4 MART 2023 - KISA DALGA BÜLTEN
Gündemin öne çıkan gelişmelerinden derleyerek hazırladığımız Kısa Dalga Bülten Başlıyor
PODCASTİ DİNLEMEK İÇİN PLAY’E TIKLAYINIZ
GÜNDEM
Türkiye depremi konuşurken ve seçim gündemi de bir yandan hareketlenirken altılı masada ‘Akşener şoku yaşandı.
Altı lider önceki gün aday belirlemek için bir araya gelmişti.
Saatler süren toplantıdan sonra uzlaşma açıklaması yapıldı ve bu metinde tüm liderlerin imzası vardı. Ancak daha sonra İYİ Parti’nin Kemal Kılıçdaroğlu’nun adaylığına itiraz ettiği gündeme geldi. İYİ Parti lideri Meral Akşener’in de partisinin Genel İdare Kurulunu toplayacağı belirtildi. Kriz kulisleri arasında İYİ Parti Genel İdare Kurulu dün toplandı ve daha sonra Akşener kameraların önüne geçti.
Beş partinin Kılıçdaroğlu’nu İYi Partinin ise Ekrem İmamoğlu ve Mansur Yavaş’ı önerdiğini söyleyen Akşener, masaya sert eleştiriler yöneltti. Akşener İmamoğlu ve Yavaş’a da adaylık çağrısı yaptı. Akşener “Bu noter masasında olmayacağız” dedi.
Akşener’in bu çıkışıyla altılı masa dağıldı yorumları yapılırken, Kılıçdaroğlu "Hiç merak etmeyin taşlar yerine oturacak" ifadelerini kullandı.
Akşener’in çıkışı dış basında “Muhalefet bölündü” yorumlarına neden oldu.
HDP'li siyasetçiler ise Akşener'in Altılı Masa'ya rest çekip Kılıçdaroğlu'nun adaylığını veto etmesini şaşırtıcı bulmadıklarını belirtti. AKP Grup Başkanvekili Bület Turan ise “12 ayda, 12 toplantıda en yakın ortağını, kendi belediye başkanlarını ikna edememiş; milletimizi mi ikna edecek?!" Dedi.
MHP’liler ise sosyal medyada akşener’in kendi partilerinden de ayrıldığını hatırlatan mesajlar paylaştı.
YÖK Başkanı: Bahar yarıyılında katkı payı ve öğrenim ücreti alınmayacak
OHAL kapsamında yükseköretim alanında tedbirler getiren Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile depremden etkilenen öğrencilerden katkı payı ve öğrenim ücreti ödemeleri alınmayacak.
Depremde yıkılan binalarla ilgili 237 kişi tutuklandı
Maraş merkezli depremlerde yıkılan binalarla ilgili soruşturmaya ilişkin bilgiler de güncellendi. Buna göre 768 şüpheli hakkında işlem yapıldı. Şüphelilerden adliyeye sevk edilen 237'si tutuklandı.
Dışkapı hastanesi için yıkım kararı
Maraş merkezli depremlerin ardından Ankara’da oluşturulan Sağlık Yapıları Yıkım Değerlendirme Komisyonu Sağlık Bakanlığı'na bağlı Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi için yıkım kararı aldı. 1957'de temeli atılan hastane 25 Haziran 1964'te dönemin Çalışma Bakanı Bülent Ecevit tarafından hizmete açılmıştı. Hastanede şu anda 795 hekim, 964 hemşire ile 786 sağlık personeli görev yapıyor
Ulusal Risk Kalkanı toplantısı
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın başkanlığında dün Türkiye Ulusal Risk Kalkanı toplantısı düzenlendi.
Toplantıda depremden etkilenen 11 ilde yürütülecek çalışmaların yanı sıra Türkiye'de deprem riski yüksek olan illerde yürütülecek çalışmalar ele alındı. Toplantıya, jeoloji, sismoloji, şehircilik, inşaat, mimarlık, sosyoloji gibi alanlarda uzmanlar katıldı.
Erdoğan, depremden etkilenen 11 ilde hakaret soruşturmalarında şikayetinden vazgeçti
Depremden sonra bölgedeki yurttaşlar ve yardıma gidenler müdahalenin geç yapıldığını söylerken iktidar cephesinden bu söylemlere sert tepkiler gelmişti. Daha sonra Cumhurbaşkanı Erdoğan Adıyaman'da bir açıklama yapmış, "Maalesef ilk birkaç gün arzu ettiğimiz etkinlikte çalışma yürütemedik. İlk günler için helallik istiyorum" demişti.
Hürriyet yazarı Abdulkadir Selvi, iktidara yakınlığı ile bilinen Optimar Araştırma Şirketi'nin son verilerini aktardı.
Ankete katılanların yüzde 64.7’si zamanında ve doğru müdahale yapılmadığını düşündüğünü söyledi.
Bu arada Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın avukatı Hüseyin Aydın, Erdoğan'ın depremden etkilenen iller ve bağlı yerleşim yerlerinde kendisine yönelik hakaretler nedeniyle açılan soruşturma ve kovuşturmalarda şikayetinden vazgeçtiğini bildirdi.
