15 MART 2023 - KISA DALGA BÜLTEN
Gündemin öne çıkan gelişmelerinden derleyerek hazırladığımız Kısa Dalga Bülten Başlıyor
PODCASTİ DİNLEMEK İÇİN PLAY’E TIKLAYINIZ
GÜNDEM
YSK seçim takvimi açıkladı
Yüksek Seçim Kurulu'nun (YSK) 14 Mayıs seçimleri için hazırladığı takvim, Resmi Gazete'de yayımlandı. Seçim takviminin başlangıç tarihi 18 Mart 2023 olarak belirlenirken, Cumhurbaşkanı aday listesi ise 31 Mart Cuma günü Resmi Gazete'de yayınlanarak kesinleşecek.
Milletvekili aday listeleri ise 19 Nisan Çarşamba günü Resmi Gazete'de yayımlanarak kesinleşecek.
20 Mart Pazartesi günü, seçmen listeleri askıya çıkarılacak. Bu listeler, 2 Nisan Pazar günü askıdan indirilecek. Askıdaki listelere yapılacak itirazlar 3 Nisan günü karara bağlanacak.
İttifak protokollerinin 24 Mart’a kadar YSK’ya teslim etmesi gerekiyor.
27 Nisan Perşembe günü, gümrük kapılarında ve yurt dışında oy verme işlemleri başlayacak. Yurt dışında oy verme işlemi 9 Mayıs Salı günü sona erecek.
18 yaşından küçükler afiş dağıtamayacak
Diyarbakır'da 12 ilin valisi ile kolluk kuvvetlerinin amirleriyle düzenlenen seçim bölge güvenlik toplantısında konuşan İçişleri Bakan Yardımcısı Mehmet Ersoy önlemlere ilişkin açıklama yaptı. Ersoy, “Seçim kampanyalarında 18 yaşından küçüklerin seçim broşürü, afiş dağıtmasına izin vermeyeceğiz. Bu çalışmalarda kişiler bazen aşırı tepkiler gösterebiliyor, gerginlikler yaşanabiliyor. Mahallenin küçük çocuklarının ellerine siyasi parti broşürleri tutuşturup onları tanımadıkları insanların önüne, evine, kapısına yollamak, çocuklarımız açısından bir risk içeriyor. Dolayısıyla çocuklarımızı koruma adına uygulamayı böyle yapmamız gerekiyor" diye konuştu.
Bahçeli adaylık başvurusunu yaptı
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli milletvekili adaylık başvurusunu parti genel merkezinde yaptı.
Kılıçdaroğlu: 85 milyonu ayrım yapmadan kucaklamak benim boynumun borcu
Millet İttifakı'nın cumhurbaşkanı adayı ve CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, ise İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ile birlikte depremde yıkıma Hatay'da konuştu.
“85 milyonu kucaklamak boynumun borcu” diyen Kılıçdaroğlu, depremin üzerinden 37 gün geçmesine karşın enkaz ve molozların durduğunu söyledi. Asbest tehlikesine dikkat çene CHP lideri önlem alınmadığı takdirde yeni sağlık sorunlarının yaşanacağına dikkat çekti.b
Kılıçdaroğlu iktidarın konut yapımında depremzedelerden ücret almasını eleştirdi ve yıkılan konutların devletin sorumluluğu olduğunu belirtti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın helallik istemesine atıfta bulunan CHP lideri “Eğer bir helalleşme olacaksa anahtarı teslim edip, ölen vatandaşlar için özür dileyecekseniz, ancak o zaman olur. 418 milyar doları hortumlayalanlardan alacaksın vereceksin vatandaşa, bu kadar basit” diye konutu. Kılıçdaroğlu, "İktidar olursak herkesin anahtarını teslim edeceğiz, 5 kuruş almayacağız. Zaten almak suç" diye konuştu.
Sancar: 38 milyar dolar nerede?
HDP Eş Genel Başkanı Mithat Sancar, iktidara seslenerek "21 yıldır topladığınız 38 milyar doları bulan deprem vergisini nereye harcadınız?” diye sordu.
