İngiltere Başbakanı Liz Truss'ın istifa ettiğini açıklamasının ardından Muhafazakâr Parti'de bir kez daha liderlik yarışı başlıyor. Partinin yeni lideri ve dolayısıyla İngiltere'nin yeni başbakanının kim olacağını belirleyecek sürecin önümüzdeki hafta sonuna dek tamamlanması bekleniyor.
BBC Siyaset Muhabiri Kate Whannel'in haberine göre arışa katılmak isteyen isimlerin 100 Muhafazakâr Parti milletvekili tarafından aday gösterilmesi gerekiyor.
Parlamentoda partinin toplamda 357 milletvekili olduğu için adaylık yarışına ancak üç isim katılabilecek. Uygulamada ise iki adayın yarışa gireceği, hatta parti üyelerinin oylamasına gerek kalmaması için tek bir adayın dahi gösterilebileceği tahmin ediliyor. Henüz hiçbir isim adaylık için resmen başvuruda bulunmadı.
Ama yarışa girmesi muhtemel bazı isimler şöyle.
Rishi Sunak
Rishi Sunak, Boris Johnson'dan boşalan başbakanlık koltuğuna oturmak için bu yaz Muhafazakâr Parti liderliğine adaylığını koydu. Sunak, Liz Truss'la birlikte son rounda kaldı, Muhafazakâr Parti milletvekillerinin çoğunluğunun desteğini aldı. Ancak delegelerin tercihi Liz Truss'tan yana oldu. Rishi Sunak, kampanyası boyunca rakibi Liz Truss'ın vergi planlarının ekonomiye zarar vereceğini savundu. Buna karşın delegeleri ikna etmeyi başaramadı. Liderlik yarışını 21 bin oy farkıyla Truss'a kaybetti.
Siyaseten düşük vergi ve düşük hükümet harcamalarını destekleyen, partinin Thatchercı kanadından biri olan Sunak için bunlar kolay adımlar değildi, ama halk nezdinde popülaritesini arttırdı. Eşinin vergi kesintileriyle ilgili usülsüzlük iddiaları ve akabinde karantina yasaklarını ihlal ettiği gerekçesiyle aldığı ceza itibarına zarar verdi.
Penny Mordaunt
Penny Mordaunt da Boris Johnson'ın görevi bırakmasının ardından başlayan Muhafazakâr Parti'nin liderliği yarışına katılmış, güçlü destek almayı da başarmış, ancak son ikiye kalamamıştı.
Truss'a desteğini açıklaması sayesinde Avam Kamarası'nın liderliğine getirildi.
Mordaunt, 2019'da İngiltere'nin ilk kadın savunma bakanı oldu.
Eski bir deniz kuvvetleri subayı olan Mordaunt, Boris Johnson hükümetinde de ticaret politikalarından sorumlu bakan yardımcısıydı.
Penny Mordaunt'a halihazırda dört Muhafazakâr Parti milletvekili desteklerini açıklamış durumda.
Boris Johnson
Yalnızca bir hafta içinde yeni bir lider seçileceği için adaylığını koyacak isimlerin tanıdık simalar olması bekleniyor. Kuşkusuz daha birkaç hafta önce başbakanlığa veda eden Boris Johnson da siyaset sahnesinin en tanıdık Muhafazakâr simalarından biri. Johnson, Temmuz ayında milletvekillerinin ayaklanması karşısında istifasını açıklamak zorunda kalmıştı. Johnson'ın her şeye rağmen gerek parlamento içinde gerekse parti delegeleri nezdinde çok sayıda müttefiki ve desteği bulunuyor.
Boris Johnson'a şimdiden desteğini açıklayan dört Muhafazakâr Parti vekili daha var.
Ben Wallace
Muhafazakâr Parti'nin önde gelen birçok ismi parti içinde görüş ayrılıklarına yol açarken Savunma Bakanı Ben Wallace vekillerin güven duyduğu bir isim olarak öne çıkıyor. Ben Wallace'ın profili Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin başlamasından kısa süre sonra İngiltere'nin Kiev'e silah ve askeri eğitim desteği vereceğini açıklamasıyla yükseldi.
Brexit'e karşı çıkmasına karşın Boris Johnson'ın yakın müttefiklerinden biri olan Wallace 2019'da kabineye girdi. Siyasete atılmadan önce Almanya, Kıbrıs, Belize ve Kuzey İrlanda'da askerlik yaptı. IRA'nın İngiliz askerlerini hedef alan bir bombalı saldırı planını önledi.
Boris Johnson'ın istifasının ardından Ben Wallace'ın da liderlik yarışına katılacağı tahminleri yapılmış, ancak Wallace Liz Truss'ı desteklemeyi seçmişti.
Kemi Badenoch
Kemi Badenoch, Muhafazakâr Parti'deki liderlik yarışının sürpriz isimlerinden biriydi. Yarışı kazanamadı, ancak yarışa katılmış olması siyaset sahnesinde profilini hayli yükseltti. Güney Londra'nın Wimbledon semtinde doğan Badenoch, psikoloji profesörü annesinin işi nedeniyle ABD ve Nijerya'da büyüdü. Milletvekili seçilmeden önce özel banka Coutts'da ve Spectator dergisinde çalıştı. Hükümetteki en üst düzey görevi uluslararası ticaret departmanının başkanlığıydı.
Suella Braverman
İçişleri Bakanı Suella Braverman'ın istifası Liz Truss üzerindeki baskıyı arttırdı ve başbakan 24 saatten kısa süre sonra kendi istifasını açıklamak zorunda kaldı. Braverman'ın istifasının gerekçesi hassas bir elektronik postayı özel hesabından paylaşarak kuralları çiğnediğini kabul etmesiydi.
Ancak öfkeli istifa mektubu Liz Truss'la göçmen politikaları konusunda ciddi anlaşmazlıklar yaşandığına işaret ediyordu.
İngiltere'deki göçmenleri Ruanda'ya yollamanın "hayali" olduğunu söyleyen Braverman, sosyal konulardaki duruşuyla partinin sağ kanadının desteğini kazanmaya çalıştı.
Brexit'i destekleyen Suella Braverman, Boris Johnson hükümetinde İngiltere ve Galler başsavcısı olarak görev yaptı.