KISA DALGA BÜLTEN
6 NİSAN 2023
Gündemin öne çıkan gelişmelerinden derleyerek hazırladığımız Kısa Dalga Bülten’e başlıyoruz
PODCASTİMİZİ DİNLEMEK İÇİN PLAY’E TIKLAYINIZ
GÜNDEM
Seçimlere 38 gün kalırken, YSK’nın açıkladığı secim takviminde ittifaklar için bugün en kritik gün olacak.
Takvime göre ittifak yapan siyasi partilerin ittifaktan vazgeçmelerine ilişkin süre saat bugün saat 17.00'de sona erecek. İttifaktan vazgeçen siyasi partiler YSK tarafından ittifak içerisindeki diğer siyasi partilere bildirilecek.
İttifaktan vazgeçen siyasi parti ya partiler olması halinde, diğer siyasi partilerin de kararlarını yarın saat 17.00’ye kadar bildirmeleri gerekecek.,
8 Nisan’da ise ittifakların ve siyasi partilerin birleşik oy pusulasındaki yerlerinin belirlenmesi için YSK'de kura çekilecek.
CHP ile İYİ Parti’nin ortak liste konusunda 15 ilde uzlaşma sağladığı belirtiliyor. Milletvekili aday listelerinin YSK’ya teslim edileceği tarih olan 9 Nisan’a kadar bu sayının artabileceği ifade ediliyor.
Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu, Millet İttifakı'nın içinde milletvekili listeleri için ''üçlü ittifak'' görüşmelerinden sonuç çıkmadığını açıkladı.
HDP’nin eski Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, Emek ve Özgürlük İttifakı’nın seçime nasıl gireceğinin netleştiğini açıkladı.
Buna göre, TİP ittifak çatısı altında ama kendi logosuyla seçimlere girecek.
Demirtaş’ın sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada TİP’e başarılar dilerken “Bizler de hep birlikte, Yeşil Sol Parti'yi en az 100 milletvekiliyle Meclis'e göndermek için canla başla çalışıyoruz” dedi.
Cumhur ittifakı kulislerine göre Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, hem MHP lideri Devlet Bahçeli hem de diğer ittifak ortağı partilerin liderleri ile görüşerek ortak listeye ikna etmeye çalışacağı ifade ediliyor.
AKP’de 19 seçim çevresinde “ortak liste” çıkarılması ve bunun en az 10’unun MHP ile ortak liste olması hesabı yapılıyor.
AKP Genel Başkan Yardımcısı Hamza Dağ, yapılan son anketleri değerlendirirken "Cumhurbaşkanımız ilk turda seçimi diğer seçimden daha yüksek bir oyla kazanacaktır" dedi.
2016 yılında HDP’ye yapılan operasyon kapsamında partisinin genel merkez binasında gözaltına alınıp tutuklanan HDP Grup Başkanvekili İdris Baluken, tahliye edildi. Baluken, 30 Ocak 2017'de ilk duruşmada tahliye olmuş, savcılığın itirazı üzerine iki gün sonra yeniden tutuklanmıştı. Aynı operasyonda HDP eş genel başkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ da tutuklanmıştı.
İyi Parti Genel Başkanı Meral Akşener, partisinin grup toplantısında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kendisiyle ilgili sözlerine yanıt verdi. Erdoğan’ın “muhalefeti, Cudi’ye Gabar’a gömmekten bahsettiğini” belirten Akşener, “ Bizim için, Rize ne kadar vatan toprağıysa; Cudi de, o kadar vatan toprağıdır.Kocaeli ne kadar vatan toprağıysa; Gabar da, o kadar vatan toprağıdır” diye konuştu.
Partisinin İstanbul İl Başkanlığı'na yönelik saldırı sonrası başlayan tartışmaları hatırlatan Akşener elindeki kovanları yere fırtalarak “Bunca tuzağı bozduktan sonra; şimdi bizi, bu kurşun mu öldürecek?" diye sordu.
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Kahramanmaraş'taki depremlerde ölü sayısının 50 bin 399'a çıktığını söyledi. 1120 kimliksiz olduğunu belirten Bakan Soylu, “Kimliklendirme sürüyor, sayı güncellenebilir" dedi.
