KISA DALGA BÜLTEN - 11 EYLÜL 2023
PODCASTİ DİNLEMEK İÇİN PLAY’E TIKLAYINIZ
GÜNDEM
Yeni eğitim öğretim yılı bugün başlıyor. Ekonomideki sıkıntının yansıdığı eğitimde kara bir tablo var.
DW Türkçe’den Pelin Ünker’e konuşan Eğitim Reformu Girişimi'nden Kayıhan Kesbiç, resmi verilere göre "zorunlu eğitim çağında" olan 6-17 yaş arasında 570 binden fazla çocuğun eğitim dışında kaldığına işaret ediyor.
Kesbiç, 15-17 yaş grubundaki çocukların işgücüne katılımının arttığını söylüyor.
6 bine yakın üyesi olan Öğrenci Veli Derneği de bir rapor yayınlayarak eğitimdeki sıkıntılara dikkat çekti.
Rapora göre 2002'de Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) bütçesinden eğitim yatırımlarına ayrılan pay yüzde 17,18 iken bu oran 2023 yılında 9,18'e geriledi
Artan enflasyon ve hayat pahalılığı çocukların beslenme çantalarını da vurdu.
TÜİK’e göre her iki çocuktan biri yetersiz besleniyor. Eylül 2021’de 100 liraya satın alınan bir gıda sepeti temmuz 2023’te 547 lira oldu.
MEB’in dengeli ve sağlıklı beslenme için gerekli olduğunu söylediği gıdaların bir çocuk için aylık tutarı 5 bin lirayı buluyor
Geçen yıl okullarda bir öğün ücretsiz ve sağlıklı yemek verilmesi için kampanyalar düzenlenmiş, muhalefet bu talebi Meclis’e getirmişti. Ancak sadece okul öncesine ücretsiz yemek uygulaması getirilmişti.
Geçen yıl kampanyanın öncülüğünü yapan Ekmek ve Gül bu çağrısını yineledi. Okullarda bir öğün ücretsiz ve sağlıklı yemek için bugünden itibaren pek çok il ve ilçede, okul ya da Milli Eğitim Müdürlükleri önünde imza toplanacak, basın açıklamaları yapacak.
Okulların açılmasına kısa süre kala sistemde kritik değişimler de yapıldı.
Lisede 50 not ortalaması ile sınıf geçme uygulamasına son verildi.Alt sınıf dahil 6'dan fazla dersi başarısız olan öğrenci sınıf tekrarı yapacak.
Açık liseye geçişlere de kısıtlama getirildi.
Devamsızlık süresi özürsüz 10 günü toplamda 30 günü aşan öğrenciler başarısız sayılacak. 2 gün üst üste devamsızlık yapan öğrencinin durumu velilere bildirilecek.
Okulların açılmasına 48 saat kala yapılan değişikliklikle sınav sistemi de değişti. Öğrenciler ilk üç sınıfta olduğu gibi 4'üncü sınıfta da sınava girmeyecek. Orta okul ve liselerde ise sınavlar ayın tarihlerde ve merkezi olarak yapılacak. Tüm öğrencilere aynı soruları sorulacak. BirGün’e konuşan eğitim uzmanı Ali Taştan, bu adımın olumlu ancak yetersiz olduğunu söyledi. Taştan 5. ve 6. sınıfa kadar olan sınavların da kaldırılması gerektiğini söyledi.
Okullar açılırken bir başka önemli başlık da salgın hastalıklar. ürk Tabipleri Birliği İkinci Başkanı Doç. Dr. Ali İhsan sınıfların havalandırılması ve hasta olan ya da hasta hissedenlerin maske takması gerektiğini söyledi.
Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat depremlerinde 1400'den fazla insanın hayatını kaybettiği Ebrar Sitesi’nde yakınlarını kaybeden aileler felaketin yedinci ayında adalet talebiyle bir araya geldi.
Aileler, zemin etüdünün incelenmesini ve bölgedeki sıvılaşmanın tespit edilerek soruşturma dosyasına girmesini talep etti.
22 bloktan oluşan Ebrar Sitesi’ne dair bilirkişi raporunda, enkazın hızla kaldırılması nedeniyle tespitlerin eksik kaldığı belirtilmişti.
Ebrar sitesi aileleri her ay buluşarak taleplerini dile getireceklerini vurguladı.
CHP, hafta sonu yüzüncü kuruluş yıldönümünü kutladı. Gazeteci-yazar Murat Yetkin'e konuşan CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu seçimlere ilişkin yeni bir açıklama yaptı ve seçim sonuçlarının herkese hayal kırıklığı yaşattığını söyledi. “Belki kitle önüne daha erken çıkıp kendimizi anlatmamız gerekirdi” diyen CHP lideri, önce parti kurullarının fikirlerini alma yoluna gittiklerini vurguladı. Kılıçdaroğlu, “CHP tartışarak güçlenen bir parti olmuştur. Türkiye’nin içinden geçtiği bu sıkıntılı dönemde umutsuzluğa düşmememiz gerekir” dedi.
CHP’de Diyarbakır Milletvekili Sezgin Tanrıkulu’nun Türk Silahlı Kuvvetleri’yle ilgili sözleri yeni krize neden oldu. Tanrıkulu, TV100'deki yayında darbe ve darbe girişimlerini anımsatarak TSK'yı eleştirmiş ve “15 köylüyü helikopterden atan TSK değil mi?” demişti. Tanrıkulu hakkında Ankara Savcılığı soruşturma başlatırken, CHP’den bu sözlerin “kabul edilemez” olduğu yönünde açıklama geldi. CHP Parti Sözcüsü Faik Öztrak, Tanrıkulu’nun sözlerinin partisinin yetkili kurullarında görüşüleceğini aktardı.
