13 MART 2023 - KISA DALGA BÜLTEN
Gündemin öne çıkan gelişmelerinden derleyerek hazırladığımız Kısa Dalga Bülten Başlıyor
PODCASTİ DİNLEMEK İÇİN PLAY’E TIKLAYINIZ
GÜNDEM
YSK'dan seçim günü kararları: Kurallar, oy kullanma saati, yasaklar...
Seçim süreci Cumhurbaşkanı kararının ,resmi gazetede yayımlanmasıyla resmen başlarken Yüksek Seçim Kurulu'nun (YSK), 14 uygulanacak kuralları belirledi. Resmi Gazetede yayımlanan karara göre yurttaşlar 14 Mayıs’ta saat 08.00-17.00 arasında oy kullanılacak
* Seçim günü saat 06.00'dan gece 24.00'a kadar alkollü içki satışı yasak olacak.
* Kimse silah taşıyamayacak.
* Seçim günü eğlence yerleri kapalı olacak.
* Eğlence yeri niteliğindeki lokantalarda yalnızca yemek verilebilecek. Seçim günü saat 18.00'dan sonra düğünler yapılabilecek.
* YSK'nın kararlarına göre saat 18.00'a kadar seçimler ve sonuçlarına ilişkin haber tahmini ve yorum yapılması yasak olacak.
- Saat 21.00'den sonra ise bütün yayınlar serbest olacak, YSK bu saati daha erkene alabilecek.
- Seçime 36 siyasi parti katılacak.
- İçişleri Bakan Yardımcısı Mehmet Ersoy, seçim günün 600 bin güvenlik personelinin görev yapacağını söyledi.
Göç eden depremzedeler 14 Mayıs'ta nasıl oy kullanacak?
Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü, depremlerin ardından göç eden ya da barınma yerleri değişen yurttaşlarla ilgili açıklama yaptı. B:una göre depremzeler yeni adresleri 17 Mart saat 23.59'a kadar nüfus müdürlüklerinden ya da e devlet üzerinden bildirebilecekler.
HÜDA-PAR Erdoğan’ı destekleyecek
Seçimler yaklaşırken muhalefet ve iktidar cephesi hareketli. HÜDA PAR Genel Başkanı Zekeriya Yapıcıoğlu Cumhurbaşkanlığı seçiminde Recep Tayyip Erdoğan'ı destekleme kararı aldıklarını açıkladı. Bu açıklamadan sonra Yapıcıoğlu’nun 1 yıl önce katıldığı bir programda söylediği sözler, sosyal medyada gündem oldu.
Yapıcıoğlu, söz konusu programda soru üzerine “Hizbullah Türkiye Cumhuriyeti’ne göre terör örgütü olabilir ama bana göre bir terör örgütü değil” demişti.
HÜDA-PAR 2018 genel seçimlerinde 157 bin 437 oy aldı. Bu oy sayısı da yüzde 0,31'e denk geliyor.
DSP’lilerden Kılıçdaroğluna destek
Demokratik Sol Parti (DSP) Genel Başkanı Önder Aksakal, 14 Mayıs'ta yapılacak seçimlere parti olarak katılma kararı aldıklarını açıkladı.
Aralarında eski bakan ve milletvekillerinin de olduğu 51 DSP’li CHP Genel Başkanı ve Millet İttifakı Cumhurbaşkanı Adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nu desteklediğini açıkladı.
CHP'li Kuşoğlu açıkladı: İmamoğlu ve Yavaş 2 görevi aynı anda yapmayacak
Millet ittifakındaki kriz İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu ve ABB Başkanı Mansur Yavaş'ın cumhurbaşkanı yardımcılığı formülüyle çözülmüştü. İki başkanın görevden ayrılıp ayrılmayacağı tartışma konusuydu. CHP Genel Başkan Yardımcısı Bülent Kuşoğlu, " "Kılıçdaroğlu Cumhurbaşkanı seçildiğinde uygun görülürse belediye başkanlıklarından ayrılacaklar ve cumhurbaşkanı yardımcısı olarak atanacaklar. Belediyelerde istikrar bozulmasın diye Mart 2024’e kadar belediye başkanlıklarına devam edecekler. İmamoğlu ve Yavaş 2 görevi aynı anda yapmayacaklar. Kılıçdaroğlu onu hiç yaptırmaz: İttifaktaki liderler de buna karşı" dedi.
