Kısa Dalga’dan herkese merhaba
7 MART 2023 - KISA DALGA BÜLTEN
Gündemin öne çıkan gelişmelerinden derleyerek hazırladığımız Kısa Dalga Bülten Başlıyor
PODCASTİ DİNLEMEK İÇİN PLAY’E TIKLAYINIZ
GÜNDEM
Millet ittifakı cumhurbaşkanı adayı olarak Kemal Kılıçdaroğlu’nu ilan etti.
Süreç şöyle gelişti: İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, 3 mart Cuma günü CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun adaylığını kabul etmeyerek Altılı Masa'ya sert eleştiriler yöneltmişti.
Akşener’in yeniden masaya oturması dün sabah saatlerinde neredeyse ihtimal dışıydı. Beş parti liderinin saat 2de toplanacağı açıklanmıştı.
Gün içinde krizi çözmek için İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanı Ekrem İmamoğlu ve Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanı Mansur Yavaş devreye girdi. İki başkan önce Akşener’e gitti. Ardından da görüşmenin olumlu geçtiği yönünde açıklama yaptılar.
Bir süre sonda Kılıçdaroğlu ve Akşener’in buluşacağı haberi geldi. İki lider baş başa görüşme yaptıktan sonra İYİ Parti sözcüsü Kürşad Zorlu Akşener’in masaya döndüğünü duyurdu.
Liderler daha sonra Saadet Partisi binasına gitti. İlk gelen DEVA lideri Ali Babacan oldu. Sırasıyla Gelecek Partisi lideri Ahmet Davutoğlu, CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu ve son olarak İYİ Parti lideri Meral Akşener binaya giriş yaptı.
Böylece üç günün sonunda altılı masa tekrar toplanmış oldu.
Bu arada bina önünde toplanan yurttaşlar “Birleşe birleşen kazanacağız” sloganları attı.
Toplantı akşam saatlerinde bitti. Karamollaoğlu, millet ittifakının adayının Kılıçdaroğlu oldugunu söyledi. Kılıçdaroğlu da “Bu sofra Halil İbrahim sofrası, tek bir çocuğun dahi yatağa aç girmemesidir. Bizim soframız, barışın ve kardeşliğin sofrasıdır” dedi.
Yavaş ve İmamoğlu…
Toplantıdan sonra altı liderin imzaladığı yol haritası açıklandı.
Metinde, "İstanbul ve Ankara Büyükşehir Belediye Başkanları Sayın Cumhurbaşkanın uygun gördüğü zamanda ve tanımlanmış görevlerle Cumhurbaşkanı Yardımcısı olarak atanacaklardır" ifadesine yer verildi.
Bu maddeyle zamanlamadaki inisiyatif Kemal Kılıçdaroğlu'na bırakılmış oldu. 'Uygun gördüğü zaman ifadesi 2024 yılındaki yerel seçimlerden sonra atanabilecekleri' şeklinde değerlendirildi
Millet İttifakı'na dahil partilerin genel başkanları da geçiş hükümetinde Cumhurbaşkanı Yardımcısı olarak görev yapacak.
Seçim süreci 10 Mart’ta başlıyor
Cumhurbaşkanı Erdoğan kabine toplantısı sonrası yaptığı açıklamada “10 Mart Cuma günü, Anayasanın bize verdiği yetkiye dayanarak alacağımız seçim kararının ertesi gün Resmî Gazete’de yayımlanmasıyla, süreci başlatıyoruz” dedi.
Depremde can kaybı 46 bini aştı
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Maraş merkezli depremlerde hayatını kaybedenlerin sayısının 46 bin 104'e yükseldiğini açıkladı. Erdoğan deprem bölgesinde acil yıkılacak ve ağır hasarlı bina sayısının 230 bini geçtiğini duyurdu. Erdoğan 488 bin yeni hane yapılacağını belirtirken, ülke genelinde kentsel dönüşüme de hız verileceğini belirtti.
2.5 milyon çocuğun acil yardıma ihtiyacı var
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF), Türkiye ve Suriye’de çok sayıda can kaybına yol açan depremlerin ardından Türkiye’de 1,9 milyondan fazla insanın su, sanitasyon ve tıbbi malzemeler gibi ihtiyaçlara erişimin kısıtlı olduğu geçici barınma alanlarda kaldığını belirtti. UNICEF, Türkiye’de 2 buçuk milyon çocuğun acil insani yardıma ihtiyacı olduğunu, Suriye genelinde ise 3,7 milyondan fazla çocuğun depremden etkilendiğini bildirdi.
