KISA DALGA BÜLTEN
24 AĞUSTOS 2023
Gündemin öne çıkan gelişmelerinden derleyerek hazırladığımız Kısa Dalga Bülten’e başlıyoruz
PODCAST DİNLEMEK İÇİN PLAY’E TIKLAYINIZ
GÜNDEM
Çanakkale’deki önceki gün başlayan orman yangını 15 kilometrelik bir hatta etkili olurken, Orman Bakanı İbrahim Yumaklı dün yaptığı açkılamada yangının etkili olduğu 1500 hektarın tamamının çevrildiğini söyledi. AFAD yangına toplam 1328 personel, 8 uçak, 26 helikopterle müdahale edildiğini duyurdu.
Yangın nedeniyle 9 köyde 337 hanedeki 1251 vatandaş tahliye edildi. 83 yurttaş dumadan etkilendi ve tedavi edildi.
Yangında çok sayıda havyan da zarar gördü ve çoğu yaşamını yitirdi. Çanakkale Veteriner Hekimler Odası yangından etkilenen hayvanlar için ücretsiz hizmet verileceğini duyurdu.
Bültenimiz yayına hazırlandığı sırada yangın henüz kontrol altına alınmamıştı.
Türkiye'de 1 Mayıs ve 31 Ekim tarihleri arası yangın mevsimi olarak kabul ediliyor. Bu dönem içinde ise en riskli aylar Temmuz ve Ağustos. DW Türkçe’den Pelin Ünker’in haberine göre 2022’de 2 bin 160 orman yangınında 12 bin 799 hektarlık orman alanı zarar gördü. 2021’de ise yine 2 binden fazla yangından 139 bin 503 hektar orman alanı yok oldu.
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, Çanakkale'de iki gündür devam eden orman yangınıyla ilgili sosyal medyadan bir açıklama yaparak, yangının imar rantı amacıyla çıkarıldığını iddia edenlere tepki gösterdi. Bahçeli, şu ifadeleri kullandı: ^Böylesi zamanlarda ortalığı bulandıranların deşifre edilip yakalarından tutulması hukuk ve demokrasi namusunun da bir gereğidir.^
Türkiye’nin önemli tatil merkezlerinden biri olan, Gökova Körfezi’ndeki Ören beldesinde hava kirliliği138 olarak ölçüldü.
Uluslararası standartlara göre 100 ile 150 arasındaki değerler “hassas” olarak, 150’den yüksel olanlar ise “sağlıksız” olarak kabul ediliyor.
Ören, Akbelen Ormanı’ndaki ağaç kesimiyle gündeme gelen Kemerköy Termik Santrali’nin etkilediği alanlardan biri. T24’ün haberine göre santralin zaman zaman filtre sistemlerini devre dışı bıraktığını öne süren bölge sakinleri, kirliliğin santralden kaynaklandığı iddia ediyor. Bölge sakinledi tüm yetkili makamlara başvuruda bulundu. Ancak bugüne kadar bir sonuç alamadı.
- Çanakkale'nin Lapseki ilçesinde görev yapan bir okul müdürü, sosyal medya hesabından içki içtiği bir fotoğrafını paylaşmasının ardından görevinden uzaklaştırıldı.BirGün'de yer alan habere göre, Eğitim-İş sendikası karara tepki gösterdi. Sendika söz konusu paylaşımların özel yaşama ilişkin olduğuna dikkat çekerek, İl Milli Eğitim Müdürlüğü'ne karardan dönülmesi çağrısı yaptı.
Radyo ve Televizyon Üst Kurulu Amerika'nın Sesi Türkçe haber sitesine lisans başvurusunda bulunması için pazartesi günü 72 saat süre tanımış ve başvuru olmazsa sitenin engelleneceğini duyurmuştu. Bu süre dolarken ABD Dışişleri Bakanlığı, RTÜK’ün kararından derin endişe duyduklarını ve süreci yakından takip ettiklerini açıkladı.
Amerika'nın Sesi tarafından yapılan açıklamada da RTÜK'ün adımındaki sansür tehlikesine dikkat çekildi. Açıklamada, RTÜK’ün lisans şartını basına sansür uygulamak için tasarladığı vurgulandı.
Basın meslek örgütleri de bunun bir sansür olduğunu belirterek karara tepki gösterdi.