Ekşisözlük kapatıldı
Ekşi Sözlük’e, 21 Şubat’ta getirilen erişim engeli önceki gün Ankara 4. Sulh Ceza Mahkemesi tarafından kaldırılmıştı. Site dün yeniden engellendi. İfade Özgürlüğü Derneği’nden Prof. Dr. Yaman Akdeniz, kararla ilgili şu açıklamayı yaptı: “Engel kaldırma kararına itiraz edilmiş. Ankara 5. Sulh Ceza Hakimliği de erişime engellemiş. Karar bu aşamada ‘kesin’ olduğu için tek çare Anayasa Mahkemesi’ne başvurmak. AYM de bu başvuruya 2-3 sene bakmaz” dedi.
Fenerbahçe taraftarı bugünkü maçta yok
Hükümet istifa sloganlarının atılmasıyla başlayan deplasman yasağında yeni bir gelişme oldu. Kayseri İl Güvenlik Kurulu, "güvenlik" gerekçesiyle sarı-lacivertli taraftarların bugün oynanacak maçta deplasman tribününe girmesini yasaklamıştı. Fenerbahçe itiraz edince yürütmeyi durdurma kararı verilmişti. Kayseri İl Güvenlik Kurulu ise savunmasında maçta kavga ve kaos çıkabileceğini ve bunun ülke geneline yayılabileceğini öne sürdü. Mahkeme de taraftarın stada alınmaması yönünde karar verdi.
EKONOMİ
TÜİK: Enflasyon yüzde 55
Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre enflasyon şubat ayında yıllık yüzde 55,18, aylık ise 3,15 yüzde olarak gerçekleşti.
Bir önceki yılın aynı ayına göre en az artış gösteren ana grup yüzde 21,69 ile giyim ve ayakkabı oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise yüzde 74,34 ile lokanta ve oteller oldu.
ENAG: Enflasyon yüzde 126
Akademisyenlerin ve ekonomistlerin oluşturduğu Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) ise yıllık enflasyonu yüzde 126,91 olarak açıkladı.
TÜİK’den ENAG’a bir dava daha
Bu arada Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), bağımsız akademisyenlerin ve ekonomistlerin kurduğu Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) aleyhine bir dava daha açtı.
ENAG yöneticisi Prof. Dr. Veysel Ulusoy, davayı şöyye duyurdu: “Yine mi dava açtınız sayın TÜİK yöneticileri? Bu defa mahkeme salonuna geleceksiniz geçen sefer olduğu gibi kaçmak yok…”
TÜİK’in geçen yıl açtığı dava reddedilmişti.
Domates ihracatına kısıtlama: Fiyat artışı ve deprem etkili oldu
Tarım ve Orman Bakanlığı, domates ihracatına 14 Nisan 2023’e kadar kısıtlama getirdi. Karara gerekçe olarak fiyatlardaki artış ve deprem k gösterildi. 'Gıda arz güvenliği ve fiyat istikrarının sağlanması'nın amaçlandığı ifade edildi.
Reuters: Türk lirası dolara karşı yüzde 12 değer kaybedecek: İşte tahmin edilen rakam...
Reuters Ajansı, uluslararası döviz kurları analistleriyle düzenlediği anketin sonuçlarını açıkladı.
Ankete göre, Türk lirasının dolar karşısında altı ay içinde yüzde 12 değer kaybetmesi bekleniyor.
Reuters, Türk lirasının geçen yılın en fazla değer kaybeden para birimi olduğunu hatırlatarak altı ay sonrası için dolar/TL kurunun 21,68’e geleceğini yazdı.
Etteki artış yüzde 100
Ankara Kasaplar Odası Başkanı Fazlı Yalçındağ, kırmızı et fiyatlarında son iki ayda yaklaşık yüzde 100'lük artış meydana gelindiği söyledi. Yalçındag, "Fiyatların artması konusunda kasapların bir etkisi yok hatta fiyatlar yükselince satışlarımız düşüyor ve bizim de zararımıza oluyor" dedi. Depremi bahane eden bazı fırsatçıların olduğunu da kaydeden Yalçındağ, "Bu durum, sektörümüz ve ülkemiz adına utanç vericidir" diye konuştu.
EYT resmileşti
Emeklilikte yaşa takılanlar düzenlemesi Resmi Gazete'de yayımlandı. Emeklilikte yaşa takılanların (EYT) başvurularını gerçekleştirmesi için e-Devlet'te yeni düzenleme yapıldı. Buna göre, arama çubuğuna "EYT" yazıldığında doğrudan başvuru ekranına ulaşılabilecek, tüm işlemler buradan yapılabilecek..
DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA
Putin, Ukrayna güçlerini ilk defa Rusya sınırını geçmekle suçladı
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ukraynalı bir sabotaj grubunun Rusya sınırını geçerek bir köyde sivillere ateş açtığını öne sürdü. Savaşın başlamasından bir yıl sonra bu, Rusya’nın Ukrayna’ya yönelttiği ilk sınır ihlali suçlaması oldu. Rusya’nın Ukrayna’ya daha önce yönelttiği suçlamalar füze ve hava saldırılarıydı. Kiev Rusya’nın iddialarını reddetti.