Diri fay hattı olan yere inşaat izni verilmeyecek
Depremin ardından yeni yerleşim alanlarının seçiminde Maden Tetkik ve Arama Kurumu (MTA) önemli rol oynayacak. Bu kapsamda; MTA ile TOKİ yeni bir uygulamayı hayata geçiriyor. Milliyetin haberine göre MTA uzmanları diri fay hatları ile proje sahalarını karşılaştıracak ve bir sahaya olumsuz yanıtını verirse o sahaya inşaat izni verilemeyecek. Diri fayları haritalaması, detaylı arazi gözlemleri ile yapılıyor. Zaman içinde deprem aktivitelerinin tespit edilmesi sonucunda fay haritaları güncelleniyor.
Türkiye'de fay hattı üzerinde yer alan 24 şehir var: ''Binaların fay hattına uzaklığı bildirilmeli...'
Jeoloji Mühendisleri Odası Başkanı Hüseyin Alan, 24 kentin fay hattı üzerinde olduğunu belirtti. Fay alanlarına yakın binaların tespit edilmesi gerektiğini söyleyen Alan, “Fay yasası getirilmeli. Faya yakın alanlara yapılamaz’ denilmeli. Bu yasa imar planlarına işlenmeli. Emlakçılar faya 100 metre mesafede ev satacaksa bildirmek zorunda kalmalı” dedi.
Bursaspor - Amedspor maçı: 7 gözaltı, 3 görevden uzaklaştırma
Bursa Valiliği, Bursaspor-Amedspor maçında yaşanan şiddet olaylarının ardından 7 kişinin gözaltına alındığını ve kamu görevlisi üç güvenlik yöneticisinin görevden uzaklaştırıldığını duyurdu.
Türkiye Futbol Federasyonu (TFF), bu hafta sonu bazı profesyonel ve amatör futbol müsabakalarında meydana gelen provokatif eylem ve söylemler için gerekli cezai işlemlerin uygulanacağını açıkladı.
EKONOMİ
DASK’tan 2.5 milyar liralık ödeme
Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK), dün itibarıyla deprem bölgesinde 2 milyar 51 milyon lira tazminat ödemesi gerçekleştirdiğini bildirdi.
Domates isyanı
Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından gıda arz güvenliğinin sağlanması ve deprem bölgesine gıda arzını sağlama gerekçesiyle domates ihracatını 14 Nisan'a kadar kısıtlanmasına yönelik tepkiler sürüyor.
TİM Yaş Meyve ve Sebze Sektör Kurulu, kısıtlamanın üreticilere zarar vereceğini, ihracat pazarlarında kalıcı tahribata neden olacağını belirterek kararın gözden geçirilmesini istedi.
Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği’nden yapılan yazılı açıklamada şöyle denildi: " Bu karar Türkiye’yi domates ithalatçısı yapar. Tüketicilerimiz belki 1,5 ay göreceli olarak domatesi ucuza yiyebilirler ancak, domatesi seneye 100 liraya yemek durumunda kalabilirler” denildi.
Şubat ayında 'yıllık' zam şampiyonu ilaç
TÜİK’in yeni açıkladığı “Tüketici Fiyat Endeksi, Şubat 2023” raporu, fiyat aylık artışlarının 50 aydır kesintisiz devam ettiğini gösterdi. Endekste yer alan 143 “temel başlık”tan 117’sinde artış, 23’ünde düşüş oldu. Üç başlıkta fiyat değişmedi.
Verilere göre yıllık bazda fiyatların en çok arttığı temel başlık yüzde 127.4 “ilaçlar” oldu.
Merkez Bankası ise şubat ayı enflasyonuyla ilgili detaylar paylaştı. Merkez Bankası gıda fiyatlarının sebze, kırmızı et ile süt ve süt ürünleri öncülüğünde yüksek bir oranda artmaya devam ettiğini bildirdi.
ET fiyatlarında yılbaşından bugüne yüzde 50 oranında artış oldu. Ucuza satış yapan Et ve Süt Kurumu mağazaları önünde uzun kuyruklar oluştu. Ankara Kasaplar Odası Başkanı Fazlı Yalçındağ, yılbaşında 120-130 lira bandında olan karkas fiyatların 175-180 lira bandına geldiğini söyledi.
İş cinayetleri raporu: Ocak'ta 119, Şubat’ta 182 işçi çalışırken öldü
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclis iş cinayetlerinin Ocak ve Şubat bilançosunu açıkladı. Ocak’ta 119, Şubat’ta da en az 182 işçi yaşamını yitirdi. 2022'de her gün en az 5 iş cinayeti yaşandı. En az 1843 işçi iş cinayetlerinde hayatını kaybetti.
DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA
İngiltere Savunma Bakanlığı ilginç bir istihbarat raporu yayınladı. Bakanlık Rusya 1961 yapımı Sovyetler döneminden kalma tanklarını depolardan çıkarıp savaş alanına sürecek…
Polonya sınırı kapattı
Rusya – Ukrayna Savaşı’nda bir yıl geride kalırken Batı ülkeleri, Moskova yönetimine yönelik yaptırımları genişletme sinyali verdi. Aralarında Türkiye’nin de bulunduğu çevre ekonomilerden Rusya’ya yapılan ihracatı mercek altına alan Avrupa Birliği, baskılarını artırmaya hazırlanıyor. Bu kapsamda Polonya Avrupa Birliği ülkesinden olmayan TIR’lara Belarus sınırı kapatıldı.
