15 EKİM 2022 - KISA DALGA BÜLTEN
DEMET BİLGE ERKASAP
PODCASTİ DİNLEMEK İÇİN PLAY’E TIKLAYINIZ
GÜNDEM
Sansür yasası geçti
Kamuoyunda “Sansür Yasası” olarak bilinen 40 maddelik kanun teklifinin kalan 12 maddesi de önceki akşam TBMM Genel Kurulu’nda AKP ve MHP’li milletvekillerinin oylarıyla kabul edildi. AKP ve MHP milletvekilleri, teklifin yasalaşmasının ardından birlikte fotoğraf çektirdi.
Teklifin 29’uncu maddesiyle, “halkı yanıltıcı bilgiyi yayma suçu” getirildi. Bu maddeyle gazeteciler ve sosyal medya kullanıcılarının 3 yıla kadar hapis cezası almasının önü açıldı. Haklarında dava açılacak kişiler tutuklu yargılanabilecek.
Yasaya göre, internet haber siteleri de süreli yayın tanımı kapsamına alınacak.
Tüm haber siteleri, yayınladıkları içerikleri saklamak zorunda olacak.
Düzeltme ve cevap metni, yayının yapıldığı haber sitesinde ilk 24 saati ana sayfasında olmak üzere 1 hafta süreyle yayımlanacak.
CHP Grup Başkanvekili Engin Altay, görüşmeler sürdüğü sırada yasayı Anayasa Mahkemesi'ne (AYM) götüreceklerini açıkladı.
Sadece gazetecileri değil, fikri olan ve söylemek isteyen herkesi etkileyecek olan yasaya tepkiler yükseldi. Susmak yok, bu sansür hepimize etiketleri Twitter’da uzun süre üst sıralarda gündem oldu.
AKP'li Yazıcı, anayasa değişikliğiyle ilgili bilgi verdi: 24. maddeye bir cümle eklenecek
CHP lideri Kılıçdaroğlu’nun gündeme getirdiği kıyafet düzenlemesine AKP anayasa değişikliğiyle yanıt vermişti. AKP Genel Başkan Yardımcısı Hayati Yazıcı, aile düzenlemesinin, başörtüsü serbestisiyle birlikte mi, ayrı mı geleceğini tartıştıklarını açıkladı.
Yazıcı 'Başörtüsü serbestisi' düzenlemesi için 'din ve vicdan özgürlüğünü' düzenleyen anayasanın 24. maddesine bir cümle ekleyerek teklifi TBMM’ye sunacaklarını kaydetti.
Kılıçdaroğlu: İcazet almaya gerek yok
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, ABD ziyaretimi tamamlandı. Programı takip eden gazetecilere açıklamalarda bulunan Kılıçdaroğlu ‘icazet almaya gitti” yorumlarına şöyle yanıt verdi:
“Kendi özgür irademizle, kendi ülkemize demokrasiyi getirebiliriz. Demokrasiyi ülkeye getirmek için birisinden icazet almanın, birisinden güç almanın mantığı yok. Ekonomik, bilimsel ve siyasal fetret dönemini bitireceğiz."
MEB ara tatil tarihlerini açıkladı
MEB tarafından yayımlanan bilgilere göre, birinci ara tatil 14-18 Kasım, ikinci ara tatil ise 17-20 Nisan’da yapılacak.
Öğrenciler bu yıl yarıyıl tatilini 23 Ocak-3 Şubat 2023 tarihleri arasında yapacak.
Okullar 16 Haziran 2023 Cuma günü tatile girecek.
Bilim Kurulu Üyesi’nden grip uyarısı: Bu kış zor geçecek
Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Ateş Kara, bu yıl grip vakalarında artış olabileceğin söyledi. Kara, "Grip, Kovid-19 nedeniyle son 2,5 yılda yoğun olarak görülmedi. Vücudumuz, hastalığı unutmuş gibi oldu. Bu nedenle ağır geçebilir, 65 yaş üzeri veya risk grubunda olanlar mutlaka grip aşılarını olmalı" uyarısında bulundu.
Covid-19 ilacında Faz-2 çalışması bitti
TÜBİTAK Covid-19 Türkiye Platformu bünyesinde görev yapan Prof. Dr. Serdar Durdağı, Covid-19'a karşı geliştirdikleri ilaçta Faz-2 çalışmasının tamamlandığını söyledi. Durdağı, "İlaç 9 farklı merkezde 251 hasta üzerinde denendi ve o zamanki standart ilaç olan Favipiravir ile karşılaştırmalar yapıldı. Özellikle Favipiravir'e karşı üstün taraflarının olduğunu söyleyebiliriz" dedi.