Seçim sürecine ilişkin “Seçimlere en geniş demokrasi ittifakıyla girmek için her türlü çabayı sarf etmeye devam ediyoruz” diyen Sancar., “Herkesin de aynı sorumlulukla davranmasını bekliyoruz” diye konuştu.
Gelecek Partisi ve DEVA Partisi ile 'ittifak içinde ittifak' formülünü değerlendiren Karamollaoğlu: Gerçekleşirse devrim mahiyetinde siyasi hamle olur
Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu, Gelecek Partisi ve DEVA Partisi ile hayata geçirmek istedikleri Millet İttifakı’nın içinde olası bir ittifak içi ittifak formülüyle ilgili konuştu. Karamollaoğlu şunları söyledi: “Gerçekleşirse, devrim mahiyetinde siyasi hamle olur. AKP'den kopmuş yüzde 15’lik bir kesim var. Güçlü muhalefet olursa, eli CHP’ye oy vermeye gitmiyorsa, buraya gelir.”
Bahçeli adaylık başvurusunu yaptı
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli milletvekili adaylık başvurusunu parti genel merkezinde yaptı.
İskenderun'da depremzedelerin kaldığı çadırları su bastı: 'Depremden değil sudan öleceğiz'
Depremin ardından bir aydan fazla zaman geçerken bölgedeki sorunlar sürüyor. Hatay'ın İskenderun ilçesinde etkili olan yağmur nedeniyle Mustafa Kemal Mahallesi’ndeki çadırkenti su bastı. 1500 yurttaşın barındığı çadır kentin olduğu bölgede su göletleri oluştu. Çadırların sular altına kaldığı ve bütün eşyalarının ıslandığını söyleyen depremzedeler, "Depremden değil sudan öleceğiz" diye tepki gösterdi.
Uluslararası Kızılay, Türk Kızılayı’nı mercek altına aldı: Statüsü değiştirilebilir
Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından çadır ve gıda sattığı ortaya çıkan ve tepkilerin odağında olan Kızılay, Uluslararası Kızılay ve Kızılhaç Federasyonu’nda (IFRC) da gündem oldu.
HaberTürk yazarı Bülent Aydemir, Uluslararası Kızılay ve Kızılhaç Federasyonu’nun (IFRC), Kızılay’ın 11 ticari şirketi nedeniyle statüsünü değiştirmeye hazırlandığını belirtti. Bu kuruluşların, ticari faaliyetleri nedeniyle Kızılay’ı artık karşılıksız yardım yapan kuruluş statüsünden çıkarmaya hazırlandıkları ifade ediliyor.
Sağlık çalışanları işlerinde mutsuz: Yarısı emekliliği veya istifayı düşünüyor
Genel Sağlık-İş'in 14 Mart Tı Bayramı nedeniyle yayınladığı araştırması, çalışanların yarısının emekli olmayı veya istifa etmeyi düşündüğünü ortaya koydu.
Sağlık çalışanlarının yüzde 75’inden fazlasının aylık düzenli iş geliri 20 bin TL’nin altında.
Katılımcıların yüzde 81.1’inin gündelik yaşamın devamı için borçlanmak zorunda kaldığını söyledi.
Sağlık çalışanlarının yüzde 92.2’si borç ödemelerinde zorlanıyor. Katılımcıların yüzde 97.5’i sağlık çalışanlarının gerekli saygınlığa sahip olmadığı düşüncesinde.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, 14 Mart Tıp Bayramı ile ilgili mesajında Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen 11 ilde 505 sağlık çalışanının yaşamını yitirdiğini söyledi.
EKONOMİ
Erdoğan: Girişimcilerimizden ellerindeki imkanları depremzedeler için seferber etmelerini bekliyoruz
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Avrasya Ekonomi Zirvesi'ne mesaj gönderdi. Erdoğan, "Girişimcilerimizden hem iş yerlerine, fabrikalarına, ekmek teknelerine sahip çıkmalarını hem de ellerindeki tüm imkanları depremzedelerimiz için seferber etmelerini bekliyoruz." ifadesini kullandı.
