20 ŞUBAT 2023 - KISA DALGA BÜLTEN
Gündemin öne çıkan gelişmelerinden derleyerek hazırladığımız Kısa Dalga Bülten Başlıyor
PODCASTİ DİNLEMEK İÇİN PLAY’E TIKLAYINIZ
Depremde son durum
Türkiye’yi sarsan 6 Şubat tarihli Maraş merkezli depremlerde yaşamını yitirenlerin sayısı 40 bini aştı. AFAD’ın açıklamasına göre 430 binin üzerinde yurttaş deprem bölgesinden tahliye edildi. Maraş ve Hatay dışındaki illerde arama kurtarma çalışmalarına son verildi.
Depremden sonra çevredeki çöp ve enkaz yığınlarıyla birlikte insanların temiz suya, tuvalete erişim sorunu yaşaması bölgede salgın hastalık riskini artırmıştı. Uzmanlar bu konuda uyarılara devam ederken Sağlık Bakan Koca, “Şu anda bir salgın hastalık riski yok ama bu olmayacağı anlamına gelmez. Düzenli analizlerle klorlama yapıyoruz. Analizlerde şu ana kadar ciddi bir sorun görülmedi. Çöp toplama ve yaygın kireçleme ve ilaçlama yapıyoruz” dedi.
Bakanlık açıkladı: 830 bin binada hasar tespit çalışması yapıldı, 105 bini ağır hasarlı
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ekipleri, deprem bölgesindeki 830 bin 783 binada hasar tespit çalışması yaptı. 105 bin 794 binada ağır hasar tespit edildi.
Yurttaşlara ağır hasarlı binalara girilmemesi uyarıları yapılırken bu yapılara kısa süreliğine de olsa girilmesi ve eşya alınması yasaklandı. Ağır hasarlı tüm yapılara giriş izni ve eşya alımı konusu, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca görevlendirilen uzmanların raporu doğrultusunda değerlendirilecek.
Enkaz kaldırma çalışmaları başladı
Deprem bölgesinde enkaz kaldırma çalışmaları da başladı. Hatay’da yıkılan binaların çoğunda arama- kurtarma çalışmaları, yerini enkaz kaldırma çalışmasına bıraktı. Hasarlı bazı binalar için ise yıkım çalışmaları başlatıldı.
Enkazın çevreye, doğaya ve canlılara zarar vermeden nasıl kaldırılacağı da tartışma konusu.
17 Ağustos 1999’daki Marmara depreminde 13 milyon ton atık enkazla birlikte kaldırılmıştı. Kahramanmaraş merkezli 11 ilde ağır hasara yol açan depremlerde bertaraf edilmesi gereken atık miktarı henüz bilinmiyor.
Enkaz kaldırma işlemleri Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Afet ve Acil Durum Yönetim Başkanlığı'nın (AFAD) koordinasyonunda ilgili valilikler tarafından yapılıyor.
Çevre, inşaat ve jeoloji alanında uzman meslek odalarından sürecin sağlıklı işletilmediğine dair uyarılar geliyor.
Jeoloji Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı Sami Teymurtaş Depremzedelerin yıkım çalışmalarından uzak tutulması, bölgede asbest uzmanlarının görevlendirilmesi ve enkazların ortadan kaldırılması için bir an önce doğru yerler seçilmesi gerektiğini vurgulayan Teymurtaş, aksi halde bunun salgın hastalıklar da dahil ikinci felaketlere yol açabileceği uyarısı yapıyor.
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı ise çevreye duyarlı enkaz kaldırılma çalışmaları için 113.5 milyon dolarlık yardım çağrıda bulundu.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürü Eyyüp Karahan ise enkaz kaldırma işlemlerini çevreye zarar vermeden yapmak için alanlar belirlendiğini söyledi.
Depremzedelere geçici kimlik
İçişleri Bakanlığı, depremleren etkilenenlerin kimlik kartı başvurusu yapmadan geçici kimlik belgelerini e-Devlet üzerinden alabileceğini bildirdi.
