KISA DALGA BÜLTEN - 16 EYLÜL 2023
PODCASTİMİZİ DİNLEMEK İÇİN PLAY’E TIKLAYINIZ
GÜNDEM
14 ve 28 Mayıs seçimlerinin ardından ana muhalefet partisi CHP'de 13 yıldır partinin başında olan Kemal Kılıçdaroğlu'nun istifa etmesi yönünde talepler dile getirilmişti. Partide değişim isteyen isimler arasında CHP Grup Başkanı olan Özgür Özel de bulunuyordu.
Özel dün Ankara’da basın toplantısı yaparak CHP Genel Başkanı adayı olduğunu resmen duyurdu.
Özgür Özel, “En büyük değişimler büyük kırılmaların yaşandığı zaman gerçekleşir. Yeni yüzyılda yeni siyaset için yol alacağız” dedi.
Özgür Özel, parti yönetiminin seçim yenilgisine bahaneler ürettiğini ve yenilginin sorumluluğunu üstlenmediğini söyledi.
14 Mayıs sonuçlarına değinen Özel, !Seçilecek sıralardan 39 milletvekilini başka partilere vermesi, parti tarihinde unutulmayacak bir hasar bırakmıştır” dedi.
Özgür Özel’e birçok CHP’liden destek mesajı geldi. Ekrem İmamoğlu "CHP değişirse Türkiye değişir. Türkiye’nin değişimi için yola çıkan Özgür Özel’e ve yol arkadaşlarına başarılar diliyorum" dedi.
CHP’li Murat Emir, Bülent Tezcan, Murat Bakan, Ayhan Barut, Veli Ağbaba da sosyal medya üzerinden Özel’e başarılar dileyen mesajlar paylaştı.
Özgür Özel’in açıklama yaptığı sıralarda CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, eşi Selvi Kılıçdaroğlu’yla birlikte Emine Şenyaşar’ı tedavi gördüğü hastanede ziyaret etti. Kılıçdaroğlu, “Tek başıma bile kalsam, ömrümün sonuna kadar Emine Hanım ve ailesi için adalet arayacağım” dedi.
2018 seçimleri sürecinde AKP Şanlıurfa Milletvekili İbrahim Halil Yıldız'ın Suruç'taki esnaf ziyareti sırasında Şenyaşar ailesinin dükkanında kavga çıkmış, Emine Şenyaşar'ın eşi ve iki oğlu hayatını kaybetmişti. Emine Şenyaşar, yıllardır Urfa Adliyesi önünde adalet nöbeti tutuyor.
Sivas Katliamı'nın son davası 30 yıllık zaman aşımının dolması nedeniyle düşürülmüştü. Karara tepki gösteren CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, "Buna karar denmez, olsa olsa suç ortaklığıdır" ifadesini kullandı.
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, karara yönelik tepkilere yanıt verdi. Firari olan üç sanığın 30 yıldır yakalanamadığını belirten Bakan "Kırmızı Bülten de sonuç vermedi. Bu anlamda 30 yıllık zaman aşımı süresi doldu” dedi. Bakan Tunç, Kılıçdaroğlu’nun sözlerini ise çirkin olarak değerlendirdi.
Yeni düzenlemelerle insanlığa karşı suçlarda zamanaşımının kaldırıldığını belirten Tunç, olay tarihi 1993 olduğu için davanın düştüğünü söyledi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2023-2024 Eğitim Öğretim Yılı Açılış Töreni'nde açıklamalarda bulundu. Erdoğan, ücretli öğretmenlerin ek ders ücretlerinde yüzde 25'lik bir artışa gideceklerini açıkladı.
Cumhurbaşkanı imzasıyla birçok kamu kurum ve kuruluşuna atamalar yapıldı.
Balet Tan Sağtürk Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü'ne getirilirken Diyanet İşleri Başkanlığı bünyesindeki Din Hizmetleri Genel Müdürlüğü'ne Şaban Kondi atandı.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, koronavirüsün Eris varyantının Türkiye'de 9 kişide görüldüğünü açıkladı.
Bakan Koca, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda varyantın ülkeye girişini “endişe konusu sayılmayacak gelişme” sözleriyle duyurdu. Bakan Koca, Eris varyantının hasta etme gücünün düşük olduğunu vurgularken “Büyüklerimizi ve kronik hastalarımızı koruyacağız” dedi.
Bakan Koca ayrıca 65 yaş ve üstü yurttaşlarla kronik hastalığı olanlara grip aşısı uygulamasının 15 Eylül itibariyle başladığını belirtti.
Ankara Üniversitesi’nden Prof. Dr. İsmail Balık toplumsal açıdan telaşlanmayı gerektirecek bir durum olmadığını belirterek, "Kovid-19 salgını, ilk görüldüğü gibi hiçbir zaman olmayacak." dedi.