Yapı denetime yeni düzenleme
Maraş depremlerinden sonra yeniden gündeme Yapı denetim firmaları için yeni düzenleme geliyor. Resim gazetede yayımlanan karar göre hakkında 3 kez yeni iş almaktan men cezası verilen yapı denetim kuruluşlarının faaliyetine son verilecek.
Artan ev kiraları için Rekabet Kurumu'ndan ön araştırma: 'En ağır yaptırımlar uygulanacak'
Rekabet Kurumu, 6 Şubat tarihli depremler sonrası emlak piyasasında yaşanan fiyat dalgalanmalarını yakın takibe aldı.
Kurum, olası bir kartelleşmeye karşı gereken denetim ve yaptırım mekanizmalarının işletilmesi için harekete geçti. Ankara’daki emlakçılar için ön inceleme başlatıldı.
70 bin liraya kadar ki ihtiyaç kredilerinde en yüksek faiz yüzde 1.37 olarak belirlendi
Merkez Bankası, ihtiyaç kredisine yönelik örtülü üst sınır uygulamasına tutar sınırı getirdi. Buna göre, ihtiyaç kredilerinde 70 bin liraya kadar olan kısım menkul kıymet tesisinden muaf tutuldu. Bankalar referans faizin 1,8 ile 2,0 katı arasında faiz uygulaması halinde yüzde 20, 2,0 katının üzerinde faiz uygulanması halinde ise yüzde 90 menkul kıymet tutmak zorunda kalacak.
TOGG'un fiyatı belli oldu: 953 bin liradan başlıyor
Türkiye'nin Otomobili Girişim Grubu'nun ürettiği otomobilin siparişi 16-27 Martta açılacak. Araçlar 953 bin TL'den başlayan fiyatlarla satışa sunulacak.
DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA
BM: Suriye'deki depremzedelere destek konusunda başarısızlığa tanık olduk
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği (OHCHR), Suriye'deki iç savaşın 12'inci yıldönümü öncesinde bir rapor yayınlayarak ülkede son 6 ayda yaşanan insan hakları ihlallerine ilişkin değerlendirmelerini paylaştı. Maraş'ta meydana gelen depremler öncesinde hazırlanan raporda, Suriye'de sivillere karşı işlenen ihlal ve suiistimallerin bir özeti sunuldu.
OHCHR'nin raporunda 'Suriye'deki çatışmanın taraflarının yaygın insan hakları ihlalleri gerçekleştirdiği' ifade edilerek, 'tarafların, Türkiye merkezli depremler sırasında da sivilleri koruma konusunda başarısız kaldığı' kaydedildi. Komisyonun, Suriye ile ilgili raporunu 21 Mart'ta Cenevre'de devam eden BM İnsan Hakları Konseyi'nin 52'nci Oturumu'nda sunacağı ifade edildi.
Miçotakis: Deprem halklarımızı birbirine yakınlaştırdı
Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis, Türkiye'de yaşanan deprem felaketi ve Yunanistan'da meydana gelen, ülke tarihinin en ağır tren kazasının ardından, karşılıklı dayanışma ruhu ile iki komşu ülke arasındaki ilişkilerde yumuşama yaşandığını dile getirdi. Miçotakis, "Ölümcül deprem halklarımızı insani boyutta birbirine yakınlaştırdı" dedi.
Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin bazı Rus vatandaşlarına yakalama kararı çıkaracağı ileri sürüldü
Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin (UCM) Ukrayna'da devam eden savaşla ilgili bazı Rus vatandaşları hakkında yaın bir zamanda yakalama kararı çıkarması bekleniyor.
Reuters'e konuşan isimsiz bir kayak, UCM savcısının Ukraynalı çocukların Rusya'ya kaçırılması ve Ukrayna'daki sivil altyapının hedef alınmasında rol alan Rus vatandaşları hakkında yakalama kararı çıkarılması için soruşturma hakimine başvuracağını aktardı.
UCM'nin hangi Rus vatandaşları hakkında ve ne zaman yakalama kararı çıkaracağı ise henüz netlik kazanmış değil.