EKONOMİ
TCMB anketine göre yıl sonu enflasyon beklentisi yüzde 67,78'e yükseldi
Merkez Bankası (TCMB) Ekim ayı Piyasa Katılımcıları Anketi sonuçlarını açıkladı. Buna göre yıl sonu enflasyon beklentisi yükselirken, ay sonu faiz beklentisi düştü ve yıl sonu Dolar/TL beklentisi yükseldi.
Buna göre katılımcıların yıl sonu tüketici enflasyonu (TÜFE) beklentisi yüzde 67,78'e yükseldi. Bir önceki anket döneminde bu oran yüzde 67,73'tü.
Katılımcıların ay sonu faiz beklentisi bir önceki anket döneminde yüzde 12,83 iken, bu anket döneminde yüzde 11,25'e indi.
Yıl sonu Dolar/TL beklentisi bir önceki anket döneminde 19,51 TL iken, bu anket döneminde 19,82'ye çıktı. Bir önceki dönemde 22,07 olan 12 ay sonrası döviz kuru beklentisi 23,61'e çıktı.
Motorine zam
Geçen haftaki 3 zammın ardından motorine yine zam bekleniyor.
Bugünden itibaren geçerli olmak üzere motorine 99 kuruş zam bekleniyor.
Güncel akaryakıt pompa fiyatlarına göre; İstanbul'da motorin litre fiyatı 26 lira 36 kuruştan satılıyor.
Tarımda üretici enflasyonu yeniden yükselişte
Tarım ürünleri üretici fiyatları (Tarım-ÜFE) eylülde yıllık yüzde 156, aylık yüzde 7,14 arttı. Endeksteki artış temmuzda yüzde 157 ile rekor kırmış, ağustos ayında yüzde 142’ye düşmüştü. Ancak eylülde tekrar yüzde 156’ya yükseldi.
Türkiye'de konut satışları, eylülde sert düştü.
TÜİK’e göre eylülde 113 bin 402 konut satıldı. Satışlar bir önceki aya göre yüzde 8,17, geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 22,9 azaldı.
Ülke genelinde yabancılara satılan konut sayısı ise 5 bin 49 oldu.
Yabancılara yapılan konut satışları, yıllık bazda yüzde 23,8 azalış kaydetti.
Yabancılara yapılan konut satışlarında ilk sırayı 1795 konut satışıyla İstanbul aldı. Bu ili sırasıyla 1585 konut satışıyla Antalya ve 335 konut satışıyla Mersin izledi.
Eylülde Rusya vatandaşları Türkiye'den 1196 konut satın aldı. Rusya vatandaşlarını 592 konutla İran, 433 konutla Irak vatandaşları takip etti.
Resmi Gazete'de yayımlandı: Q Yatırım Bankası kuruldu
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), "Q Yatırım Bankası" unvanı altında 500 milyon lira sermayeli bir yatırım bankasının kurulmasına onay verdi.
DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA
Putin’in gaz önerisi tartışılıyor
Rusya Devlet Başkanı Putin’in, Avrupa Birliği'ne gaz tedariki için Türkiye'de bir dağıtım merkezi kurulmasına yönelik önerisinin yankıları sürüyor.
Bu önerisini Erdoğan’a ileten Putin,
"Birlikte kuracağımız bu merkez, sadece tedarikler için değil, fiyatların belirlenmesi için de bir platform olur” demişti.
Erdoğan, bu önerisiyle ilgili şu açıklamayı yaptı: “Böyle bir dağıtım merkezi için, bu iş için tabii ki Trakya en önemli yer olarak görülüyor. İlgili kurumlara müşterek çalışma talimatını Putin ile verdik. En uygun yer neresiyse orada kurmuş olacağız. Bizim ulusal dağıtım merkezimiz var ama şimdi bu uluslararası olacak.”
Fransa’dan itiraz
Fransa Cumhurbaşkanı Macron ise Putin'in Türkiye'de Avrupa'ya yönelik bir doğal gaz dağıtım merkezi kurulması önerisi hakkında görüş bildirdi.
Fransa Cumhurbaşkanlığı'ndan yapılan açıklamada, "Daha fazla Rus gazının ithal edilebilmesine imkân tanıyan yeni altyapılar oluşturmanın hiçbir mantığı yok" denildi.
Bakan Akar: Türkiye ile Yunanistan arasında önümüzdeki dönemde görüşmeler başlayabilir
NATO Karargahı'nda Savunma Bakanları Toplantısı'nın ardından Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar açıklamalarda bulundu.
Yunanistan’la diyalog kanalının açık kalmasını istediklerini söyleyen Bakan Akar, Yunan bakanla görüşmelerinde daha sık bir araya gelmenin önemine vurgu yaptıklarını ifade etti.