'Ata İttifakı' kuruldu, Sinan Oğan cumhurbaşkanı adayı
Zafer Partisi Genel Başkanı Ümit Özdağ, beş partiden oluşan 'Ata İttifakı'nı basın toplantısı ile açıkladı.
Sinan Oğan, ittifakın Cumhurbaşkanı adayı olarak ilan edildi.
Ata İttifakı Zafer Partisi, Adalet Partisi, Doğru Parti, Türkiye İttifakı Partisi ve Ülkem Partisi'nden oluşuyor.
Avrupa'dan Demirtaş için "ara formül" önerisi
Avrupa Konseyi, AYM süreci sonlanana kadar Selahattin Demirtaş için "tutukluluk dışı formül" önerisinde bulundu.
Avrupa Konseyi kulislerinde bu önlemlerin "Demirtaş için ev hapsi, elektronik kelepçe ya da adli kontrol şartıyla serbest bırakılma" gibi formüller olabileceği konuşuluyor.
Bakanlar Komitesi, Osman Kavala dosyasını da görüştü. Kavala'nın AİHM kararına rağmen hâlâ tutuklu olmasını bir kez daha eleştiren Komite, yargı organlarının "Kavala'nın tutukluluk halini sonlandırarak, kendisine yönelik cezai suçlamaların olumsuz sonuçlarını ortadan kaldırabileceğini" not etti.
Depremde can kaybı 48 bin 975 oldu
AFAD Başkanı Yunus Sezer, 6 Şubat tarihli Kahramanmaraş depremlerinde can kaybının 47 bin 975'e yükseldiğini açıkladı.
Sezer, bölgede çadırkent ve konyteynerlerde kalan vatandaş sayısının 1 milyon 800 bin civarında olduğunu söyledi.
6 Şubat’tan sonra 16 bini aşkın artçı deprem meydana geldi.
Deprem bölgesinde yıkılan ya da üzerinde imara aykırı değişiklik yapılan binalarla ilgili soruşturmalarda tutuklu sayısı 279'a yükseldi.
Prof. Dr. Naci Görür yeni yerleşimler için bir kez daha uyardı: Adıyaman - Hatay aktif fay sistemlerinin etkisinde
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Gaziantep, Kahramanmaraş, Adıyaman, Osmaniye ve Kilis'te 1 milyon 760 bin binada hasar tespit edildiğini açıkladı. Depremden hemen sonra 20 bin konutun inşasının da .başladığını söyledi.
Binlerce inşaat başlarken uzmanlardan peş peşe uyarılar geliyor. Prof. Dr. Naci Görür, bölgenin aktif fya sistemi içinde olduğunu belirterek "Bu bölgede alışıla gelmiş ihale, müteahhit ve klasik inşaat yapımıyla sorunlarla baş edemeyiz" dedi.
İnşaat Mühendisleri Odası Başkanı Taner Yüzgeç “Yöneticiler kentin yakınlarında rant üretecek arsalardan vazgeçmek zorundadır. Acele kararlar alınmamalı. Mesele sadece konut meselesi değildir” diye konuştu.
Şehir Plancıları Odası İstanbul Şubesi Başkanı Doç. Dr. Pelin Pınar Giritlioğlu da artçı depremler hâlâ devam ederken inşaata başlanmasının başlı başına bir hata olduğunu söyledi.
Giritlioğlu, “Toplu konutlar için doğru ve güvenli noktaların tercih edilmesi gerekiyor. Bunun için analizler yapılmalı ve kentle ilişkisi doğru belirlenmeli” dedi.
Bakan duyurdu: LGS kapsamındaki merkezi sınav 4 Haziran'da
Milli Eğitim Bakanı Mahmut Özer, Liselere Geçiş Sistemi (LGS) kapsamındaki merkezi sınavın 4 Haziran'da düzenleneceğini duyurdu.
