KISA DALGA BÜLTEN
21 Temmuz 2023
Gündemin öne çıkan gelişmelerinden derleyerek hazırladığımız Kısa Dalga Bülten’e başlıyoruz
PODCASTİMİZİ DİNLEMEK İÇİN PLAY’E TIKLAYINIZ
GÜNDEM
CHP’de sızdırılan online toplantı tartışması sürüyor. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun yönettiği ve 'CHP'nin muhalif kurmayları'nın katıldığı online toplantı gizlice kaydedilip yayınlanmıştı.
Toplantıya katılan CHP Grup Başkanı Özgür Özel, bu toplantıların doğal olduğunu belirtirken istifa etmeyeceğini de söyledi. Toplantıya katılan diğer isimler de bunun normal olduğu yönünde açıklama yapmıştı. Ekrem İmamoğlu ise kaydın nasıl sızdığının araştırılacağını söylemişti.
Muhalefet cephesinde bir gerilim de İYİ Parti'de başladı. İYİ Parti kurultay sürecinde muhalif hareket başlatan 6 isim hakkında kesin ihraç istemiyle disiplin süreci başlatıldı.
İhracı istenen isimlerden Musa Ertugan, İYİ Parti lideri Akşener'e tepki gösterdi. “Bizleri maddi manevi dolgu malzemesi olarak kullandın” diyen Ertugan, “Kimlere tuzak kurduğunu konuşalım. Bu saatten sonra konuşacağız” dedi.
Türkiye ile Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) arasında 50 milyar 700 milyon dolar değerinde stratejik anlaşma ve mutabakat zaptı imzalandı.
İki ülke arasında imzalanan 13 anlaşmadan biri suçluların iadesini kapsıyor.
Anlaşmanın yürürlüğe girmesinin ardından Türkiye'nin Sedat Peker'in iadesini isteyebileceği iddiaları gündeme getirildi. Peker’in avukatı da net bir açıklama yapmadı.
Sedat Peker hakkında Türkiye'de devam eden davalar bulunuyor. Son olarak Semih Tufan Gülaltay'ın iş yerine düzenlenen silahlı saldırıya ilişkin olarak Peker'in de aralarında olduğu 10 kişiye dava açılmıştı.
Milli Savunma Bakanlığı, yeni bedelli askerlik ücretini açıkladı. Bedelli askerlik tutarı 122 bin 351 lira oldu. Başvurular 17 Temmuz'da başladı.
ODTÜ Rektörlüğü 26 Temmuz'da yapılacak mezuniyet törenine ilişkin ayrıntıları duyurdu. Devrim Stadyumu’nda yapılacak mezuniyet töreni daha önce görülmemiş güvenlik önlemlerine sahne olacak. Saha içinde yürüyüş yapanlar kontrol edilecek, açılan pankartlar ve bayraklar denetlenecek.
Törende mezun olan ve yürüyüş yapmak isteyen her öğrenci, yürümek için bölümünden bir davetiye alacak. Bunun dışında saha içinde yürümeye izin verilmeyecek. Önceki yıllarda davetiye zorunluluğu bulunmuyordu.
Adli tatil dün başladı. Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, adli tatil dönemi süresince adliyelerde, Yargıtay ve Danıştay'da nöbetçi heyetler tarafından kanunla belirtilen yargılamalara devam edileceğini duyurdu.
İstanbul'da kentsel dönüşüm planlarının detayları ortaya çıktı.
İstanbul’da ilk etapta 600 bin, toplamda 1.5 milyon riskli konut yenilenecek. Riskli evlerde yaşayan vatandaşların taşınması için belirlenen rezerv alanlara 350 bin konut yapılacak. Anadolu yakasında 150 bin Avrupa yakasında 200 bin konutluk yeni rezerv alanı tespit edildi. 6 - 8 içinde inşaatlara başlanması planlanıyor.
Son bir yıldır hedef gösterilen sanat etkinliklerine bir yenisi daha eklendi. Bianet’in haberine göre Eskişehir’deki Odunpazarı Modern Müze’de ziyarete açılan “Yas ve Haz” sergisi sosyal medyada hedef gösterilmişti. Eskişehir İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, sergi hakkında soruşturma başlattı. 30 Temmuz’a kadar sürmesi planan sergi erken kapandı.
Temmuz’un başında, İstanbul Büyükşehir Belediyesinin (İBB) Artİstanbul Feshane'de açtığı "Ortadan Başlamak" adlı sergisi de benzer LGBTİ+ nefretinin hedefi haline gelmişti.
Sağlık Bakanlığı’nın DSÖ’ye sunduğu verilere göre ilk 5 aydaki kızamık sayısı 2 bini aştı.
EKONOMİ
Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, politika faizini 250 baz puan arttırarak yüzde 15'ten yüzde 17,5 düzeyine yükseltti.
Ancak faiz artışı piyasanın beklentisinin altında kaldı. AA Finans'ın 20 ekonomistle yaptığı ankette ortalama 500 baz puanlık faiz artışı öngörülüyordu.
Bloomberg'in 21 kurumla yaptığı anketine göre de politika faizinin yüzde 20'ye çıkarılacağı tahmin ediliyordu.
Merkez Bankası Haziran ayında yaptığı toplantıda 27 ay sonra ilk kez faiz arttırmış, yüzde 8,5'tan yüzde 15'e yükseltilmişti.
Cumhurbaşkanı kararıyla vergilere yapılan zamlar bir kez daha yargıya taşındı.