Çin askeri harcamalarını artırıyor
Çin Ulusal Kongresi, kendisine yönelik yoğunlaşan tehditler karşısında bu yılki askeri harcamalarını yüzde 7’nin üzerinde artıracağını duyurdu.
ABD'li yetkililer, Çin'in önümüzdeki yıllar içerisinde Tayvan'ı işgal edebileceği konusunda uyarılarda bulunuyor. Pekin yönetimi ise askeri tatbikatlarını sürdürüyor. Çin, ABD ile giderek gerilen ilişkiler ve 1961’den bu yana ilk kez düşüş gösteren nüfus da dahil olmak üzere bazı zorluklarla karşı karşıya.
Yetkililer, ülkenin doğurganlık oranını artırmak adına çocuk bakımı ve eğitim maliyetlerini düşürmeyi planlıyor.
İran’da zehirlenme vakaları sürüyor
İran’da kız okullarına yönelik zehirli saldırılar sürerken Eğitim ve Öğretim Bakanı Yusuf Nuri velilerden özür diledi. Veliler ise okul önlerinde eylem yapıyor.
İlk zehirlenme vakası 30 Kasım 2022’de görüldü ve bugüne kadar 1000den fazla kız çocuğu zehirlendi. Öğrencilerde, solunum sıkıntısı, mide bulantısı, baş ağrısı ve uzuvlarda uyuşma gibi belirtiler görülüyor.
Bazı veliler, Mahsa Amini'nin ölümünün ardından patlak veren hükümet karşıtı protestoların 'intikamını almak isteyenlerin' öğrencileri zehirlediğini söylüyor.
Miçotakis özür diledi: Devletin yanlışlarını cesurca kabul etmesi gerekiyor
Yunanistan Başbakanı Kiriakos Miçotakis, 57 kişinin ölümüne neden olan tren kazasına ilişkin açıklama yaptı. Devletin yanlışlarını cesurca kabul ederek kurbanların ailelerinin yanında yer alması gerekiyor" diyen Miçotakis, şunları söyledi:
“Başbakan olarak herkese ama her şeyden önce kurbanların yakınlarına, hem şahsen hem de yıllarca ülkeyi yöneten herkes adına büyük bir özür borçluyum. “
BM'de yaklaşık 40 saat süren kesintisiz müzakereler sonrası tarihi anlaşma
Birleşmiş Milletler, açık denizlerde biyolojik çeşitliliğin korunması için yıllar süren görüşmelerin ardından anlaşmaya vardı. Yaklaşık 20 yıldır üzerinde çalışmalar yürütülen anlaşma, ülkelerin ulusal deniz yetki alanlarının ötesindeki biyoçeşitliliği korumayı amaçlıyor. Denizlerin yaklaşık üçte ikisini kaplayan bu alanda iklim değişikliği, aşırı avlanma ve nakliye trafiği gibi hususların biyoçeşitlilik üzerinde olumsuz etkisi bulunuyor.
Anlaşma bu bölgelerde balıkçılık faaliyetlerine kısıtlamalar getirirken, aynı zamanda deniz mayınları, deniz ulaşım yolları ve keşif faaliyetlerine de sınırlamalar getirecek.
Fransa’da emeklilik isyanı
Fransa’da emeklilik yaşının kademeli olarak 62’den 64’e yükseltilmesini öngören ve tepkilere neden olan emeklilik reformuna karşı bugün 6’ıncı kez greve gidilecek.
Fransa Ulaştırma Bakanı grevin etkisinin çok büyük olacağını belirterek, birçok insanın güçlük çekeceğini söyledi.
Fransa'da 62 olan emeklilik yaşı, Batı Avrupa'daki diğer birçok ülkeden daha düşük. Emeklilik yaşı İspanya'da 65 ve İngiltere'de 66 olurken, İtalya ve Almanya bu sınırı 67'ye yükseltmeyi planlıyor.
Bulgaristan 2.8 milyon Covid-19 aşısını imha edecek
Bulgaristan Sağlık Bakanlığı, ülkede Covid-19'a karşı aşılamaya 'ilginin sıfır olduğunu' söyleyerek 2.8 milyon doz aşıyı imha edeceklerini açıkladı.
KISA DALGA’DAN
Gazeteci Filiz Yavuz ve Gıda Mühendisi Akademisyen Bülent Şık’ın hazırlayıp sunduğu podcast serisi “Çocuklar için”in dördüncü bölümünde ücretsiz ve sağlıklı okul yemeği konusunu ele alınıyor.