25 OCAK 2023 - KISA DALGA BÜLTEN
DEMET BİLGE ERKASAP
Bahçeli: HDP vakit kaybetmeden kapatılmalıdır.../ Sancar’dan muhalefete: Sessiz kalamazsınız.../ Bahçeli’den Sinan Ateş cinayetini soran gazeteciye: İşine bak.../ Kılıçdaroğlu'ndan Erdoğan’a ‘yeter artık’ yanıtı.../ Yargıtay'daki YSK üyeliği seçimleri kilitlendi.../ Bakan açıkladı: Yağış geliyor.../ Araştırma: Açlık sınırı 10 bine dayandı.../ Dünya Sağlık Örgütü'nden 'öldüren şurup' soruşturması... / Gündemin öne çıkan gelişmelerinden derleyerek hazırladığımız Kısa Dalga Bülten Başlıyor
PODCASTİ DİNLEMEK İÇİN PLAY’E TIKLAYINIZ
GÜNDEM
Bahçeli: HDP vakit kaybetmeden kapatılmalıdır
Anayasa Mahkemesi, HDP’nin kapatılması istemiyle açılan davayla ilgili ‘erteleme’ kararını bugün görüşecek. Yüksek mahkemenin kritik görüşmesi öncesinde MHP lideri Devlet Bahçeli’den “HDP’de hemen kapatılmalıdır” açıklaması geldi.
Partisinin grup toplantısında konuşan “AYM şehitlerimizin dökülen kanlarını seçim sonrasına bırakmayı da görüşecek mi” diyen Bahçeli, “HDP'nin isteğiyle AYM'nin davayı sulandırması doğru değildir” ifadesini kullandı.
Sancar’dan muhalefete: Sessiz kalamazsınız
HDP Eş Genel Başkanı Mithat Sancar da partisinin grup toplantısında Bahçeli’nin AYM’ye yönelik sözlerine sert tepki gösterdi. Bahçeli’nin Anayasa Mahkemesi’ni tehdit ettiğini belirten Sancar, “Bahçeli açık ve net bir şekilde şantaj yaptı. Artık Anayasa diye bir şey kalmadı. Anayasa'yı ayaklar altına almak konusunda en ufak bir çekinceleri yok. Bu sadece MHP'nin söylemi olarak anlaşılmamalıdır. Bu iktidarın, rejimin politikasıdır” dedi.
Sancar muhalefete de şöyle seslendi: “Bu kadar açık Anayasa ihlalleri, bu zorbalık karşısında sessiz kalamazsınız. Bu planları hep birlikte bozalım. Bu hepimizin halka karşı tarihi sorumluluğudur.”
Bahçeli’den gazeteciye: İşine bak
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin grup toplantısı konuşması çıkışında gazeteci Yıldız Yazıcıoğlu, “Sinan Ateş cinayetiyle ilgili MHP'ye yönelik bazı suçlamalar var, bu iddialara yanıt verecek misiniz" diye sordu. Bahçeli'ye eşlik edenler de gazeteciyi elindeki mikrofonlarla birlikte itti. Bu sırada Bahçeli'nin de gazeteciye "İşine bak, işine" dediği duyuldu.
Gazeteci Yıldız Yazıcıoğlu “ Benim çin üzücü olan nokta, itme eylemini yapan kişinin milletvekili olması. Polis değil, korumalar değil. Gazeteciliğin temel görevini soru sormak olarak tanımladım ben” dedi.
Gazetecilik meslek örgütleri de “Gazetecinin işi soru sormaktır” diyerek Bahçeli’nin tepkisini kınadı.
Ancak MHP gazeteciyi hedef alan tavrını sürdürdü. MHP Medya, Tanıtım ve Halkla İlişkilerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı İsmail Özdemir, Bahçeli'ye soru soran gazeteci Yıldız Yazıcıoğlu için "ajan provokatör edasıyla hareket eden şahıs", "yaptığı gazetecilik değil" gibi ifadeler kullanarak hedef gösterdi.
Sinan Ateş cinayetinde 2 kişi daha tutuklandı
Bul arada eski Ülkü Ocakları Başkanı Sinan Ateş'in öldürülmesiyle ilgili 2 kişi daha tutuklandı. Soruşturmada tutuklu sayısı, 15 oldu.
