sıradan bir lokantada 3 kişilik pide.
Hesap 1600 lira.
Eskiden orta sınıf haftada bir dışarıda kahvaltı yapma imkanına sahipti.
Şimdi 2 kişilik kahvaltı 1200 lira.
Marketten yarım litrelik su alıyorsunuz.
Fiyatı 13 lira 50 kuruş.
Oysa aynı su 3 yıl önce 50 kuruştu.
Şimdi 2 litre çeyreklik suyun fiyatıyla 1 litre benzin eşitlendi.
Damacana 100 liranın üzerinde.
Her şeyin fiyatı birkaç kez katlanınca ekonominin bel kemiğini oluşturan "orta direk" yoksulların arasına karıştı.
Adına "eko-kırım" diyebiliriz.
Bir sınıf komple yok edildi.
Artık zenginler ve yoksullar var....
XXX
Enflasyonu düşürme fırsatı sunan yaz ayları geçiyor.
Bundan sonra kağıt üzerinde oynansa bile rakamlar o kadar düşük gelmeyecek.
Çünkü...
Elektrik ve doğalgaza yüzde 38 gibi yüksek oranda zam yapılarak bütçeye gelir yaratma yolu seçildi.
Böylece...
Enflasyon fırsatçılarına dayanak oluşturuldu.
Zamlar dalga dalga yayılıyor.
TÜİK, gıda fiyatlarının artmadığını söyleyebilir, ama buna hiçbir emekli ya da asgari ücretli inanmaz.
Marketlere girenler son 1 ayda etiketlerin nasıl değiştiğini biliyor.
Nitekim...
Orta Vadeli Programda yıl sonu enflasyon beklentisi yüzde 33'ten yüzde 41.5'e revize edildi.
Yaklaşık yüzde 26'lık sapma.
XXX
TÜİK Ağustos ayında yıllık enflasyonun yüzde 51.97 arttığını açıkladı.
Bağımsız hesaplayıcıların oluşturduğu ve kısa zamanda kamuoyunun güvenini kazanmış olan ENAG yıllık enflasyonun yüzde 90.35 olduğunu açıkladı.
Bundan sonra ne olacak?
Amerikalı Well Fargo'nun kehanetini hatırlatalım:
Yıl sonu enflasyon beklentisi yüzde 55-60 aralığında.
Zaten...
Piyasa "hedef" diye açıklanan rakamlara inanmıyor.
Etiketler değiştikçe milyonlarca kişi, yoksulluk sınırının altına doğru itiliyor.
XXX
Enflasyonun bir sebebi de kamu binaları.
Ankara'nın göbeğindeki devasa lüks binalara sahip olan ve bizatihi kendisi enflasyon yaratan TÜİK'in açıkladığı rakamlarla ilgili güven sorunu var.
Sadece Well Fargo'yu değil, vatandaşı da yılsonunda enflasyonun yüzde 40'a ineceğine inandıramazlar.
XXX
Enflasyon hesabına ilişkin bir detay:
Bazı büyük marketlerde ayda 1-2 gün birkaç üründe yüksek oranlı indirim yapılıyor.
Herhalde hesaplama yapılırken o günkü rakamlar dikkate alınıyor.
Ayın 28 günü geçerli olan yüksek rakamlar değil.
Böylece kağıt üzerinde enflasyon düşüyor.
Oysa...
O indirim etiketleri 2 gün sonra normale dönüyor. Bunu dikkate alan yok...
XXX
Tek iyi şey doların düşük seyretmesi.
Ona da gözleri doymayan ihracatçılar karşı çıkıyor.
Bakalım yıl sonuna kadar doların düşeceğini iddia eden Well Fargo'nun "absürt" gibi görünen kehaneti gerçek olacak mı?
XXX
Sadece döviz rezervini artırmak yetmez.
Maliye politikalarının destek olması lazım.
Bunu bizzat Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Karahan söylüyor.
Öyle görünüyor ki...
Dolar fazla artmayacak, ama enflasyon da düşmeyecek.
Enflasyon yüksek seyretmeye devam ederse yılbaşına kadar Merkez Bankası'ndan faiz indirimi beklemek gerçekçi değil.
Yabancılar dolar akışını en azından yıl sonuna kadar sürdürecek, yüzde 50'lik faizden yararlanıp, 6 ay sonra yatırdıkları kura yakın seviyeden dolar alıp "vurguncu sevinciyle" geri dönecekler.
XXX
Eğer...
Faiz yüksek, döviz düşük olursa, yabancının Türkiye'de kalış süresi uzayabilir...
Peki bu mümkün mü?
OVP'ye göre 2024 sonunda kişi başına milli gelir 15 bin 550 dolara çıkacak.
Oysa...
Halkın arasına girip refahın arttığını söyleseniz, herhalde size hakaret ederler.
Ama milli geliri kağıt üzerinde artırmanın yolu var:
Merkez Bankası marifetiyle hem dolar kuru düşük tutulacak, hem de yüksek faizle "carry trade" denilen sıcak para girişi teşvik edilecek.
Zaten...
Dış ticaret açığı geriliyor, turizm gelirleri artıyor. Bu gelişmeler de kuru baskı altına almayı kolaylaştırıyor.
Gayri Safi Milli Hasılanın dolara çevrilmesi düşük kurla yapılınca kişi başına milli gelir artmış görünecek.
OVP rakamları açıklanınca, en azından yılbaşına kadar bu senaryonun uygulanacağını görmüş olduk.
Sahte bir "refah" gösterisi için rakamlarla oynamaya devam!