'Türkiye yağışlı havanın etkisine girdi, üç ay yağış bekleniyor'
Meteoroloji Genel Müdürlüğü Tahminler Daire Başkanı Yüksel Yağan Türkiye’nin Balkanlardan gelen yağışlı havanın etkisine girdiğini söyledi. Hürriyet’e konuşan Yağan, "3 aylık süreçte mevsim normallerinde ve yer yer üzerinde yağışlar beklemekteyiz" dedi. Kış mevsiminin yağışsız geçtiğini hatırlatan Yağan şu uyarıyı da yaptı: “Ülkemizin bölgelerine göre değişen şiddetlerde olmak üzere meteorolojik kuraklığın (yağış eksikliği) etkisinde olacağını değerlendiriyoruz.”
EKONOMİ
Borç yapılandırma paketi Resmi Gazete'de yayımlandı: 31 Aralık 2022 öncesine ait borçlar 48 taksitte ödenebilecek
Borç yapılandırma paketi resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Paket kapsamında vergiler, trafik cezaları, askerlik ve otoyol cezaları ile belediyelere olan 31 Aralık 2022 öncesine ait tüm borçlar 48 taksitte ödenebilecek.
Yapılandırma için başvurular 31 Mayıs'ta başlayacak, ilk taksit ödemesi ise 30 Haziran'da yapılacak.
Yapılandırılan borçlar peşin ödenirse, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) tutarının yüzde 90’ından vazgeçilecek.
Yapılandırılan borç, idari para cezası ise asıl alacaktan da yüzde 25 oranında indirim sağlanacak.
Vergi dairelerine olan 2 bin liranın altındaki borçlar ile sürücülerin alkol, uyuşturucu, drift ve aday sürücülük halleri dışındaki ihlallerden kaynaklanan ceza puanları silinecek.
Yaklaşık 700 bin kamu işçisiyle toplu sözleşme süreci hareketlendi: Sendikalar ne talep ediyor?
Türk-İş ve Hak-İş, Kamu Toplu İş Sözleşmeleri Çerçeve Protokolü için ön görüşmeler yaptı. İki konfederasyonun ortak hareket etmesi bekleniyor.
Türk-İş ile Çalışma Bakanlığı arasındaki görüşme trafiği artarken Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın sözleşmenin seçim öncesinde imzalanmasına sıcak baktığı belirtildi. Cumhuriyet'ten Mustafa Çakır'ın haberine göre işçi tarafı asgari ücretin net 8 bin 507 liraya çıkarılmasının ardından önce taban ücretlerin iyileştirilmesini istiyor. 10-15 yıllık işçilerin ücretlerinin asgari ücret seviyesine geldiğine dikkat çekiyor. Ardından da yüzdelik zam yapılması isteniyor.
Merkez Bankası’ndan ihtiyaç kredisi faizine ‘örtülü’ sınırlama
Merkez Bankası, bankalara gönderdiği yazıyla, ticari kredilerin ardından ihtiyaç kredilerine de örtülü faiz üst sınırı getirdi. TCMB’nin referans faizinin üzerinde oluşacak ihtiyaç kredisi faizi uygulayan bankalar, menkul kıymet tutma yükümlülüğüne tabi tutulacak.
Fitch, Türkiye için büyüme tahminini değiştirdi: 2023'te gerileme var
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, mart ayı Küresel Ekonomik Görünüm Raporu'nu açıkladı.
Raporda, küresel ekonomideki büyümenin bu yıl için yüzde 1,4'ten yüzde 2'ye çıkarıldığı, gelecek yıl için de yüzde 2,7'den yüzde 2,4'e düşürüldüğü ifade edildi. Raporda, Türkiye'nin büyüme beklentisinin gerilediği kaydedildi.
Daha önce yüzde 2,9 büyüme öngören Fitch, tahmini yüzde 2,5'a indirdi.
DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA
Ukrayna’da 152 bin yerleşim yeri yok oldu
Ukrayna İçişleri Bakanı Ihor Klymenko, savaşa ilişkin bilgiler paylaştı.
Rusya’nın 40 bin 500 bombardıman, roket ve füze saldırısı düzenlediğini, 152 bin yerleşim yerinin saldırılar sonucu yok olduğunu söyledi.
