KISA DALGA BÜLTEN
1 EYLÜL 2023
Gündemin öne çıkan gelişmelerinden derleyerek hazırladığımız Kısa Dalga Bülten’e başlıyoruz
PODCAST DİNLEMEK İÇİN PLAY’E TIKLAYINIZ
GÜNDEM
6 milyondan fazla kamu emekçisi ve emeklisinin zam oranıyla ilgili son kararı Kamu Görevlileri Hakem Kurulu verdi. Kurul 2024 için yüzde 15+10, 2025 için yüzde 6+5 zam yapılmasını kararlaştırdı.Refah payı talebi ise kabul edilmedi. Bu oranlar son müzakerelerde hükümetin teklif ettiği oranlarla aynı. Kurulun verdiği karara itiraz edilemiyor.
Memur - Sen üç aylık dönemlerle toplamda yüzde 70 zam istemişti.
Kurulun kararı aslında sürpriz değil. Zira 2012’den bu yana sendikalarla hükümet arasındaki görüşmelerden ikisi Hakem Kurulu'nda sonuçlanmıştı.
Kurul iki seferde de hükümetin zam teklifini neredeyse hiçbir değişiklik yapmadan kabul etmişti.
Çalışma Bakanı Vedat Işıkhan, kurulun kararını açıklamasından sonra “Çalışanlarımızı enflasyon karşısında korumaya devam edeceğiz” dedi.
Zam kararına memur örgütlerinden tepki geldi. Memur Sen Başkanı Ali Yalçın, hakem kurulunun hükümetin önerdiği zammı aynen kabul etmesine tepki gösterdi. Kurulun adının “kamu işvereni hakem kurulu” olarak değiştirilmesi gerektiğini söyledi. Hakem kurulunun hakemlik yerine noterlik yaptığını vurgulayan Yalçın, enflasyon farkının zaten kazanılmış hak olduğunu belirtti.
Kamu Emekçileri Sendikaları Konferedasyonu ise “Bu karar kurulun değil aslında hükümetin kararıdır” diyerek zam oranına tepki gösterdi.
Süresiz nafaka hedef olmaya devam ederken Adalet Bakanı Yılmaz Tunç “Aile hukukunu sil baştan ele alacağız” dedi. Aile hukukunda arabuluculuk sistemini getireceklerini söyleyen Bakan Tunç, boşanma, tazminat, nafaka gibi kritik konuların arabulucuya gidebileceğini belirtti. Bakan, sorunların her iki tarafı da dikkate alarak çözülmesi gerektiğini savundu. Ancak kadın ve hak örgütleri arabuluculuğun kadınları şiddet failiyle bir araya getireceğini ve bunun da tehlikeli sonuçlar doğurabileceğini söylüyor.
İstanbul Valiliği'nin 17 Ağustos tarihli genelge ile park, piknik yeri, plaj ve sahilde içki tüketimini yasaklamasının yankıları sürüyor. Valilik genelgenin hatırlatma amacıyla yayınlandığını savunmuştu ancak hukukçular genelgedeki bir noktaya özellikle dikkat çekiyor ve hukuksuz olduğunu söylüyor. İstanbul Barosu, Valiliğin 'içki yasağının' iptali ile yürütmesinin durdurulması için dava açtı. Baro, genelge ile özel yaşamın gizliliğine müdahale edildiğini vurguladı.
Diken’den Canan Coşkun’a konuşan hukukçu Kerem Altıparmak, ise genelgeye ‘Tüketimi de engelleyin’ ibaresinin eklendiğini vurguladı. Altıparmak, yasalarda hiç olmayan bir şeyin kamu düzeni gerekçesiyle genelgeyle kısıtlanamayacağını söyledi.
Yerel seçimlere adım adım yaklaşırken siyasetteki hareketliliğin dozu artıyor.
Kamuoyu araştırma şirketleri şimdiden seçmenin nabzını tutan araştırmalara başladı. Gazete Duvar’dan Didem Mercan’a konuşan kamuoyu araştırma şirketlerinin yöneticileri partilerin ‘pazarlık sinyali’ verdiğini, dağınık görüntünün muhalefet, ekonominin ise iktidar için sıkıntı olduğuna dikkat çekiyor.