İçişleri Bakanlığı, ülkesine dönen Suriyeli sayısının 549 bin 407 olduğunu açıkladı.
CUMHURBAŞKANI Recep Tayyip Erdoğan'a hakaret ettiği iddiasıyla yargılanan Yeşim Salkım hakkında beraat kararı verildi.
EKONOMİ
Kuru soğanın gündem olduğu bir ülke daha var: Kilosu eti geçti
Ekonomi gündeminin ilk sıralarında yine kuru soğan var. Tüketici Hakları Derneği Genel Başkanı Turhan Çakar, 40 temel gıdada son bir yılda ortalama yüzde 190 fiyat artışı olduğunu söyledi. Cumhuriyet tarihinde böyle yüksek oranda fiyat artışı görülmediğini belirten Çakar, kuru soğanın fiyatındaki yıllık artışın yüzde 659 olduğunu vurguladı. Çakar : "Tüketiciler artık tane ile soğan almak zorunda kaldılar. Kuru soğan tüketicilerin en pahalı temel gıdalarından birisi oldu” dedi.
Türkiye dışında kuru soğanın konuşulduğu bir ülke daha buluyor. Türkiye’de mart ayının zam şampiyonu soğan Filipinler’de ‘lüksün sembolü’ oldu. Dünya gazetesinden Emre Ergül’ün aktardığına göre ülkede soğan fiyatının et fiyatını geçti. Soğanın lükse kaçmasının nedeni ise “kötü havalar.” Yağışlar, seller, kötü hava koşulları, ülkede tarımı kötü etkiledi.
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, katıldığı bir canlı yayında gıda fiyatlarındaki artışı değerlendirirken şu ifadeleri kullandı: “Türkiye'de damak tadı değişti. Koyun eti ucuz ama tercih edilmiyor, kokusundan dolayı. Bunu da değiştirmek lazım. Bu işlerin belirli bir plan çerçevesinde yapılması ve kamunun elini taşın altına koyma konusunda çekinmemesi gerekir…”
Milyonları ilgilendiren emeklilikte yaşa takılanlar düzenlemesi yasalaştı. Ancak staj sigortası başlangıç sayılmadığı için pek çok kişi yasadan yararlanamadı.
1999 öncesinde meslek liselerinde öğrenci olan yaklaşık 1 milyon 200 bin staj ve çıraklık sigortası mağdurunun gözü TBMM’den çıkacak yeni bir yasaya çevrildi. CHP’li Özgür Özel bu durumun düzeltilmesi gerektiğini belirtirken AK Parti Grup Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu, konuyla ilgili soru üzerine "hiç kimsenin endişesi olmasın" diye konuştu.
En düşük emekli maaşının 7 bin 500 liraya, bayram ikramiyesinin 2 bin liraya çıkarılması ile geçici işçilere kadro düzenlemesini içeren kanun, Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, emekli maaşı ve ikramiye ödemelerinin 14-19 Nisan tarihleri arasında yapılacağını duyurdu.
Türkiye’de kredi kullanım oranlarındaki artış 2023’te de devam etti. Kredi borçlanmaları geçen yıla oranla yüzde 53 arttı. Tüketici kredilerinde (konut, taşıt ve ihtiyaç kredisi) yüzde 57’lik bir artış görülürken bireysel kredi kartı borçlanmaları da yüzde 146 arttı.
Forbes dergisinin 37. kez yayımladığı Dünya Milyarderleri Listesi’ne Türkiye'den 26 kişi girdi. Listenin 516. sırasında bulunan ve 5.1 milyar dolar serveti olan Erdemoğlu Holding Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Erdemoğlu, Türkiye'nin en zengin iş insanı oldu.
DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA
Dışişleri Bakanlığı 'terör faaliyetleri' gerekçesiyle, Türkiye hava sahasının Irak Süleymaniye Uluslararası Havalimanı’nı kullanacak hava araçlarına kapatıldığını duyurdu.
