KISA DALGA BÜLTEN
7 EYLÜL 2023
Gündemin öne çıkan gelişmelerinden derleyerek hazırladığımız Kısa Dalga Bülten’e başlıyoruz
PODCAST DİNLEMEK İÇİN PLAY’E TIKLAYINIZ
GÜNDEM
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Sivas katliamının faillerinden Hayrettin Gül’ün kalan cezasını "hastalık gerekçesiyle" kaldırdı. Almanya'dan sınır dışı edilmesinin ardından 2003 yılında cezaevine giren Hayrettin Gül, Erdoğan'ın getirdiği afla Madımak katliamı nedeniyle sadece 20 yıl cezaevinde yatmış olacak.
Bu, Erdoğan'ın Madımak failleri için kullandığı ikinci af yetkisi oldu. Erdoğan af yetkisini üç yıl önce de katliam davasında ağırlaştırılmış müebbet hapse mahkum edilen Ahmet Turan için kullanmıştı.
CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu bu affa tepki gösterdi ve şunları söyledi: “Bu ülkeye ömrünü vakfetmiş, 80 yaşının üstüne gelmiş emekli generallerimizi hapiste tutarken; suçu sabit bir katilin serbest bırakılmasını emretmiş. Şimdi söyler misiniz, ahlak bunun neresinde?”
Sağlık çalışanlarına yönelik şiddet yine gündemin üst sıralarında… İstanbul Silivri Devlet Hastanesi’nde önceki gün hasta yakınları, bir hemşireye saldırıda bulundu. Saldırganlar hemşirenin saçlarını yoldu. Olayın ardından sağlık çalışanları protesto eylemi düzenledi. Türkiye'nin dört bir yanından hemşireler, şiddete uğrayan meslektaşları için saç kesme eylemi yaptı. Hemşireler "saçımın teline dokunma" etiketi altında saçlarını kestikleri fotoğrafları paylaştı. Sağlık Çalışanları Hak Ve Mücadele Derneği de hemşirenin yolunan saçlarının fotoğrafını paylaşarak Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’ya çağrıda bulundu.
Yerel seçimlerde partilerin ittifak hesapları sürerken İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, İstanbul ve Ankara dahil her yerde kendi adaylarını çıkaracaklarını açıkladı.
Gazeteci Fatih Altaylı’ya konuşanAkşener, yerel seçimlerdeki olası bir başarısızlık için de, “Bedelini ödeyeceğim, tüm sorumluluk bana ait. Biz bu partiyi CHP’nin adaylarını seçtirmek için kurmadık ” dedi.
Akşener’in açıklamalarına CHP Genel Başkan Yardımcısı Bülent Kuşoğlu yanıt verdi. Kuşoğlu, “Su an ittifak görüşmemiz yok ama kapımızı çalan olursa kapımız açık" dedi.
Türkiye'nin batısında etkili olan sağanak yağış, İstanbul'un Arnavutköy, Küçükçekmece ve Başakşehir ilçelerinde önceki gece sele neden oldu. Valilik, Başakşehir ve Küçükçekmece'de iki kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kırklareli'nde meydana gelen selde de 3 kişinin öldüğünü bildirdi.
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, yağış nedeniyle baskın ve sel yaşanan evlere, hane başına 15 bin TL yardım ödemesi yapılacağını duyurdu.
Seçim öncesinde Youtube üzerinden hükümet aleyhinde yaptığı yayınlar ile gündeme gelen ve kırmızı bültenle aranan Muhammed Yakut, İspanya’da yakalandı. Patronlardünyası'nda yer alan habere göre, Milli İstihbarat Teşkilatı Yakut’un yerini tespit ettikten sonra İspanya ile temasa geçti. Yakut’, İspanyol güvenlik güçlerinin operasyonuyla yakalandı. Yakut, uluslararası adli işlemlerin tamamlanmasının ardından Türkiye’ye iade edilecek.