Rusya ise Ukrayna'daki askeri güçlerinin savaş suçu işlediği iddialarını kesin dille reddediyor. Moskova yönetimi, sivilleri kasıtlı olarak hedef almadığını ve Ukrayna'dan gönüllü olarak ayrılmak isteyenlere insani yardım sunduğunu savunuyor.
Rusya: Taraflar itiraz etmezse tahıl koridoru anlaşması otomatik olarak uzar
Türkiye ve Birleşmiş Milletler'in arabuluculuğuyla geçen sene temmuz ayında imzalanan "Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması'nın" uzatılması hakkında Rusya ve Ukrayna'dan farklı açıklamalar geldi.
Rusya, Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması'nın iki ay uzatılmasını onayladığını duyurdu. Ukrayna ise anlaşmada uzatma süresinin asgari 120 gün olduğunu vurguladı.
Milli Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklama ise Rusya’nın, Rus gıda ürünleri ve gübresinin uluslararası pazara ihracının kolaylaştırılması halinde anlaşmanın uzatılmasına destek vereceğini açıkladığı belirtildi.
Ukraynalılar ABD’de Daha Uzun Kalabilecek
ABD yönetimi, Rusya'nın bir yıl önce işgal ettiği Ukrayna’dan kaçan binlerce kişinin ABD'de daha uzun süre kalmasına izin verdiğini açıkladı. Kararla, Amerika’da bir yıl kalma izinleri yakında sona erecek Ukraynalılar ülkeden ayrılmak zorunda olmayacak. “Ülkede yaklaşık 20 bin Ukraynalı olduğunu tahmin ediyor.
ABD, İngiltere ve Avustralya'dan nükleer denizaltı planı
ABD, İngiltere ve Avustralya, nükleer denizaltı projesinin detaylarını kamuoyuyla paylaştı. Proje kapsamında Avustralya'ya ABD Virginia sınıfından üç adet nükleer denizaltı temin edilecek. Çok aşamalı proje, İngiltere ve Avustralya menşeli yeni sınıf bir denizaltının üretimiyle sonuçlanacak.
Pekin, nükleer silah malzemelerinin nükleer silahlara sahip bir ülkeden nükleer silahlara sahip olmayan bir ülkeye taşınmasını bu anlaşmanın açık ihlali olarak görüyor.
İngiltere bazı çocuk göçmenlerin 18 yaşına kadar ülkede kalmasına izin verecek
İngiltere İçişleri Bakanı Suella Braverman, bazı özel durumlarda çocuk göçmenlerin 18 yaşına kadar İngiltere'de kalabileceklerini söyledi.
İngiliz hükümetinin, Manş Denizi üzerinden bot veya teknelerle ülkeye giren düzensiz göçmenleri engellemeye yönelik 7 Mart’ta açıkladığı yeni yasa tasarısıyla, göçmenlerin yakalandığı anda gözaltına alınması planlanıyor.
Tasarıya göre, gözaltına alınan düzensiz göçmenler, adli soruşturma olmaksızın 28 gün içinde kendi ülkelerine ya da güvenli üçüncü ülkelere sınır dışı edilecek. Sınır dışı edilen düzensiz göçmenler, yasal hak arayışlarını ve sığınma taleplerini ise sınır dışı edildikten sonra yapacak. Ülkeye yasa dışı yollarla girenlere sığınma talebi hakkı verilmeyecek.
İngiltere’de 1600 yıllık kurşun lahitte Romalı bir aristokratın kalıntıları bulundu
İngiltere'nin kuzeyinde 1600 yıllık bir mezarlıkta yapılan arkeolojik kazıda, kurşun bir lahitte geç Roma döneminden bir aristokrata ait olduğu düşünülen, kimliği belirsiz bir kadının iskelet kalıntıları bulundu. Keşfin, İngiliz tarihinin en önemli dönemlerinden birinin sırlarını açığa çıkarmaya yardımcı olabileceği belirtildi.
KISA DALGA’DAN
Yeşim Özdemir Prof. Dr. Naci Görür’le her yönüyle depremi konuştu.. Türkiye’de riskli bölgeler nereler? Depreme hazırlık için kentlerle neler yapılmalı? Ve şu an ne durumdayız?