MetroPOLL Araştırma Şirketi de, “Türkiye’nin Nabzı” araştırmasının Ağustos ayı sonuçlarını paylaştı. Araştırmaya göre, en popüler siyasi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan oldu. Listede son sırada ise Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu yer aldı. Temmuz ayında en beğenilen siyasetçi olan Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş’ın 12 kişilik listede kendine yer bulamaması dikkat çekti. Ekrem İmamoğlu popüleritesini korurken seçim sonrası Dışişleri Bakanı olan Hakan Fidan da beğenilen siyasetçiler arasına girdi.
Ankara Mamak'ta, İYİ Parti İlçe Başkanı Mehmet Vural yönetimi ve mahalle temsilcileri istifa ederek toplu şekilde MHP'ye katıldı.
DEVA Partisi kurucularından Ahmet Faruk Ünsal, DEVA lideri Babacan’ı eleştirdi, kurucusu olduğu partiden istifa ettiğini açıkladı. Ünsal “şeffaf olmayan” karar alma süreciyle partinin seçimlere sokulmadığını, milletvekili adaylarının Babacan tarafından “tek başına” belirlendiğini söyledi.
BBP Genel Başkanı Mustafa Destici, partisinin yerel seçimlerde nasıl bir yol izleyeceğini açıkladı. Destici, bazı bölgelerde Cumhur İttifakı ile bazı yerlerde de kendi adaylarıyla seçime gideceklerini belirtti.
Adli tatil bugün sona erecek. Yeni adli yılda yargıda kritik davalar ve soruşturma dosyaları gündemde olacak. DW Türkçe’den Alican Uludağ’ın derlediği habere göre Ekrem İmamoğlu, Selahattin Demirtaş, Osman Kavala ve HDP kapatma davaları ile Kemal Kılıçdaroğlu ve Sinan Ateş soruşturmaları yakından izlenecek.
Ekrem İmamoğlu’na YSK üyelerine hakaret iddiasıyla 2 yıl 7 ay hapis ve siyasi yasak kararı verilmişti. Yargıtay bu dosyayla ilgili karar verecek. Ceza onanırsa İmamoğlu aday olamayacak ve CHP Genel Başkanlığı yolu da kapanacak.
CHP lideri Kılıçdaroğlu hakkında da 18 dosya bulunuyor. Yeniden milletvekili olmayan Kılıçdaroğlu hakkındaki dosyaların davaya dönüşüp dönüşmeyeceği ise yeni adli yılda belli olacak.
Sputnik Türkiye çalışanlarının sendika hakkı ve atılan gazetecilerin işe geri alınması için 17 Ağustos’ta başlattığı grev devam ediyor. Meslektaşları Sputnik çalışanlarını ziyaret ederek destek verdi. Türkiye Gazeteciler Sendikası da mücadeleyi devam ettireceklerini belirtti.
EKONOMİ
Türkiye İstatistik Kurum u’nun verilerine göre Türkiye ekonomisi 2023'ün ikinci çeyreğinde yüzde 3,8 büyüme gösterdi.
Sanayi yüzde 2,6 küçüldü, hizmetler yüzde 6,4 ve inşaat yüzde 6,2 büyüdü.
Türkiye ekonomisi, 2022'nin ilk çeyreğinde yüzde 7,6, ikinci çeyreğinde yüzde 7,8, büyümüştü.
Büyüme oranlarını değerlendiren Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, sürdürülebilir büyüme vurgusu yaparak “Refah artışının toplumun tümü tarafından adil paylaşılması önceliğimiz" dedi.
Kira davalarında arabulucu dönemi bugün başlıyor. Kat mülkiyeti davaları da zorunlu arabuluculuk kapsamında olacak. 1 ay içinde uzlaşma sağlanırsa mahkemeye gidilmeyecek. Tarafları anlaşırsa yüzde 25 sınırı da aşılabilecek.