Eğitim - öğretim kararı bugün
Depremlerin ardından tüm Türkiye’de eğitime ara verilmişti. 71 ilde eğitim öğretim bugün başlayacak. Milli Eğitim Bakanı Mahmut Özer, deprem bölgesiyle ilgili kararın bugün açıklanacağını duyurdu. Bakan'ın verdiği bilgilere göre nakil imkanından bugüne kadar 48 bin öğrenci yararlandı.
AFAD Deprem ve Risk Azaltma Genel Müdürü Orhan Tatar, Kahramanmaraş merkezli 11 ili etkileyen depremlerle ilgili açıklama yaptı. Tatar’ın verdiği bilgiler şöyle:
Her 3-4 dakikada bir artçı sarsıntı meydana geliyor. Artçı sarsıntı sayısı, 6 bin 40'a ulaştı. Artçı sarsıntılar daha uzun bir süre devam edecek. Sarsıntıların büyüklüğü 5’i geçebilir. Hasarlı binalardan uzak durulması ve girilmemesi gerekiyor.
Bir atom bombasının yarattığı enerji 15 trilyon jul iken; bu depremlerin yarattığı enerjinin değeri 30 katrilyon jule kadar çıkıyor.
Bölgede 600'ün üzerinde araştırmacı ve akademisyenin de saha araştırması yapıyor.
Kandilli Rasathanesi: Saat 04.17 depremi 3 şokla meydana geldi, 80 saniyeden uzun sürdü
Kandilli Rasathanesi’nden de Maraş depremlerine ilişkin açıklama geldi. Açıklamada ”Sismik dalgaların modelleme çalışmasında 04:17 depreminin 3 farklı şok ile meydana geldiği ve depremin 80 saniyeden daha uzun sürdüğü belirlenmiştir”denildi.
Evim Yuvan Olsun…
İçişleri Bakanlığı tarafından "Evim Yuvan Olsun" kampanyası başlatıldı. Uygulama kapsamında, boş ya da kullanmadığı evini depremzedeler için en az 3 ay süreyle açanların başvurusu alınacak. Başvurular, evin bulunduğu ilçenin Kaymakamlığı tarafından yerinde incelenecek. Kaymakamlığın uygun bulduğu evler bedelsiz olarak kampanyaya dahil edilecek. Evini piyasa koşullarına göre uygun bir bedelle depremzedelerin kullanımı için 1 yıllığına kiraya vermek isteyenler de bu sisteme başvurabilecek. İndirimli olacak kira bedeli, AFAD hesabında toplanan kira bağışlarından karşılanacak.
Deprem soruşturmasında 131 tutuklu
Depremden etkilenen kentlerde yıkılan binalarla ilgili Adalet Bakanlığı'nın talimatıyla Deprem Suçları Soruşturma Bürosu kurulmuştu.
Soruşturmalarda tutuklu sayısı 131’e yükseldi. Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, , sadece müteahhitlerin değil, yapı denetim elemanları, belediye görevlilerinin, mevzuata aykırı tadilat yapanlar, kolon kesenlerin de soruşturulduğunu söylemişti.
İstanbul’da 93, Çorlu’da 5 okula 'deprem' tahliyesi
Kahramanmaraş merkezli ve 11 ili etkileyen depremlerin ardından olası İstanbul depremi gündeme gelmişti. İstanbul Valiliği kent genelinde riskli olduğu değerlendirilen 93 okul ve eğitim kurumundaki öğrencilerin, başka okullara nakledileceğini açıkladı. Karardan 51 bin 995 öğrenci ve 2 bin 765 öğretmenin etkileneceği belirtildi.
Tekirdağ Milli Eğitim Müdürlüğü de okul binalarında inceleme yaptırdı. 5 okulun tahliye edilmesi kararı alındı. Çorlu'da Alipaşa İlkokulu ve Türkgücü İlk ve Ortaokulu'nun yıkılmasına, Şahinler Ortaokulu, Gazi İlkokulu ve Uncular İlkokulu binalarının da güçlendirilmesine karar verildi.
İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, İstanbullulara önemli bir çağrıda bulundu. “Bu hayat meselesi başka bir şey değil" diyen İmamoğlu, yurttaşlara "Riskli yapıları taramamıza izin verin” diye seslendi.