Hacettepe Üniversitesi’nden Prof. Dr. Mehmet Ceyhan. Da Eris varyantının ağır hastalık yapma özelliği olmadığını, hastalığı önlemenin yolunun aşı ve hastaları izole etmek olduğunu söyledi.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Ağustos başında yaptığı açıklamada Omicron'un alt varyantı olan Eris’in 50'den fazla ülkede görüldüğünü duyurmuştu. DSÖ, Eris'i "gözlem altındaki varyant" olarak sınıflandırmış, daha sonra ise statüsünü "izlenmesi gereken varyant" olarak değiştirmişti.
DSÖ yetkilileri de bu alt varyantın ciddi hastalık tehdidi yaratmadığını belirtiyor.
Dünya Sağlık Örgütü tarafından Eris varyantının belirtilerini şöyle açıklamıştı:
Ateş,
Öksürük,
Boğaz ağrısı,
Nefes darlığı veya solunum güçlüğü,
Kas ağrıları veya kas güçsüzlüğü,
Baş ağrısı,
Burun akıntısı veya tıkanıklığı,
Tat veya koku kaybı,
İshal veya mide rahatsızlığı.
EKONOMİ
Enflasyon ve hayat pahalılığı sürerken açlık ve yoksulluk sınırı da artıyor. Birleşik Metal-İş’in araştırmasına göre sağlıklı ve dengeli beslenmenin maliyeti günlük 400 lirayı geçti. Yoksulluk sınırı 41 bin lirayı aştı. Açlık sınırı ise 12 bin 34 lira oldu.
Açlık sınırı dört kişilik bir ailenin sağlıklı ve dengeli beslenmesi için yapması gereken harcamı gösteriyor. Yoksulluk sınırı ise beslenmenin yanı sıra eğitim, sağlık, barınma, eğlence, ulaşım gibi giderlerin de eklenmesiyle hesaplanıyor.
Araştırmaya göre sebze ve meyve için yapılması gereken günlük harcama tutarı 84 lirayı, ekmek için yapılması gereken harcama tutarı ise günlük 33 lirayı aştı. Süt ve süt ürünleri için harcanması gereken tutar ise 130 liradan fazla…
Merkez Bankası Piyasa Katılımcıları Anketi'nin sonuçlarını açıkladı.
Yıl sonu dolar kuru tahmini 30 lira, enflasyon beklentisi ise yüzde 67 oldu. Katılımcıların bir önceki ankette enflasyon beklentisi yüzde 59,46’ydı.
Merkez Bankası yeni faiz kararını 21 Eylül Perşembe günü açıklayacak. Reuters anketine katılan 16 ekonomistin tamamı yüzde 25 seviyesindeki politika faizinde artış beklerken, tahminler yüzde 27.5 ila yüzde 31 bandında yer alıyor. Merkez Bankası ağustos ayında faizi 750 baz puan artırmıştı.
Merkezi yönetim bütçesi, ağustos ayında 51,2 milyar lira fazla verdi. Bütçe, temmuz ayında 48,6 milyar lira fazla vermişti.
Bütçe gelirleri ağustosta yüzde 100 artarak 613 milyar lirayı aştı.Bütçe giderleri de yüzde 86 artışla 562 milyar liradan fazla oldu.
Konut satışları ağustosta yüzde 1,1, bu yılın ocak-ağustos döneminde ise yüzde 15,5 azaldı. Yabancılara konut satışları ise ağustosta yüzde 42 geriledi. TÜİK’e göre konut satışlarında İstanbul 17 bin 408 konutla en yüksek paya sahip oldu. Ev satış sayısının en az olduğu iller sırasıyla 39 konut ile Ardahan, 67 konut ile Hakkari ve 139 konut ile Artvin olarak kayıtlara geçti.
ABD’de otomobil işçileri sendikası, toplu iş sözleşmesinde sürenin dolması üzerine üç fabrikada grev başlattı. Grev yapılan General Motors, Ford ve Stellantis fabrikalarında toplamda 12 binden fazla işçi greve çıkmış oldu. Sendikanın açıklamasında "Tarihimizde ilk kez üç büyüklerin üçünde de greve gideceğiz" denildi.
Otomotiv sektöründe anlaşmazlığın sürmesi halinde bunun ABD Başkanı Joe Biden'ın seçim kampanyasını olumsuz etkileyeceği yorumu yapılıyor.
Avrupa Merkez Bankası, enflasyonla mücadele amacıyla faizleri bir kez daha 25 puan yükseltti. Yeni refinansman faizi yüzde 4,50 oldu. Mevduat faizi ise yüzde 4'e yükseldi.
Alınan bu kararla, tasarruflarını bankalara yatıranların daha fazla faiz alma umudu artmış oluyor. Diğer yandan çekilecek kredilere uygulanacak faiz de büyük olasılıkla yükselecek.