Döviz kuru ve petrol fiyatlarındaki hareketlilik ile vergilere yapılan zamlar akaryakıt fiyatlarını da etkilemeye devam ediyor. Önceki gece indirim yapılan benzine bir indirimin daha geleceği belirtildi.
Akaryakıt fiyatları, Türkiye'nin de dahil olduğu Akdeniz piyasasındaki işlenmiş ürün fiyatlarının ortalaması ile dolar kurundaki değişiklikler baz alınarak rafineriler tarafından hesaplanıyor.
DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Rusya’da görüşeceği açıklanmıştı. Reuters ajansına konuşan Türk kaynaklar, görüşmenin 4 Eylül'de Soçi'de yapılacağını söyledi. Habere göre iki lider Ukrayna'daki savaşın sonuçlarının yanı sıra Karadeniz Tahıl Anlaşması'nı görüşecek.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da iki günlük ziyaret için Moskova'ya gitti. Bu, Fidan'ın yeni kabinede görev almasından sonra Rusya'ya yaptığı ilk ziyaret oldu. Bakan Fidan ile Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov tahıl anlaşmasının geleceğini, Ukrayna'daki çatışmaları bölgesel konuları ele aldı.
Avrupa Birliği, Ukrayna ordusundaki personeli eğitmek için başlattığı askeri misyonu genişletmeyi planlıyor. Bu yılın sonuna kadar 30 yerine 40 bin askerin eğitilmesi hedefleniyor.
ilk aşamada 15 bin Ukrayna askerinin Almanya, Polonya ve diğer AB ülkelerince eğitilmesine karar verilmişti. Sonrasında ise bu sayı 30 bine çıkarılmıştı.
İngiltere Savunma Bakanı Ben Wallace, Başbakan Rishi Sunak'a yazdığı bir mektupla görevinden istifa etti. Wallace, geçtiğimiz ay, kabine değişikliğinde görevinden ayrılacağını açıklamıştı. Hayatında ihmal ettiği alanlara yatırım yapmak istediğini aktaran Wallace yeni fırsatları keşfeceğini aktırdı.
Şili Devlet Başkanı Gabriel Boric, binlerce kişinin kaybedildiği ve öldürüldüğü diktatör Pinochet dönemine ilişkin 'ulusal arama planına' onay verdi.
Pinochet diktatörlüğünün sona ermesinden bu yana ilk kez kayıpların bulunması için hükümet düzeyinde çalışma yapılacak. Dava dosyaları, arşivleri özel bir yazılımla bir araya getirilecek. Kurbanların gömülü olabileceği alanların araştırılmasına da fon ayrılacak.
Japonya 61 yıl sonra ilk kez bir greve sahne oldu. Tokyo'da yer alan bir mağazada çalışan yaklaşık 900 işçi, şirketin satışına ilişkin görüşmelerin başarısızlıkla sonuçlanmasının ardından greve gitti. Eylem televizyondan canlı yayınlandı. Birçok kişi ilk kez grev gördüğünü söyledi.
Filipinler'de yanlış adres verilmesi ve şiddetli yağışta trafiğin kilitlenmesi sonucu itfaiye ekipleri konfeksiyon fabrikasında çıkan yangına müdahalede gecikti, 15 kişi yaşamını yitirdi. Yangınla ilgili soruşturma başlatıldı.
Güney Afrika'nın Johannesburg kentindeki bir binada çıkan yangın sonucu 73 kişi hayatını kaybetti, 52 kişi yaralandı.
Kırgızistan Kültür Bakanlığı sosyal medya platformu TikTok’u yasaklama kararı aldıklarını duyurdu. TikTok’un çocukların zihinsel gelişimini ve sağlığını olumsuz etkilediğine ilişkin sivil toplum kuruluşlarından bir dizi şikayet alındığı belirtildi.
KISA DALGA’DAN
Gazeteci Filiz Yavuz ve Gıda Mühendisi Akademisyen Bülent Şık okullarda öğrencilerin suya erişememesini konuşuyor.