Bakan Akar 'sığınmacı akını' iddialarını yalanladı: Depremden sonra 10 bin 633 Suriyeli topraklarına gönüllü olarak dönmüştür
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, “ Hatay'a Suriyeli sığınmacı akını olduğu" iddiasını yalanladı.Bakan Akar, “Depremden sonra 10 bin 633 Suriyeli gönüllü olarak geri döndüğü” bilgisini paylaştı.
Naci Görür: Senden oy isteyecekler, yaşam hakkını her şeyin üzerinde tutan partiye oy ver
Maraş depremiyle ilgili üç yıl önce uyarı yapan Prof. Dr. Naci Görür'den bu kez seçim çağrısı geldi.
Sosyal medya hesabı üzerinden açıklama yapan Görür şunları yazdı: Bir kaç ay sonra seçim olacak, senden oy isteyecekler. Partizanlığı bırak ve sana deprem konusunda ciddi vaadlerde bulunan, plan ve programı olan ve yaşam hakkını her şeyin üzerinde tutan partiye oy ver.
TBMM'de 28 Şubat'a kadar ara verildi
TBMM Genel Kurulu’nun çalışmalarına 28 Şubat'ta başlayacağı belirtildi. Meclis'te 5 siyasi parti grubunun ortak imzası ile Deprem Araştırma Komisyonu kurulması planlanıyor. Komisyonda depremin tüm yönlerinin araştırılarak, alınması gereken önlemlerin tespit edilmesi amaçlanıyor.
Millet ittifakının cumhurbaşkanı aday toplantısı 2 Mart'ta
Millet İttifakı, cumartesi günü Saadet Partisi ev sahipliğinde “deprem” gündemiyle toplandı. Yapılan açıklamada "Tüm hata, kusur, ihmal ve kasıtlar apaçık ortadadır. Hukuki, idari ve siyasi sorumlular da arşivlenerek dosyalarda ve hafızalarımızda not edilmiştir" denilmişti.
Bu arada altı partinin bir araya geldiği Millet İttifakı'nın bir sonraki toplantısının 2 Mart Perşembe günü Saadet Partisi'nin ev sahipliğinde yapılacağı belirtildi. Bu toplantıda cumhurbaşkanı adayının belirlenmesi bekleniyor.
ODTÜ'de depremzedelere psikolojik destek: Teselli yerine dinlemek daha etkili
ORTA Doğu Teknik Üniversitesi'nde (ODTÜ) depremden etkilenenlere yönelik psikolojik destek çalışması başlatıldı.
ODTÜ Öğretim Elemanı Uzman Klinik Psikolog İrem Erten, depremzedelerle diyalog için şu önerilerde bulundu:
“Travma sonrası ve yas sürecinde kişiler içe kapanabilirler, panik olabilirler daha öfkeli olabilirler, daha çaresiz hissedebilirler. Bu duyguların normal olduğunu bilmek biraz daha kapsayıcı, biraz daha sakin harekete geçmemizi sağlayacaktır.
"Bak sen hayattasın, sen buradasın" gibi teselli edici konuşmalar yerine dinlemek çok daha etkili bir yöntemdir.”
EKONOMİ
Morgan Stanley'den Kahramanmaraş merkezli depremlerin ekonomik etkilerine dair rapor
ABD merkezli banka Morgan Stanley, “Depremlerin potansiyel makro ekonomik maliyetleri” başlığıyla bir rapor yayımladı. Dünya gazetesinin aktardığı habere göre banka, konut yıkımları kaynaklı maliyet için 24 milyar dolar tahmininde bulundu. Banka, bu rakamın 38 milyar dolara ulaşabileceğine dikkat çekti.
Depremzede çiftçiler için yeni kararlar
Kahramanmaraş, Adana, Malatya, Hatay, Şanlıurfa, Kilis, Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Osmaniye ve Elazığ illerinde çiftçilere ödenecek desteklere ilişkin bazı düzenlemeler yapıldı.
