ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin Asya ziyaretinde Tayvan'a da gideceği iddiası nedeniyle Pekin-Washington hattında patlak veren gerilim tırmanıyor. Pelosi'nin, Çin'in ayrı bir ülke olarak tanımayıp kendi parçası olarak gördüğü Tayvan'a bugün ya da yarın gideceği öne sürülürken, Pekin savaş uçaklarıyla gözdağı verdi.
SAVAŞ UÇAKLARI SINIR HATTINA DOKUNDU
Reuters'a konuşan bir kaynak, Çin'in bu sabah Tayvan Boğazı'nın hassas sınır hattında birkaç savaş uçağını uçurduğunu söyledi. Çin'in birkaç savaş gemisini de dünden bu yana gayrıresmi sınıra yakın bir noktada tuttuğu belirtildi.
Kaynağa göre, Pekin yönetimi bu sabah sınırı hem savaş uçaklarıyla hem savaş gemileriyle 'sıkıştırdı'. Savaş uçaklarının taktiksel manevralarla sınır hattına kısa süreliğine 'dokunduğu' ve geri döndüğü de belirtildi.
TAYVAN DA SAVAŞ UÇAKLARINI GÖNDERDİ
Normalde her iki taraf da bu hattı geçmezken, Tayvan'ın durumu izlemek için bölgeye gönderdiği savaş uçaklarının alarm halinde hazır beklediği belirtildi. Reuters'ın kaynağı, Çin'in adımlarını 'çok provokatif' olarak niteledi.
ABD DE GEMİ KONUŞLANDIRDI
Öte yandan, Pelosi'nin olası ziyareti öncesinde ABD'den gerilimi tırmandıran bir adım daha geldi. ABD'nin, uçak gemisi USS Ronald Reagan dahil olmak üzere dört savaş gemisini Tayvan adasının doğusuna konuşlandırdığı belirtildi.
Reuters ajansına konuşan bir ABD Donanma yetkilisi, gemilerin tam da gerilimin tırmandığı bir anda bölgeye gidişinin 'rutin konuşlandırma' olduğunu savundu. Yetkili, USS Ronald Reagan gemisinin şu an Tayvan'ın doğusundaki Filipinler Denizi'nde bulunduğunu teyit etti. Normalde Japonya yakınlarında tutulan bu gemide güdümlü füzeler bulunuyor.
Yetkili, amfibik saldırı gemisi USS Tripoli'nin de, bölgeye gemi konuşlandırılması amacıyla mayıs ayında başlatılan hamlenin parçası olarak Tayvan'ın doğusunda bulunduğunu söyledi.
Çin Tayvan’ı kendi parçası olarak görürken, ABD de adayı yıllardır silahlandırıyor. Bununla birlikte, 25 yıldır hiçbir ABD'li üst düzey yetkili Tayvan'ı ziyaret etmedi.
NİSANDAKİ PLANLARINI COVID NEDENİYLE ERTELEMİŞTİ
Çin'e karşı eleştirileriyle tanınan ve 1989’daki katliamı anmak için Tiananmen Meydanı’nı da ziyaret etmiş olan Pelosi'nin ise dün başlayan Asya ziyaretinde Tayvan'a gidip gitmeyeceği henüz net değil. Pelosi, adayı nisan ayında ziyaret etmek istiyordu ancak Covid testinin pozitif çıkması sonrasında gezisini ertelemişti.
Asya turuna dün Singapur'la başlayan ABD Temsilciler Meclisi Başkanı'nın resmi planında şu an için Tayvan görünmüyor. Resmi programa göre Pelosi'nin bugün Malezya'ya gitmesi, sonrasında da Güney Kore ve Japonya'yı ziyaret etmesi öngörülüyor.
'TAYVAN LİDERİYLE GÖRÜŞECEK'
Ancak kaynaklar ve Tayvan basını, ABD Temsilciler Meclisi Başkanı'nın bugün veya yarın adaya gitmesinin beklendiğini öne sürdü. Konu hakkında bilgi sahibi olduğu belirtilen bir kaynak, Pelosi'nin bugün ilerleyen saatlerde Taipei'yi ziyaret edeceğini iddia etti. Bir diğer kaynak ise Pelosi'nin Tayvan lideri Tsai Ing-wen ile görüşme de dahil, toplantılarının çarşamba günü için planlandığını ve heyetinin adaya yarın sabah erken saatlerde varabileceğini öne sürerek "Her şey belirsiz" dedi.
Tayvan gazetesi Liberty Times ise kaynak göstermeden, ABD Temsilciler Meclisi Başkanı'nın heyetinin bugün TSİ 17.20 sularında Tayvan'a gideceğini öne sürdü.
'TAIPEI'DE İNSAN HAKLARI EYLEMCİLERİYLE BULUŞACAK'
Reuters'a konuşan bir kaynak da, ABD'nin bazı müttefiklerine Pelosi'nin Tayvan ziyareti konusunda bilgi verdiğini iddia etti. Aynı zamanda, ABD Temsilciler Meclisi Başkanı'nın ziyaret sırasında, Çin'in insan hakları sicili konusunda seslerini yükselten bir grup insan hakları aktivisti ile de biraraya geleceği öne sürüldü.
PEKİN UYARDI
Pekin yönetimi dün, "ABD hükümetinin üç numaralı isminin Tayvan'ı ziyaret etmesi halinde Çin ordusunun sessiz kalmayacağını" duyurmuştu. Çin Dışişleri Sözcüsü Zhao Lijian, ziyaretin "Çin'in içişlerine çok büyük bir müdahale olacağını" söyleyerek, ne gibi adımlar atabilecekleri sorusuna "Gitmeye cüret etmesi halinde bekleyip görelim" demişti.
'BEDEL ÖDEYECEKLER'
Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi ise bugün yaptığı açıklamada, Pelosi'nin ismini anmadan "Tayvan meselesinde ateşle oynayan ABD'li politikacıların bedel ödeyeceğini" söyledi. Bakanlık açıklamasında, söz konusu krizin bu gidişle "iyi bir sonuca varmayacağı" belirtildi.
BEYAZ SARAY'DAN AÇIKLAMA
Pelosi'yi geçtiğimiz günlerde ziyaretten vazgeçirmeye çalıştığı anlaşılan Beyaz Saray'dan da son gelişmeler üzerine yeni açıklama geldi. Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Sözcüsü John Kirby, ziyareti teyit etmemekle birlikte, "Pelosi'nin Tayvan'a gitme hakkı olduğunu" söyledi.
Kirby, Washington'ın Tayvan'a yönelik resmi politikasının değişmediğini de vurgulayarak gerilimi düşürmeye çalıştı. (Kısa Dalga)