Diyarbakır Barosu, İYİ Parti, DEVA Partisi özel tüketim vergisi artışının iptali ve yürütmesinin durdurulması için Danıştay’a başvurmuştu.
Türkiye Barolar Birliği de , Katma Değer Vergisi ve Özel Tüketim Vergisi’nin artırılmasına ilişkin Cumhurbaşkanı Kararı’nın iptali ve yürütmesinin durdurulmasını istedi.
CHP İzmir Milletvekili Murat Bakan, toplu ulaşımda KDV ve ÖTV’nin kaldırılması için kanun teklifi verdi.
TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş da ekonomide yaşanan gelişmeler ve gelen zamların ardından muhalefetin başvurusu üzerine Meclis'i 25 Temmuz'da olağanüstü toplantıya çağırdı.
Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, haziran ayında yüzde 6,5 gerileyen Tüketici Güven Endeksi, temmuzda da yüzde 5,9 oranında düştü.
Vatandaşların gelecek 12 aylık döneme ilişkin genel ekonomik durum beklentisi ise yüzde 11,3 geriledi.
Ankara Fırıncılar Odası, Başkent'te ekmeğe yüzde 40 zam yaptı. 200 gram ekmeğin fiyatı 5 liradan 7 liraya; kepek, tam buğday ve çavdar ekmeğin fiyatı ise 8 liradan 10 liraya çıktı.
Osmaniye’de 5 liradan satılan 220 gram ekmek 7,5 liradan satılmaya başlandı
Van’da 4 TL'ye satılan 210 gramlık somun ekmeğin fiyatı yüzde 50 oranında zamlanarak 6 TL'ye yükseldi.
Yozgat’ta yüzde 44,4 zam kararı uygulanmaya başlandı. Fırınlarda 210 gram ekmeğin fiyatı 4,5 liradan 6 lira 50 kuruşa; yöresel parmak çöreği ise 5 liradan 7 liraya yükseltildi.
CHP Yoksulluk Dayanışma Ofisi'nin yayınladığı raporda, nüfusun yüzde 37,6'sının, yani 32 milyon 150 bin kişinin yoksulluk sınırının altında yaşadığı belirtildi.
Nüfusun yüzde 60,4’nün yani 51 milyon 600 bin kişinin açlık sınırının altında yaşadığı vurgulandı.
DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA
İsveç'te planlanan Kur'an yakma eylemi öncesinde Irak'ın başkenti Bağdat'ta toplanan bir grup protestocu İsveç Büyükelçiliğini ateşe verdi.
İsveç Dışişleri Bakanlığı elçiliklere ve diplomatlara yönelik saldırıların "Viyana Sözleşmesinin ciddi bir ihlali" olduğunu hatırlattı. İsveç makamları, Bağdat Büyükelçiliğinin kapatıldığını duyurdu.
İsveçli yetkililer, Stockholm'deki Irak Büyükelçiliği önünde düzenlenecek olan Kur'an'ın bir kopyası ile Irak bayrağını yakma eylemlerine izin vermişti.
Bu arada Ankara 8'inci Sulh Ceza Hakimliği ise geçen ocak ayında İsveç'in başkenti Stockholm’de Türkiye Büyükelçiliği önünde Kur’an yakan Danimarkalı sağcı siyasetçi Rasmus Paludan hakkında yakalama kararı verildi.
BM ve Türkiye arabuluculuğunda geçen yıl imzalanan Tahıl Koridoru Anlaşması'nı askıya alan Rusya, koşulların yerine getirilmesi için BM'ye üç ay süre verdi. Rusya’nın talepleri arasında Rusya'nın tarım bankasının küresel bir ödeme sistemine yeniden kabul edilmesi de yer alıyor.
Tahıl Koridoru Anlaşması ile ilgili gerginlik sürerken Rusya bu kez de Karadeniz'de Ukrayna yönüne gitmekte olan yük gemilerini askerî hedef olarak göreceğini bildirdi.
Öte yandan Rusya’nın Ukrayna'nın Karadeniz kıyısına düzenlediği füze saldırılarıyla 60 bin ton tahılı yok ettiği ve tahıl ambarlarını bombaladığı belirtildi.
ABden yapılan açıklamada Moskova yönetiminin yaşanacak küresel gıda krizinden sorumlu olacağını belirtildi.
Yeni Zelanda’da Kadınlar Dünya Kupası’nın başlamasına saatler kala düzenlenen silahlı saldırıda iki kişi hayatını kaybetti. Kent merkezindeki bir şantiyede yaşanan olayda, aralarında polislerin de bulunduğu altı kişi yaralanırken, silahlı saldırgan da öldürüldü.
Ülkenin başbakan,ı saldırının arkasında herhangi bir siyasi ya da ideolojik motivasyonun tespit edilmediğini belirtti.
Avrupa Parlamentosu (AP) bağlantılı yolsuzluk soruşturmasında adı geçen Belçikalı milletvekili Marie Arena'nın evi ile yakınlarına ait bazı yerlerde aramalar yapıldı.
Parlamentosunun sosyalist milletvekillerinden Belçikalı Arena'nın adı, yolsuzluk soruşturmasında gözaltına alınan şüphelilerle iletişimi nedeniyle sık sık basında yer alıyordu.
KISA DALGA’DAN…
Oxford Üniversitesi öğretim üyesi Dr. Emre Eren Korkmaz’ın Kısa Dalga için hazırladığı podcast serisinde Hitit Üniversitesi’nden Dr. Kudret Sezgin arkeolojiyle pozitif bilimlerin ilişkisini anlatıyor.