Cumhurbaşkanlığı seçimi öncesinde cuma namazı hutbesinde silahlanma çağrısı yapan imam Murat Gündoğdu görevine iade edildi.
Sıcak hava dalgası etkisini sürdürürken, İstanbul'a su sağlayan barajların doluluk oranı yüzde 31'e düştü, Alibey Barajı havzasında bulunan Güzelce Kemeri'nin çevresi tamamen kurudu. Geçen yıl bu zamanlar barajların doluluk oranı yüzde 60 seviyesindeydi.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, koronavirüsün yeni varyantının şu ana kadar Türkiye'de görülmediğini söyledi. Koca, kapanma dönemine dönüşün söz konusu olmadığını vurguladı.
Göçle birlikte kızamık vakalarının arttığını yineleyen Bakan Koca, ilk sırada İstanbul’un yer aldığını söyledi. Bakan’ın verdiği bilgilere göre kızamık vakalarında artışta İstanbul’u Ankara, Gaziantep, Kocaeli ve Diyarbakır izliyor. Bakan Koca, kızamıktan korunmanın en etkili yolunun aşı olduğunun da altını çizdi.
EKONOMİ
Memur ve memur emeklisini ilgilendiren 7’nci dönem toplu sözleşmesi görüşmelerinde 1 Ağustos’ta başlayan müzakere süreci sona erdi.
Kamu işveren heyetiyle Memur-Sen, zam oranında uzlaşamadı.
Memur Sen, üç aylık dönemler halinde yüzde 70 zam istemişti. Hükümet ise altı aylık dönemlerle yüzde 25 zam önermişti.
Maaş zammını, 31 Ağustos'ta Hakem Heyeti belirleyecek. Bu karar kesin olacak.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, tüm memurlara Ocak ayında yüzde 40-45'e yakın zam artışı olacağını söyledi.
Bakan Işıkhan'ın 'yüzde 40-45 artış olacak' açıklaması enflasyon farkını da içeriyor. Ancak memur sendikaları, toplu sözleşmeyle elde edilmiş bu hakkın, zam oranı olarak sunulmasına karşı çıkıyor.
AKP Genel Başkanvekili Binali Yıldırım, 7 bin 500 lira olan emekli maaşlarının yüksek enflasyon karşısında yetersiz kaldığını söyledi.
Yıldırım, Meclis açılır açılmaz emeklilerle ilgili ciddi bir iyileştirme yapılacağını belirtti. Meclis'in yeni yasama dönemi 1 Ekim'de başlıyor.
Hayat pahalılığı ve enflasyon gündemin ilk sıralarında yer alırken ekonominin geleceğine dair göstergelerden biri olan tüketici güven endeksinde rekor düşüş kaydedildi.
Türkiye İstatistik Kurumu, tüketici güven endeksinin aylık bazda yüzde 15,1 azalarak 68'e düştüğü açıkladı.
Tüketici güven endeksi 0-200 aralığında değer alabiliyor. Tüketici güven endeksinin 100'den büyük olması tüketici güveninde iyimser durumu, 100'den küçük olması kötümser durumu gösteriyor.
Yatırım aracı olarak altına yönelik talep artarken Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken tüketicilere uyarılarda bulundu. Palandöken, altının güvenilir yerlerden, renk, hafiflik, TSE belgesi gibi unsurlara dikkat edilerek alınması gerektiğini söyledi.
Merkez Bankası’nın Kur korumalı mevduatı azalmayı amaçlayan kararlarının ardından bankalar dijital kanallardan döviz dönüşlü Kur korumalı mevduat hesabı uygulamasına son verdi.
İş Bankası Genel Müdürü Hakan Aran Kur Korumalı Mevduat'ın en cazip ürün olduğunu belirterek müşterilerine önermeye devam edeceklerini söyledi.
DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA
Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin üzerinden 18 ay geçti. Bu sürede on binlerce kişi hayatını kaybetti, milyonlarca kişi yerlerinden edildi. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği'ne savaşta 9 binden fazla sivil öldü ve 16 binden fazla sivil de yaralandı.
New York Times gazetesine göre, savaş yaklaşık 500 bin askerin ölümüne ya da yaralanmasına neden oldu.
Rus yetkililer Rusya’nın kayıplarına ilişkin ABD'nin tahminlerinin propaganda amaçlı olduğunu savundu.