HDP’nin yeni Eş Genel Başkanı Sultan Özcan, HDP’nin tüzel kişiliğini sürdüreceğini, geleneklerini Yeşil Sol Parti’ye aktaracağını belirterek "Tek adama karşı mücadele odağımız olacak” dedi.
İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener hakkında, 2016 yılında “FETÖ üyeliği” iddiasıyla başlatılan soruşturma geçtiğimiz günlerde takipsizlikle sonuçlanmıştı. İYİ Parti bu kararın ardından harekete geçti ve Akşener hakkında ihbarda bulunanlara suç duyurusunda bulundu.
EKONOMİ
Dünya Bankası deprem bölgesindeki imar çalışmaları için 1 milyar dolarlık finansmanı onayladı. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, bunun 685 milyon dolarlık kısmının Bakanlığa tahsis edildiğini bildirdi.
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, Türkiye'nin kredi notunu "B" olarak teyit ederken, not görünümünü 2 yıl sonra "negatif"ten "durağan"a yükseltti.
Fitch, enflasyonu düşürmeye yönelik politika düzenlemelerinin büyüklüğü, kalıcılığı ve başarısı konusunda hâlâ belirsizlik var" uyarısında bulundu.
Küresel gıda fiyatları, iki yıldan uzun bir sürenin ardından en düşük seviyesine geriledi.
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’ne dünyada gıda fiyatları geçen yılın aynı dönemine göre ise yüzde 11,8 düştü. Türkiye’de ise gıda fiyatları Ağustos'ta yıllık yüzde 73,6 artış göstermişti.
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi, Ağustos ayı iş cinayetleri raporunu açıkladı.
Ağustos ayında en az 201 işçi hayatını kaybetti. 2023 yılının başından bu yana iş cinayetlerinde ölen işçilerin sayısı 1255 oldu.
DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA
Fas'ın Marakeş kentinde meydana gelen 7 büyüklüğündeki deprem büyük yıkıma neden oldu. Hükümet depremde can kaybının 2 bini aştığını duyurdu. 2 binden fazla da yaralı var.
Hindistan'ın başkentinde yapılan G20 zirvesinde liderler ortak sonuç bildirisi üzerinde uzlaştı.
Euronews’teki habere göre bildiride Ukrayna işgali nedeniyle Rusya açık kınanmadı tüm ülkelere toprak kazanımı için güç kullanmamaları çağrısında bulunildu.
Bildiride ayrıca “Nükleer silahların kullanılması veya kullanma tehdidi kabul edilemez” denildi.
Liderler tahıl, gıda ürünleri ve gübrelerin Rusya ve Ukrayna'dan derhal ve engellenmeden çıkarılmasının sağlanması çağrısında bulundu
Cumhurbaşkanı Erdoğan G20 Liderler Zirvesi'nde Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed Bin Selman ve Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah Sisi ile bir araya geldi.
Türkiye-Mısır ilişkileri, 2013’te Mısır’da Müslüman Kardeşler iktidarına Sisi liderliğindeki ordunun darbe yapması ve yönetimi ele geçirmesinin ardından kopmuştu. İki ülke ilişkileri son dönemde yeniden ilerlemeye başlamıştı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, G20 Zirvesi’nin ardından yaptığı açıklamada Tahıl Koridoru'nda çözüm için Rusya'yı işaret etti. Erdoğan F-16'larla ilgili Biden ile görüştüklerini de açıkladı.
Erdoğan, Avrupa Birliği üyesi ülkelerin Türkiye'yi oyalamaya devam ettiğini belirterek “Oyalasalar da oyalamasalar da Türkiye Türkiye'dir, biz yolumuza devam ederiz” dedi. İsveç’in NATO üyeliği için Meclis’i adres gösteren Cumhurbaşkanı, “İsveç'in üzerine düşen görevleri yerine getirmesi lazım" diye konuştu.
Yunanistan Göç Bakanı Dimitrios Kairidis, Türkiye ile AB arasında yeni bir mülteci anlaşması yapılması gerektiğini söyledi. Bakan böyle bir anlaşma için Almanya'nın devreye girmesini istedi. Türkiye'nin, mültecilerin Doğu Akdeniz rotasını kontrol etmesi sebebiyle 'düzensiz göçte kilit ülke' olduğunu belirten Kairidis, bu nedenle yeni bir anlaşmaya geçilmesinin şart olduğunu dile getirdi.
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği verilerine göre, bu yıl yaklaşık 20 bin kişi Türkiye üzerinden kara ya da deniz yoluyla Yunanistan'a ulaştı. Bu sayı 2022 yılında 18 bin 700dü.
Hollanda'da, parlamentoya giden yolu kapatıp eylem yapan yaklaşık 2 bin iklim aktivisti gözaltına alındı.
Yok Oluş İsyanı adlı çevreci grubun organizasyonuyla toplanan binlerce kişi petrol, kömür ve gaz kullanımının sonlandırılmasını istedi.
İspanya'da federasyon başkanının kadın futbolcu Jenni Hermoso'yu öpmesi sonrası başlayan tepkiler, büyüyerek "Se Acabo" (Bitti) hareketine dönüştü. ABD'de başlayan "Me Too" hareketinden ilham alan Bitti hareketi dünyaya yayılmaya başladı.
Kadınlar sosyal medya üzerinden cinsiyet eşitsizliği nedeniyle yaşadıkları sorunları aktarıyor.
NASA Mars'ta 122 gram oksijen üretti. Bu miktar bir insana 3 saat, bir köpeğe 10 saat yetebiliyor.
KISA DALGA’DAN
Gazeteciler, Ayşe Yıldırım ve Sedat Bozkurt CHP'deki kadro karmaşasını gündeme alıyor.