Uzmanlar, bunun büyük olasılıkla tavan seviye olacağını ve bundan böyle faiz artırımı kararı alınmayacağını ifade ediyor
DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA
ABD, Ukrayna-Rusya savaşıyla bağlantılı yaklaşık 150 kurum ve kişiyle ilgili yaptırım kararı aldı. Listede beş Türk şirketi ve bu şirketlerden birinin sahibi de bulunuyor. Türk nakliye ve ticaret şirketleri, Rusya'nın savunma bakanlığına bağlı gemileri onarma ve 'çift kullanımlı malların' transferine yardımcı olmakla suçlanıyor.
TBMM'nin, İsveç'in NATO üyeliğini oylamasına haftalar kala alınan bu kararın zamanlaması dikkat çekti.
ABD Maliye Bakanlığı ‘ndan bir yetkili son 18 ayda hem Türk hükümeti hem de özel sektörü Rusya’yla iş yapmanın riskleri konusunda uyardıklarını söyledi.
Avrupa Birliği'nin yasama organı Avrupa Parlamentosu, Belarus Devlet Başkanı Aleksandır Lukaşenko'nun, Rusya'nın Ukrayna'daki askeri saldırganlığının ve savaş suçlarının ortağı olduğunu belirtti.
Belarus, işgale hazırlık sürecinde Rusya'nın topraklarında asker konuşlandırması ve eğitmesine, savaş sırasında da topraklarının kullanılmasına izin vermişti.
Lukaşenko ayrıca, 2 binden fazla Ukraynalı çocuğun Belarus'taki kamplara transferiyle suçlanıyor.
AB’den bu karar çıkarken Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Lukaşenko dün Soçi’de bir araya geldi.
ABD Genelkurmay Başkanı Orgeneral Mark Milley, ülkesinin Afganistan'daki savaşının "istediği gibi bitmediğini" belirterek, "Daha geniş ifadeyle savaş kaybedildi" dedi. Milley “Pişman mısınız” sorusuna şu yanıtı verdi: “11 Eylül’den beri Afganistan’da 2 bin 400'ün üstünde, Kabil havalimanındaki saldırıda 13 askerimizi kaybettik. Pek çok pişmanlık var . Kaybettiğim her asker bir pişmanlıktır…”
ABD'de ilk defa görevdeki başkanın oğlu hakkında iddianame hazırlandı. Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Joe Biden'ın oğlu Hunter Biden silah aldığı sırada uyuşturucu kullandığı konusunda yalan söylemekle suçlanıyor. Yasalara göre yasa dışı uyuşturucu kullananlar silah sahibi olamıyor.
Almanya'da aşırı sağcı şiddet eylemleri artarken, sağ popülist Almanya için Alternatif de oylarını artırıyor. Son kamuoyu araştırmaları, siyasi söylemleri daha da radikalleşen partinin oy oranının yüzde 22'yi aştığına işaret ediyor.
Almanya’da son dönemde yaşanan saldırılan özellikle göçmenlerde büyük tedirginlik yaratıyor.
Sadece bu yılın Haziran ayında aşırı sağcılar tarafından işlenen 1407 suç kayıtlara geçti. Siyasi saiklerle işlenen şiddet suçlarından 59'u yaralama, biri kundaklama, ikisi de öldürmeye teşebbüs olarak kayıtlara geçti.
Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) polisi, mobilyaların arasına saklanmış 13 ton captagon uyuşturucu hap ele geçirdi. Hapların piyasa değeri 1 milyar doları aşıyor. Captagon, Körfez ülkelerindeki gençlerin en çok kullandığı maddeler arasında. Birleşik Arap Emirlikleri polisi, hapların menşeini açıklamadı ancak captagonun Suriye’de büyük miktarlarda üretildiği ihtimali üzerinde duruluyor. Suriye hükümeti reddetse de iş dünyası ve ordudaki bazı güçlü isimlerin captagon üretimi ve dağıtımıyla bağlantılı olduğu yönünde haberler çıkmıştı.
Prenses Diana’nın, çok sayıda beyaz koynun ortasında bir kara koyunun yer aldığı kırmızı kazağı, 1 milyon dolara satıldı.
Sotheby’s, kazağın tahmini değerinin 50 ila 80 bin dolar olduğunu söylemişti. Müzayede evi, kazağın alıcısının kimliğini açıklamadı.
Kazak geçen Mart ayında bir evin tavan arasında bulunmuştu. Moda tarihçileri, Diana’nın 1981’de, Kral Charles ile evlenmesinden bir ay önce giydiği kazakla bir mesaj yollamadığına inanıyor.
KISA DALGA’DAN
Beril Eski’nin hazırlayıp sunduğu 5 bölümlük Annelik Teknolojileri podcast serisini dinleyebilrsiniz…