“Ege ve Doğu Akdeniz’in bir dostluk denizi olmasını istiyoruz” diyen Bakan Akar tüm zenginliklerin adil bir şekilde paylaşılması için huzur ve güvenin önemine dikkat çekti. Öte yandan ABD ile yaşanan F-16 krizine ilişkin değerlendirmede bulunan Akar, “Sorunu ABD ile çözmek istiyoruz. Ancak alternatiflerimiz de var” dedi.
Rusya: Şartlarımız yerine getirilmezse tahıl koridoru anlaşmasından çekilebiliriz
Rusya'nın Cenevre'deki BM Temsilcisi Gennadi Gatilov, taleplerinin karşılanmaması halinde Türkiye ve BM'nin arabuluculuyla imzalanan tahıl koridoru anlaşmasından çekilebileceklerini söyledi.
22 Temmuz'da imzalanan ve dört ay geçerlilik süresi olan anlaşmanın gelecek ay uzatılması gerekiyor.
Ukrayna limanlarından tahıl ihracatının yeniden başlamasına imkan veren anlaşmayla Rusya da kendi tahıl ve gübresini ihraç etme güvencesi almıştı.
Rusya ve Ukrayna'yı anlaşmaya götüren süreç, savaşın başlamasının ardından Ukrayna'nın güvenlik, Rusya'nın da yaptırımlar nedeniyle tahıl ürünlerini uluslararası pazarlara satamamasının yarattığı küresel gıda krizi uyarılarıyla başlamıştı.
Bu iki ülkeninDünyanın en önemli iki tahıl üreticisinin ürünlerini ihraç edememeleri, gıda fiyatlarında artışa neden olmuş ve özellikle yoksul Afrika ülkelerinde yaşayan milyonlarca insanın hayatını tehlikeye sokmuştu.
Avrupa Adalet Divanı: İşveren başörtüsü takmayı yasaklayabilir
Avrupa Birliği’nin (AB) en üst düzey yargı organı olan Avrupa Adalet Divanı, bir işverenin iş yerindeki çalışma yönetmeliklerine dahil edilmiş tarafsızlık politikası gereği, çalışanlara başörtüsü takmayı yasaklayabileceğine hükmetti. Mahkemeye göre, şirketin, ayrım gözetmeksizin tüm çalışanlarına, görünür şekilde dini, ideolojik veya manevi işaretler takmayı yasaklaması, doğrudan bir ayrımcılık sayılmıyor
Trump ifadeye çağrıldı
ABD Temsilciler Meclisi Özel Komitesi, Kongre baskını soruşturması kapsamında eski ABD Başkanı Donald Trump'ı ifadeye çağırdı.
Komite Başkanı Bennie Thompson, oylamanın ardından yaptığı açıklamada, "Trump, 6 Ocak'ta olan hikayenin merkezindeki insandı. Bu nedenle de ondan dinlemek istiyoruz" dedi.
Füze gerilimi sürüyor
Kore'de füze ve tatbikat gerilimi sürüyor: Güney Kore, Kuzey Kore savaş uçaklarının hava sahasına yaklaştığını ve gerilimin sonrasında Kuzey Kore'nin Japon Denizi'ne füze fırlattığını açıkladı.
Kuzey Kore, yaptığı açıklamada, son günlerde gerçekleştirdiği füze denemelerinin "meşru müdafaa" olduğunu öne sürmüştü.
Son 2 haftada 8 füze atışı yapan Kuzey Kore'nin 4 Ekim'de fırlattığı balistik füze, 2017'den sonra ilk kez Japonya'nın kuzeydoğusundan geçerek Pasifik Okyanusu'na düşmüştü.
ABD ve Güney Kore, Kuzey Kore'nin balistik füze fırlatmasına yanıt olarak ortak tatbikatlarda, Japon Denizi'ne karadan karaya 4 füze ateşlemişti.
Elon Musk’a federal inceleme
Twitter’ı önce satın alacağını açıklayan sonra vaz geçen Elon Musk’la ilgili bir iddia ortaya atıldı. Twitter, mahkemeye sunduğu belgelerde, Elon Musk hakkında, 44 milyar dolar değerindeki satın alma anlaşmasındaki tutumu nedeniyle federal yetkililerin inceleme yürütüldüğünü söyledi.
Belgelerde, Musk hakkında inceleme yürütüldüğü ifade edilse de, incelemelerin odağında tam olarak neyin olduğu ya da incelemelerin hangi makamlar tarafından yürütüldüğü yer almadı.
KISA DALGA’DAN
Oxford Üniversitesi öğretim üyesi Atılım Güneş Baydin, yapay zekanın geniş bir yelpazedeki uygulama alanlarını anlatıyor.