İsrail polisi s Mescid-i Aksa’ya baskın düzenledi. Filistinli kaynaklar baskında 14 kişinin yaralandığını belirtti. Hamas Siyasi Büro Başkan Yardımcısı "Kutsallarımıza saldırmanın büyük bir bedeli olacak ve onların ayaklarının altındaki yeri yakacağız" dedi. Filistin Dışişleri de “500’den fazla ibadet eden kişi hukuka aykırı bir şekilde gözaltında” açıklaması yaptı. Baskının ardından Mescid-i Aksa'da bulunan Kıble Mescidi’ne sığınanlara ses bombası ve plastik mermilerle müdahale eden İsrail polisinin aralarında kadınların da yer aldığı gruba coplarla saldırdığı iddia edilen görüntüler sosyal medyada paylaşıldı.
İsrail polisinin açıklamasında “ellerinde havai fişek, taş ve sopalar bulunan maskeli kışkırtıcıların kendilerini içeri kilitlemeleri üzerine güvenlik güçlerinin camiye girmek zorunda kaldığı" öne sürüldü.
Türkiye’den de Israil’e sert tepki geldi. Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada Mescid-i Aksa'ya baskını kınadı ve “Lanetliyoruz” açıklaması yaptı.
CHP lideri Kılıçdaroğlu DA “Filistinli kardeşlerimize karşı Mescid-i Aksa'da gerçekleştirilen saldırıyı şiddetle lanetliyorum” dedi.
UNICEF, Rusya-Ukrayna Savaşı'nda şu ana kadar ölen çocuk sayısının 500'ü aştığını duyurdu. Savaşta en az 1000 çocuk da yaralandı.
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, Rusya’dan Ukrayna topraklarına mayın yerleştirmeyi bırakmasını istedi. Almanya Dışişleri Bakanı, Rusya'nın dünya pazarındaki gıda arzını azalttığını ve bu nedenle dünyadaki açlığı daha da artırdığını savundu.
Bulgaristan'da "Savunma ve Silahlı Kuvvetler 2022" raporu yayımlandı. Raporda, Rus güçlerinin Ukrayna'da "sistematik savaş suçları" işlediği kaydedildi.
ABD'nin eski başkanı Donald Trump, hakkında açılan ceza davası kapsamında hakim karşısına çıkan ilk eski ABD başkanı oldu. Trump, iddianamede yer alan ticari kayıtta sahtecilik yapmakla ilgili 34 suçlamayı reddetti. Hakim bir sonraki duruşmanın 4 Aralık'ta yapılmasına karar verdi.
New York Başsavcılığı tarafından kendisine yöneltilen suçlamaların 'seçim müdahalesi' olduğunu savunan Trump, “Böyle bir şeyin Amerika’da olabileceğini asla düşünemezdim” dedi. Trump, suçlamaların 'aşırı solcuların seçim müdahalesi' olduğunu savundu.
Fransa'da hükümetin, emeklilik yaşının 62'den 64'e çıkarılmasını içeren yasa tasarısını oylama yapmadan Meclisten geçirme kararı üzerine 16 Mart'ta başlayan gösteriler devam ediyor.
Komünist Partililerin de aralarında olduğu milletvekilleri, tartışmalı emeklilik reformundan vazgeçilmesi talebiyle Cumhurbaşkanlığı makamı Elysee Sarayı'na yürüdü. Gösterilere sert müdahale eden polis ile protestocular arasında ülkenin birçok yerinde şiddet olayları yaşanıyor.
Ülke genelinde 16 Mart'tan bu yana düzenlenen protestolarda 1000'den fazla kişi gözaltına alındı.
Rusya'nın St. Petersburg kentinde bir kafede Vladlen Tatarski takma adıyla bilinen Putin yanlısı blog yazarı Maksim Fomin'in hayatını kaybettiği bombalı saldırının şüphelisi olarak gözaltına alınan Darya Trepova hakim karşısına çıktı.
Rusya Soruşturma Komitesi, Tatarski’nin öldürülmesiyle ilgili bir zanlıya 'terörizm'le ilgili suçlar yöneltildiğini açıkladı. Trepova hakkında 2 Haziran'a kadar tutuklama kararı verildi.
KISA DALGA’DAN…
Çocuk odaklı beslenme serisi “Çocuklar İçin” çikolatada dahi rastlanabilen kurşun sorununu ele aldığı yeni bölümüyle yayında…
Gazeteci Filiz Yavuz ve Gıda Mühendisi Akademisyen Bülent Şık’ın hazırlayıp sunduğu podcasti dinleyebilirsiniz..