Her yıl gelir vergisi beyan döneminin yaklaşmasıyla gündeme gelen 'kaynana vergisi' tartışması bu sene de gündemde. Ekonomim yazarı Abdullah Tolu, sahibi oldukları evlerde kaynanasını kira almadan oturtan gelin ve damatları vergi borcu sürprizlerine karşı uyardı.
'Kaynana vergisi' meselesini köşesine taşıyan Tolu, "Şimdi hemen 'kira alınmadığı halde neden vergi ödensin ki' diye itiraz edebilirsiniz! Ancak, bu düzenleme yeni değil, yıllardır yürürlükte!" dedi.
İncelenen 4,5 milyon konut içinde 2 milyonunun kira geliri elde edebilecek durumda olduğunun tespit edildiğini söyleyen Tolu, 'Bu konutlar içerisinde, kaynanaların kirasız olarak oturdukları konutlarda var' dedi.
Tolu yazısında şu ifadelere yer verdi:
'Maliye, yaklaşık bu 2 milyon konuta tek tek giderek, kiralık olanları ve kimlerin oturduğunu tespit edecek.
Bu konutlarda oturanlara ilk yazılar gelmeye başladı, telaş etmeye gerek yok. Kiracılardan kira sözleşmesi, hangi tarihten itibaren kiraladıkları, kira bedeli ve ödemeyi nasıl yaptıklarına dair bilgiler isteniliyor.
Konumuza dönelim: Konut, kira alınmadan kaynananın kullanımına bırakılamaz mı?
Evet, sahip olunan konutun kira alınmadan (kirasız) kaynanaların kullanımına tahsis edilmesi mümkün. Bu aslında akraba olmanın da bir gereği. Ancak, kira alınmasa dahi, kaynananın kullanımına bırakılan konutlar için gelir vergisi ödenmesi gerekiyor. Hemen şaşırmayın, bu yeni bir düzenleme değil, yıllardır yürürlükte. İşin enteresan yanı, bu husus, uygulamada en çok atlanılan veya gözardı edilen konuların başında geliyor.
Emsal kira sadece kaynanalarla sınırlı değil!
Söz konusu maddede sayılan “emsal kira bedelinin uygulanmayacağı kişiler” arasında maalesef kaynanalar değil, amca, dayı, hala, teyze, yeğen de yer almıyor.
Dolayısıyla, sahibi olunan konutların amca, dayı, hala, teyze, yeğenin kullanımına bedelsiz bırakılması halinde de, bu konutların emsal kira bedeli üzerinden 'kira alınıyormuş gibi' kira geliri beyan edilip gelir vergisi ödenmesi gerekiyor!.. Yani, amca, dayı, hala, teyze, yeğen ve arkadaş vergileri de var...
Her an Kaynana Vergisi ile karşı karşıya kalabilirsiniz!
Geçen yıllarda Maliye tarafından yapılan kira denetimleri sırasında kaynana Maliyeci’ye; 'Ev damadımın evi, iki yıldır, kira ödemeden ben oturuyorum' diyor. Tutanak tutuluyor ve damat vergi dairesine çağrılıyor. Damada, 'Kendi annen olsa, kira almadan oturtabilirdin. Ancak, kayınvalide, ilgili kanun maddesinde, kira ödemeden oturabilecek akrabalar arasında yer almıyor. Bu nedenle, iki yıllık kira vergisi ödeyeceksin.' deniliyor. Daha sonra da, damattan iki yıllık tarh ve tahakkuk ettirilen gelir vergisi, 1 kat vergi ziyaı cezalı olarak isteniyor. Gecikme faizi de cabası!
Bu şekilde sahibi oldukları konutlarda kira almadan kaynanalarını, amca, dayı, hala, teyze, yeğenlerini oturtanların, emsal kira bedeli üzerinden gelir vergisi ödemek zorunda olduklarını bilmelerinde fayda var. Bu atlanılacak bir şey değil, çünkü ciddi yaptırımları var!' (Kısa Dalga)