Kılıçdaroğlu'ndan Erdoğan’a ‘yeter’ yanıtı
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, seçim tarihi için 14 Mayıs'ı işaret ederek Demokrat Parti'nin 73 yıl önceki, "Yeter, söz milletindir" sloganını kullanan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a yanıt verdi.
CHP lideri "Ey Erdoğan, 'yeter'se senin saraylarına yeter. Senin beşli çetelerine, mafya babalarına, uyuşturucu baronlarına, pudra çekercilerine yeter” dedi.
Kılıçdaroğlu geçen gün Erdoğan'ın bir kez daha aday olmasıyla ilgili bir soru üzerine “YSK üyelerini atayan kim? Erdoğan. İtiraz edeceğin hiçbir yer yok" diye yanıt vermişti. Bu yanıt eleştirilmişti. Kılıçdaroğlu konuşmasında bu konuya da değindi ve şunları söyledi:
“YSK'nın hangi olaylarda nasıl karar vereceğini hepimiz biliyoruz. Sanki biz başvuracağız, YSK, hukuka uygun karar verecek. Akıl var mantık var.”
Yargıtay'daki YSK üyeliği seçimleri kilitlendi
Seçime doğru hızlı giderken Yüksek Seçim Kurulu’ndaki üyelik seçimlerinde de kriz yaşanıyor.
YSK Başkanı Muharrem Akkaya’yla birlikte beş YSK üyesinin görev süresi dün doldu.
Bu 5 üyenin yerine Danıştay 2 yeni üye seçti.
Ancak 3 kişiyi belirleyecek olan Yargıtay'da kriz yaşanıyor.
Fevzi Eroğlu'nu önceki seçen Yargıtay'da 2 üyenin seçimi konusunda iktidar kanadı içerisinde anlaşmazlık yaşanıyor.
DW Türkçe’den Alican Uludağ’ın haberine göre özellikle muhafazakâr ve milliyetçi grupların oyları, kendi aralarında anlaşmazlık yaşadığı için bölündü. Bu nedenle seçimin 14. turundan da sonuç çıkmadı.
Yargıtay'daki seçim sonuçlanmazsa, görev süresi dolan YSK Başkanı Akkaya ve diğer 4 üye görevine devam edecek.
Bir üyenin dahi eksik kalması durumunda yeni seçilen üyeler görevine başlayamıyor. Bu durumda seçim sürecini görev süresi dolan YSK Başkanı ve üyeleri yürütecek.
Yağış geliyor
Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci, "Kurak bir kış geçiriyoruz. Yağışlar çok yetersiz. Şu an için bir kriz söz konusu değil. Gerekirse depolarımızı kullanırız" dedi.
Bugünden itibaren batı bölgelerden başlayacak bir yağış beklendiğini vurgulayan Kirişçi, şubat ayı ile beraber yağışlı sezona girileceğini belirtti. Bakan Kirişci, tarımsal üretimde düşüş ihtimaliyle ilgili ise "Kuraklık şimdilik bitkisel üretimi çok etkilemedi. Ancak yağışlar yetersiz kalır, kuraklık devam ederse risk büyür" dedi.
EKONOMİ
Araştırma: Açlık sınırı 10 bine dayandı
KESK’e bağlı Büro Emekçileri Sendikası, Aralık 2022'nin açlık ve yoksulluk sınırını açıkladı.
Buna göre açlık sınırı 9 bin 504 lira oldu. Asgari ücreti 998 lira aştı.
Gıda harcamasının yanı sıra giyim, konut ulaşım gibi zorunlu harcamaları ifade eden yoksulluk sınırı 30 bin 964 lira oldu.
Bekar bir çalışanın yaşam maliyeti ise 12 bin 830 liraya yükseldi.
Greve 60 gin erteleme
Birleşik Metal İş tarafından Schneider Enerji’de başlatılan grev, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla Resmi Gazete'de yayımlanan kararla 'milli güvenliği bozucu nitelikte' olduğu gerekçesiyle 60 gün süreyle ertelendi. Birleşik Metal’e bağlı Schneider Enerji işçileri yasağı tanımadı ve dün halaylarla greve başladı.
CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, grevin yasaklanmasına tepki gösterdi. Ağbaba, işçilerin anayasal hakkının engellendiğini söyledi.