Klymenko, "Şu anda Rus askerleri tarafından işlenen suçlarla ilgili olarak 66 bin 300 vaka kaydedildi. Çoğu yasa ve savaş kurallarının ihlali" dedi.
Reuters haber ajansına göre, Ukrayna'da en az 10,5 milyon hektar tarım arazisi, savaş sırasında kimyasallarla kirlendi. Bu kimyasallar, suya ya da toprağa karıştıktan sonra bitkiler, hayvanlar ya da içme suyu yoluyla insanlara da ulaşacak.
İngiltere Savunma Bakanlığı ilginç bir istihbarat raporu paylaştı. Raporda Rusya tarafından savaş alanına gönderilen personelle ilgili bilgiler paylaşıldı. Raporda, kayıpların yüzde 75'inin azınlık halklar olan Kazak ve Tatar nüfustan olduğu ifade edildi.
Hollanda'da iklim eylemcilerine polis saldırısı: 683 gözaltı
Hollanda'da Yok Oluş İsyanı adlı grubun organizasyonuyla toplanan 3 bin kişi, şehrin girişi olan ana yolun ’ son kısmını kapattı. Polis iklim eylemcilerine tazyikli su ile müdahale etti. En az 683 kişinin gözaltına alındı belirtildi. Eylem sırasında ağaç dallarına, yol kenarındaki duvara ve sokak lambasına tırmanan bazı göstericiler polis tarafından aşağıya indirildi. Polis, kendilerini ağaca bağlayan bazı eylemcileri de demir kesme makineleriyle ağaçtan ayırdı.
İran'da kız öğrencilerin toplu zehirlenme vakalarıyla ilgili 100'den fazla kişi gözaltına alındı
İran'da çoğunlukla kız okullarında yaşanan ve ülkede protestolara yol açan toplu zehirlenme vakalarıyla ilgili 100'den fazla kişinin tespit edilerek gözaltına alındığı bildirildi. Kasım ayından bu yana 238 okulda 5 binden fazla öğrenci zehirlenmişti
BM: Kolera salgını, Afrika'da 11 ülkede 'endişe verici' boyutta
Birleşmiş Milletler (BM), kolera salgınının Afrika'nın 11 ülkesinde 'endişe verici' boyuta ulaştığını duyurdu. 'Vibrio' bakterisinin neden olduğu, gıda ve su yoluyla bulaşan kolera, şiddetli ishale ve vücutta su kaybına yol açıyor. Hastalık, tedavi edilmediği takdirde ölümcül olabiliyor.
Temiz su ihtiyacının karşılanamaması ve tıbbi müdahalenin anında ve etkili yapılamaması, hastalık ve ölüm riskini artırıyor.
Araştırma: Ozon kirliliğiyle kalp hastalıklarındaki artış arasında bağlantı var
Çin'de yapılan bir araştırmada, ozon kirliliğiyle kalp hastalıklarındaki artış arasında bağlantı olduğu sonucuna varıldı. Araştırma sonuçlarına göre, diğer kirleticilerden bağımsız olarak ozonun tek başına koroner kalp hastalığı, kalp yetmezliği ve inme şikayetleriyle hastaneye yatışların yüzde 3'ünden sorumlu olduğu tespit edildi.
Merapi yine harekete geçti
Endonezya’da bulunan 2 bin 910 metre yüksekliğindeki Merapi yanardağında patlama meydana geldi. Ülkedeki aktif yanardağlar arasında bulunan Merapi’nin çevresinde 3 ila 7 kilometre alanda dikkatli olunması uyarısında bulunuldu. Merapi yanardağında, 13 yıl önce 30 Kasım’da patlama meydana gelmişti. 353 kişi hayatını kaybetmişti. Bölgeden 350 bin kişi tahliye edilmişti.
KISA DALGA’DAN
Gazeteciler Ayşe Yıldırım ve Sedat Bozkurt, seçime doğru siyasetin can alıcı konularını ele alıyor:
Adil bir seçim kampanyası olacak mı?
Erdoğan seçim kampanyasında hangi argümanları kullanacak?
Anayasa Mahkemesi'nin HDP kararı bize ne söylüyor…