Bu iddia bağımsız kaynaklarca doğrulanamadı.
Lavrov - Blinken gerginliği
Hindistan’da düzenlenen G20 dışişleri bakanları toplantısına Ukrayna’daki savaş ile ilgili ABD ve Rusya arasında yaşanan atışmalar damga vurdu.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile bir yıl önce savaşın başlamasından beri ilk defa kısa da olsa bir araya geldi.
Blinken’ın Lavrov’a, “ABD’nin Ukrayna’yı sonuna kadar destekleyeceğini” söylediği aktarıldı.
ABD’nin Dışişleri Bakanlığı’ndan kıdemli bir yetkili görüşmenin 10 dakika sürdüğünü belirtti. Lavrov’un ne cevap verdiği açıklanmadı.
ABD ise iki bakanın kısa süre bir araya gelmesi sadece “karşılaşma’ olarak açıkladı.
ABD hükümetinin Rusya yaptırımı uyarısında Türkiye detayı
ABD hükümeti, uluslararası şirketleri Rusya bağlantılı yaptırımlar konusunda uyardı. Bilgi notunda, satışı yasaklı ürünlerin "yasa dışı olarak" Rusya ve Belarus'a yönlendirilmesinde Türkiye, Çin, Ermenistan ve Özbekistan gibi ülkelerin "aktarma noktası" olarak kullanıldığı öne sürüldü. "Tüm işletmelerin sorumlu şekilde davranıp kontrollere titiz biçimde uymaları gerektiği" ifade edildi.
Yunanistan'daki tren kazasında can kaybı 57'ye yükseldi
Yunanistan'ın Larisa kentinin kuzeyindeki Tempi bölgesinde yolcu treni ile yük treninin çarpıştığı kazanın bilançosu ağırlaşıyor.
Yunanistan Devlet Televizyonu ERT’nin haberine göre can kaybı 57'ye yükseldi. 56 kişinin ise hala kayıp olduğu ifade edildi.
Yunanistan'ı yasa boğan tren faciası ardından demiryolları çalışanları greve gitti. Sendikalar demiryollarındaki eksiklik ve ihmalleri defalarca ilgili kurumlara bildirdiklerini ancak önlem alınmadığını söyledi.
Yunanistan'ın devlete bağlı demiryolları işletmesi, mali kriz dönemindeki özelleştirmeler çerçevesinde 2017'de İtalyan kamu şirketine satılmıştı.
Yunanistan hükümeti ülke tarihindeki en ölümcül tren kazasının ardından 3 günlük ulusal yas ilan etmişti. Yunanistan Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Konstantinos Karamanlis de kazanın ardından istifa ettiğini duyurmuştu.
Kamboçya: Muhalefet parti liderine 'vatana ihanet' suçundan 27 yıl ev hapsi cezası verildi
Kamboçya’da daha önce kapatılan Ulusal Kurtuluş Partisi lideri Kem Sokha “vatana ihanet” suçundan 27 yıl ev hapsine mahkum edildi.
Mahkeme kararı gereği seçme ve seçilme hakkı elinden alınan Sokha, hiç bir siyasi faaliyette bulunamayacak ve ailesi dışında evine gelenlerle görüşemeyecek.
Sokha’nın avukatı karar itiraz edeceğini açıkladı.
Mahkeme yargıçı Sokha'nın yasal hükümeti “renkli devrim”le devirmeye çalıştığını ve insan hakları ve siyaseti bir paravan olarak kullandığını öne sürdü. Mahkemede, Sokha’nın bir seminerde ABD’deki demokrasi yanlısı grup üyeleriyle konuşmasının yer aldığı görüntüler “vatana ihanet” suçlaması için kanıt olarak gösterilmişti.
Tayvan'da doğum oranını yükseltmek için teşvik 2 katına çıkarıldı
Tayvan'ın başkenti Taipei'de nüfusun azalması nedeniyle şehir belediyesi, ilk çocuk için mevcut yardım miktarını iki katına çıkararak, çiftlere 40 bin Tayvan doları (24 bin TL) ödeme kararı aldı.
Çin'in bazı eyaletlerinde de evliliği teşvik etmek ve düşen doğum oranını yükseltmek amacıyla yeni evlenen çiftlere 30 gün ücretli izin hakkı tanındığı açıklandı.
Mısır'daki Büyük Piramit'te gizli bir koridor keşfedildi
Mısır'ın başkenti Kahire yakınlarındaki Giza'da yer alan Büyük Piramit'te gizli bir koridorun keşfedildiği bildirildi. Bu keşfin yeni başka bulguların önünü açabileceği kaydedildi. Dünyanın yedi harikasından biri sayılan Büyük Piramit, Firavun Khufu ya da Keops döneminde, milattan önce 2560 civarında bir anıt mezar olarak inşa edilmişti.
KISA DALGA’DAN
Ferdi Akarsu ve Mehveş Evin, afetlere hazırlıklı “dirençli kent”leri konuştu.