Ağustos ayında en az 31 kadın erkekler tarafından öldürüldü. bianet’ten Evrim Kepenek’in basından haberleri derleyerek hazırladığı çetele’ye göre Ağustos’ta en az 31 kadın katledildi. en En az 20 kadının ölümü basına "şüpheli” olarak yansıdı.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, covid19’un alt varyantı olan Eris’e Türkiye’de rastlanmadığını söyledi. Bakan Koca, eski günlere dönmek gibi bir durum söz konusu olmadığını ” vurguladı. Koca, aynıca Beyaz Reform sonrası kamudan istifa eden hekim sayısının yüzde 40 azaldığını, kamu görevine dönen hekim sayısının ise 8 bini bulduğunu söyledi.
Dünya Sağlık Örgütü, Türkiye ve Hindistan'da satıldığı bildirilen 'Defitelio' adlı sahte karaciğer ilacına karşı bir uyarı yayınladı. İlacın, temmuz ayında Türkiye'de satışta olduğu belirtildi. DSÖ, ilacın damar yoluyla kullanıldığını ve bazı risklerin hayati tehlike taşıyacağı uyarısı yaptı.
EKONOMİ
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Beştepe’de Orta Vadeli Program'ı açıkladı. Orta vadede tek haneli enflasyon hedeflediklerini belirten Erdoğan, yurttaşın alım gücünü artıcaklarını söyledi. Erdoğan büyüme hedefini yüzde 4.5 6 olarak açıklarken, şu ifadeleri kullandı:
“Ekonomik büyümeden kesinlikle taviz vermeyeceğiz. Sıkı para politikasının desteğiyle enflasyonu yeniden tek haneye düşürecek, cari işlemler dengesini iyileştireceğiz.”
2024 yılında deprem bölgesi için 1 trilyon liralık kaynak ayıracaklarını vurgulayan Erdoğan, “Programın ilk yılında tüm kaynaklarımızı deprem bölgesinin ihya ve inşasına göre yaptık” dedi.
Eskişehir’in Mihalıççık ilçesinde bulunan Yunus Emre Termik Santrali’ni işleten Doruk Madencilik işçileri, haklarını alabilmek için yer altında başlattıkları 5 gün süren açlık grevine son verdi. Türk-İş Genel Başkanı Ergün Atalay önceki gün maden ocağına gitti ve ardından da işveren de mağduriyetlerin giderileceği sözü verdi. Madenciler, kazanımları kesinleşene dek eylemi yer üstünde sürdürme kararı aldı.
DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA
Avrupa Birliği (AB) Komisyonu'nun komşuluk ve genişlemeden sorumlu üyesi Oliver Varhelyi, AB ile Türkiye arasındaki işbirliği görüşmeleri için Türkiye'yi ziyaret etti. Varhely, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile bir araya geldi. Fidan, vize mağduriyetlerinin sona erdirilmesini istedi.
Hindistan’ın başkenti Yeni Delhi’de bu haftasonu yapılacak G20 zirvesine Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin ile Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping katılmayacak.
Eşinin COVID-19 testi pozitif çıkan ABD Başkanı Joe Biden’ın ise şimdilik zirveye katılması bekleniyor. Zirveye katılacak liderler arasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da bulunuyor.
G20 zirvelerinde, küresel ekonominin yanısıra sürdürülebilir kalkınma, iklim değişikliği, gıda güvenliği, dijital güvenlik gibi küresel konular ve sorunlar da ele alınıyor.
Ukrayna Ulusal Güvenlik ve Savunma Konseyi Sekreteri Aleksey Danilov, 3. Dünya Savaşı'nın başladığını savundu. Danilov, Ukrayna'nın en kısa sürede NATO üyesi olması gerektiğini söyledi. Rusya Dışişleri Sözcüsü Zaharova, Kievli yetkililerin gerçeklerin farkına vardığını vurguladı.
ABD’den Kuzey Kore ve Rusya arasında son dönemde artan temaslara ilişkin sert açıklama geldi. ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, Kuzey Kore'nin Rusya'ya silah sağlaması durumunda "bedelini ödeyeceği" uyarısında bulundu.