Simit zammı tepkisi
Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci Ankara’da simitin 7 lira olmasına tepki gösterdi. "“Biz unluk buğdaya hiçbir zam yapmadık, bizimle ilgili bir durum yok” diyen Bakan Kirişçi, “Ben anlamadım yüzde 40 oranında zam yapıldı. Biz buğdaya zam yapmadık ki” dedi.
Bakan Bilgin: EYT borçlanması yapılandırma kapsamında değil, 1000 gün eksiğin varsa çalışacaksın
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesinin maliyetinin en fazla 150 milyar lira olacağını söyledi. Bakan düzenlemenin bu hafta Meclis'e gelebileceğini belirtti.
EYT kapsamındaki borçlanmaların yapılandırma kapsamında olmayacağına değinen Bilgin, "Mevcut kanunda 1000 gün eksiğin varsa çalışacaksın. Böyle bir borçlanma yok" dedi.
Ford Avrupa'da binlerce çalışanının işine son verecek
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) merkezli otomobil üreticisi Ford'un, Avrupa tesislerinde çok sayıda çalışanının işine son vermeyi planladığı belirtildi. Ford bir süre önce aldığı kararla 14 bin kişinin istihdam edildiği, Almanya'nın Köln kentindeki fabrikasında içten yanmalı motorlu araçların üretimini elektrikli araç üretimine geçileceğini duyurmuştu. Sendika 2024'e kadar 3 bin 400 kişinin işten çıkarılacağını açıkladı.
DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA
Finlandiya: Ara verelim
Helsinki yönetimi Finlandiya, İsveç ve Türkiye arasındaki NATO görüşmelerine ara verilmesini istedi. Finlandiya Dışişleri Bakanı Pekka Havisto, "Ortam sakinleştikten sonra devam etmek en iyisi" dedi. Haavisto ayrıca ülkesinin NATO'ya üyeliğini İsveç ile aynı anda gerçekleştirme stratejisinin gözden geçirilebileceğini söyledi.
Aşırı sağcı politikacı Rasmus Paludan’ın Türkiye'nin Stockholm Büyükelçiği önünde Kur’anı Kerim yakması gerilimi artırmıştı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan da İsveç’in NATO üyeliğine onay verilmeyeceğinin net olarak sinyalini vermişti.
Bu arada Finlandiya, Türkiye'nin iadesini istediği bir kişiyi sınır dışı etti. Böylece Finlandiya, 2019 - 2022 yılları arasında üç kişiyi Türkiye'ye iade etmiş oldu.
İsveç ve Finlandiya, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırmasından sonra NATO’ya üye olmak için başvurmuştu. Üyeliğin gercekleşmesi için NATO’ya bağı ülkelerin Meclis’lerinin ayrı ayrı onayı gerekiyor. İki ülkenin üyeliğini henüz kabul etmeyen iki ülke Türkiye ve Macaristan.
NATO Genel Sekreteri'nden 'İsveç üyelik için artık destek beklemesin' diyen Erdoğan'a yanıt
NATO Genel Sekreteri Stoltenberg ise Erdoğan'ın, İsveç'in NATO üyeliği konusunda destek beklememesi gerektiği ifadelerine yanıt verdi.
Kur'an yakma gibi uygunsuz eylemlerin ifade özgürlüğü nedeniyle otomatikman yasa dışı kabul edilmediğini söyleyen Stoltenberg, Türkiye ve Macaristan'a üyelikleri onaylama çağrısı yaptı.
ABD: Tiksindirici bir eylem
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, İsveç’te Türkiye’nin Stockholm Büyükelçiliği önünde Kur’an-Kerim’in yakılmasının "tiksindirici" bir eylem olduğunu söyledi. Price, eylemin NATO'nun birliğini sabote etmeye yönelik olabileceğini belirtti.
Hollanda ile de Kuranı Kerim yırtma krizi
Hollanda'nın başkenti Lahey’de de , Batının İslamlaşmasına Karşı Vatansever Avrupalılar üyesi Edwin Wagensveld meclis binası önünde Kuran-ı Kerim'i yırttı.
Hollanda’nın Ankara Büyükelçisi Dışişleri Bakanlığı’na çağrıldı.
Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada, şöyle denildi: “İslam düşmanı bir şahsın 22 Ocak’ta kutsal kitabımız Kur’an-ı Kerim’i hedef alan aşağılık saldırısını en güçlü şekilde lanetliyoruz. İsveç’in ardından bu kez Hollanda’da yaşanan, kutsal değerlerimize hakaret eden ve nefret suçu içeren bu alçak eylem, İslam düşmanlığının, ayrımcılığın ve yabancı düşmanlığının Avrupa’da artık sınır tanımadığının açık ilanıdır.”
Zelenski’den kabine değişikliği
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, seslenişe konuşmasında bir dizi dikkat çekici açıklama yaptı. Zelenski, savaş hattının gerisindeki kentlerde "bazı kişilerin savaşı görmezden geldiğini" ifade edip, bakanlıklar dahil hükümetin çeşitli kademelerinde değişiklikler olacağını duyurdu.
Zelenskiy'nin konuşmasından saatler sonra, ismi 'yolsuzluk' iddialarına karışan Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Başkan Yardımcısı Kyrylo Tymoshenko istifa ettiğini açıkladı.
Zelenskiy, yeni karara göre bir devlet memurunun resmi görevlendirme olmadan yurt dışına çıkmasının artık mümkün olmayacağını belirtti.
AB'den İran'a yeni Mahsa Amini yaptırımları: Listede bakan ve milletvekilleri de var
Avrupa Birliği (AB) ülkeleri, İran'da Mahsa Amini'nin ölümü sonrası düzenlenen gösterilere yönelik müdahaledeki rolleri nedeniyle aralarında bakan ve milletvekillerinin de olduğu 18 kişi ve 19 kuruluşa yaptırım uygulama kararı aldı. Son yaptırımlarla birlikte AB'nin kısıtlayıcı tedbir uyguladığı İranlı kişi sayısı 164, kuruluş sayısı 31'e çıktı. Yaptırımlar AB'ye seyahat yasağı, varlıkların dondurulması ve bu kişi ve kuruluşlara yönelik fon yasağından oluşuyor. Ayrıca halka baskı aracı olarak kullanılabilecek bazı malzemelerin ve takip cihazlarının da İran'a satışı yasaklanıyor.
ABD’de yine silahlı saldırı
Amerika Birleşik Devletleri'nin Kaliforniya eyaletinde 67 yaşındaki Zhao Chunli iki ayrı noktada silahlı saldırı gerçekleştird ve 7 kişiyi öldürdü.
Saldırgan polis ekipleri tarafından otoparkta bir aracın içerisinde yakalandı.
Önceki gün de yine Kaliforniya’da 10 kişi öldürülmüştü. ABD’de yeni yılın ilk 3 haftasında 38 kitlesel silahlı saldırı meydana geldi.
Dünya Sağlık Örgütü'nden 'öldüren şurup' soruşturması
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), üç ülkede 300’den fazla çocuğun ölümüne neden olduğu tahmin edilen öksürük şurupları ve ilaç tedarikçileriyle ilgili soruşturma başlattı. Akut böbrek rahatsızlığı nedeniyle çocuk ölümleri ilk olarak Temmuz 2022'de Gambiya'da başlamış, bunu Endonezya ve Özbekistan'daki vakalar izlemişti. DSÖ bugüne kadar Hindistan ve Endonezya'da şurupları üreten altı ilaç üreticisi firmayı tespit etti. Bu üreticiler şimdiye kadar ya soruşturma hakkında yorum yapmayı reddetti ya da zehirli maddeleri ilaçlarda kullandıklarını inkar etti.
BioNTech İngiltere'ye taşınıyor; gerekçe bürokrasi
İlk coronavirüs aşısını geliştirerek tarihe geçen Uğur Şahin ve Özlem Türeci, şirketleri BioNTech'i Almanya'dan İngiltere'ye taşıyacak. İkilinin AR-GE aşaması daha hızlı diye İngiltere'yi tercih ettiği belirtiliyor. Alman basınında çıkan haberlerde ülkedeki ağır bürokrasi eleştirildi. Son yıllarda birçok şirketin, araştırma ve geliştirme süreçlerindeki yavaşlık ve bürokratik engeller nedeniyle Almanya'dan çıktığı öne sürüldü.
KISA DALGA’DAN
Kısa Dalga’da bugün yeni bir podcast serisi başlıyor: Ortadoğunun casusları…
Gazeteci Hediye Levent hem tarihi yazan hem de hikayeleri ile tarihe geçen casuslar ve casusluk hikayelerini anlatıyor