Bu kapsamda, çiftçilere 2022'den itibaren ayni olarak verilmeye başlanan mazot ve gübre destekleri, depremden etkilenen 11 il için nakit olarak ödenecek. Toplam tutarı 2,8 milyar lira olan mazot ve gübre destekleri şubat sonuna kadar çiftçilerin hesaplarına yatırılacak.
İçişleri Bakanlığı, afetzedeleri taşıyacak nakliye firmalarının fiyat tarifesini belirledi
Depremden sonra nakliye fiyatlarındaki fahiş artışın ardından İçişleri Bakanlığı, valiliklere "Afet Bölgelerinde Eşya Taşıma Tarifeleri" konulu genelge gönderdi. Genelge ile afet bölgelerinden ev taşıma ücretlerinin nasıl hesaplanacağı belirlendi.
Buna göre, 4+1'e kadar olan evler için evden eve eşya taşıma bedeli azami 6 bin TL, ilçeler arasında evden eve eşya taşıma işi azami 9 bin TL'ye yapılacak.
Et ve Süt Kurumu, deprem bölgesine 90 ton et ile 7 ton süt gönderdi
Tarım ve Orman Bakanlığı, Et ve Süt Kurumu'nun (ESK) deprem bölgesine 90 ton et ile 7 ton süt ve süt ürünü gönderdiğini duyurdu.
THY ücretsiz tahliye uçuşlarını uzattı
Türk Hava Yolları (THY), 6 Şubat depremlerinin ardından başlattığı bölgeden tahliye uçuşlarının süresini 1 Mart'a kadar uzattı.
DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA
'Komşu'dan 50 araçlık yardım konvoyu yola çıktı
Depremin ardından aralarında Yunanistan'ın da bulunduğu 88 ülke Türkiye'ye kurtarma ekibi göndererek yardım etmişti.
Adıyaman'da arama kurtarma çalışmalarına katılan 22 kişilik Yunan arama kurtarma ekibi, 15 Şubat'ta ülkesine dönmüştü.
Yunanistan Dışişleri Bakan Yardımcısı ATürkiye’ye tıbbi yardım ve battaniye içeren 50 araçlık insani yardım konvoyunun gönderileceğini duyurdu.
BM: Suriye’de 8.8 milyon kişi etkilendi
Maraş merkezli depremlerde 5 bin 801 kişinin hayatını kaybettiği Suriye'de enkazlardaki arama kurtarma çalışmaları devam ediyor.
Birleşmiş Milletler (BM), 6 Şubat'ta meydana gelen depremlerin Suriye'de 8,8 milyon kişiyi etkilediğini duyurdu
IŞİD'in Suriye'de yer mantarı toplayan halka düzenlediği saldırıda hayatını kaybedenlerin sayısı 68'e yükseldi.
İsrail’in cumartesi günü Şam'da yerleşim yerlerini hedef alan hava saldırısı sonucunda 5 kişinin hayatını kaybettiği, 15 kişinin yaralandığı bildirildi.
Ukrayna - Rusya savaşı
Ukrayna lideri Volodimir Zelenski, Rusya’yla yapılacak herhangi bir potansiyel barış anlaşmasında ülke topraklarından ödün vermeyeceklerini söyledi.
Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Zaharova, ABD'nin etkisi altındaki Ukrayna’nın geçen yıl Rusya ile başlattığı müzakerelere son verdiğini belirtti.
Sanna Marin: İsveç ile aynı zamanda NATO üyesi olmak istiyoruz
Finlandiya Başbakanı Sanna Marin, ülkesinin NATO'ya İsveç ile aynı zamanda üye olmak istediğini yineledi. Marin, iki ülkenin NATO'ya eşzamanlı katılmasının "herkesin çıkarına" olduğunu söyledi.
İsveç ve Finlandiya, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından geçen yıl Mayıs ayında NATO'ya üyelik başvurusunda bulundu. Başından beri İsveç'in üyeliğine daha temkinli yaklaşan Türkiye, başkent Stockholm'da Kur'an yakma eylemine izin verilmesi sonrasında İsveç'e onayın mevcut koşullarda söz konusu olmayacağı, ancak Finlandiya'ya yeşil ışık yakılabileceği mesajı vermişti.