Ermenistan, ABD ile gelecek hafta yapılacak ortak askeri tatbikata ev sahipliği yapacağını duyurdu. Rusya, Ermenistan ile Azerbaycan arasında çıkan savaşı 2020'de sona erdiren ateşkes anlaşmasına öncülük ederken bölgede barış gücü bulunduruyor.
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, hafta sonu bir İtalyan gazetesine verdiği röportajda, Rusya'nın, 'Azerbaycan'ın devam eden saldırganlığına' karşı ülkesini korumada başarısız olduğunu söylemişti.
İngiliz hükümeti, Rus paralı asker şirketi Wagner'i "terör örgütü" ilan etmek için harekete geçti. Yasa tasarısı kabul edildiği takdirde grubun mal varlıklarına el konulabilecek, gruba üyelik ve destek de suç sayılacak.
İngiltere Temmuz ayında Afrika'da Wagner ile bağı bulunan 13 kişi ve şirket hakkında yaptırım kararı almıştı. Cinayet ve işkence suçlamalarının yöneltildiği bu kişi ve şirketlerin İngiltere'deki varlıkları dondurulmuştu.
İran’da geçtiğimiz yıl gözaltında alındıktan sonra öldürülen Mahsa Amini'nin amcası Safa Ali tutuklandı. Ali'ye yöneltilen suçlamaların ve şu anda nerede olduğunun bilinmediği belirtildi. İranlı yetkililer, Ali'nin tutuklanmasıyla ilgili yorum yapmadı.
ABD'de 6 Ocak 2021'de Kongre binasına yapılan baskını organize ettiği belirtilen "Proud Boys" isimli faşist grubun lideri Enrique Tarrio, 22 yıl hapis cezasına çarptırıldı. ABD Adalet Bakanlığı'nın açıklamasına göre, Tarrio'nun olay esnasında Washington'da olmasa da grubun baskına katılmasını organize ettiği belirtildi.
Çin’in orta kesimindeki Şanşi bölgesinde işçiler, bir kestirme yol açmak için Çin Seddi’ne kepçelerle büyük hasar verdi.
Polis yetkilileri Çin Seddi'nin bir bölümünün yıkılması sonrası şüpheli 2 işçinin gözaltına alındığını ve olayla ilgili soruşturma başlatıldığını duyurdu.
İşçiler, duvarın etrafından dolaşmak zorunda kalmamak için Çin Seddi’ndeki bir boşluğu kepçelerle genişleterek yol açmakla suçlanıyor.
Fransa’da hükümetinin aldığı yeni karar göre vejetaryen veya vegan gıdalarda ‘vegan-sosis, vejetaryen biftek ve jambon veggie’ gibi isimler kullanılamayacak. Fransa Tarım ve Gıda Egemenliği Bakanı Marc Fesneau, bu isimlerin tüketicileri yanılttığını belirtti.
Bilim insanlarına göre dünya bugüne kadarki en sıcak yazını yaşadı. Avrupa Birliği’nin Kopernik İklim Değişikliği Servisi ve Dünya Meteoroloji Örgütü’ne göre, bu yıl Haziran ve Ağustos arası sıcaklıkların kaydedilmeye başlandığı 1940’tan bu yana en sıcak dönem olarak kayda geçti. Veriler, okyanuslarda sıcaklık rekoru kırıldığına ve ortalama okyanus sıcaklığının 21 derece olduğuna işaret ediyor. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres verilerle ilgili yaptığı kısa açıklamada, geçen yaz için “kaynama mevsimi” dedi ve “İklim çöküşü başladı” ifadelerini kullandı.
KISA DALGA’DAN
Gazeteci Filiz Yavuz ve Gıda Mühendisi Akademisyen Bülent Şık’ın hazırlayıp sunduğu podcast serisi “Çocuklar İçin”nde tarım ilaçlarının olumsuz etkileri anlatılıyor