Ukrayna ise kaç askerinin öldüğünü hiç açıklamadı ve askeri kayıplarının savaş taktiklerini etkilediği için devlet sırrı olduğunu bildirdi.
Savaş büyük göçe neden oldu. Avrupa genelinde Ukrayna'dan gelen 5 milyon 900 binden fazla mülteci kayıtlara geçmiş durumda.
Rusya Savunma Bakanlığı, Karadeniz'deki Yılan Adası'nın doğusunda Ukraynalı askerleri taşıyan ABD yapımı sürat teknesinin imha edildiğini ileri sürdü.
Rus paralı asker grubu Wagner'in haziran ayındaki isyanından sonra ev hapsinde olduğu iddia edilen Rusya Hava-Uzay Kuvvetleri Komutanı Sergey Surovikin görevden alındı.
İnsan Hakları İzleme Örgütü, 21 Ağustos'ta yaptığı açıklamada Etiyopyalı yüzlerce göçmenin Yemen sınırında Suudi güvenlik güçlerince öldürüldüğünü dünya kamuoyuna duyurmuştu.
Riyad ise yöneltilen suçlamaları 'mesnetsiz' diye nitelemişti.
Etiyopya bu iddiaları Suudi Arabistan makamlarıyla birlikte soruşturacağını açıkladı.
Birleşmiş Milletler’in geçen yıl hazırladığı raporda da 2022'nin ilk aylarında Suudi Arabistan güçlerinin, Yemen sınırında yaklaşık 430 göçmeni öldürdüğüne dair iddialar yer almıştı.
Birleşmiş Milletler'in Afganistan misyonu UNAMA, Taliban'ın kontrolü ele geçirdikten sonra çok sayıda eski hükümet çalışanı, asker ve polisi öldürdüğünü açıkladı.
Rapora göre Ağustos 2021 ortalarından bu yana 218 kişi mahkemede yargılanmaksızın öldürüldü.
Taliban 15 Ağustos 2021 tarihinde, ABD'ye bağlı birliklerin ülkeden çekilmesi öncesinde iktidarı ele geçirmişti. Rejim ilk başlarda ılımlı mesajlar vermiş ancak zaman içinde otoriter ve gerici çok sayıda icraata imza atmıştı.
Almanya’da Sosyal Demokrat Parti (SPD), Hür Demokrat Parti (FDP) ve Yeşiller'in oluşturduğu koalisyon hükümeti, Alman vatandaşlığına geçişleri kolaylaştıran ve çifte vatandaşlık önündeki engeli kaldıran tasarıyı onayladı.
Yeni yasanın en önemli özelliklerinden biri, sekiz yıl olan vatandaşlığa kabul için bekleme süresinin beş yıla inecek olması.
Ebeveynlerden birinin 5 yıldır yasal olarak Almanya’da ikamet etmesi halinde, Almanya‘da dünyaya gelen çocukları Alman vatandaşlığını kazanacak.
Türk vatandaşlarını ilgilendiren en önemli değişikliklerin başında ise çifte vatandaşlık hakkı yer alıyor.
Türk vatandaşları kendi vatandaşlıklarından feragat etmeden Alman vatandaşlığını da alabilecek. Çifte vatandaşlığın yasalaştırması özellikle Türkler'e uygulanan ayrımcılığı ortadan kaldıracak.
Dünyanın birçok ülkesi aşırı sıcaklar ve yağışlarla boğuşuyor.
Yunanistan'ın Türkiye sınırı yakınınındaki Meriç Bölgesi'nde orman yangınları devam ederken 18 kişinin cansız bedenine ulaşıldı. Yetkililer, yaşamını yitiren 18 kişinin ülkeye kaçak yollarla giren göçmenler olduğu ihtimali üzerinde duruyor.
Meriç Bölgesi, Türkiye üzerinden oraya giden Suriyeli ve Asyalı göçmenlerin Meriç Nehri'ni geçerek Avrupa Birliği'ne ulaşmak üzere en çok kullandıkları rotalardan biri haline geldi.
Moskova'da rehber eşliğinde kanalizasyon turuna katılan yedi kişilik grup ve tur rehberi sel baskını nedeniyle yer altında mahsur kalarak yaşamını yitirdi.
KISA DALGA’DAN
Uğur Vardan, Bağış Erten ve Batuhan Herdem, Rejenerasyon’un yeni bölümünde sakatlanmaları konuşuyor.