20 EKİM 2023 KISA DALGA BÜLTEN
Gündemin öne çıkan gelişmelerinden derleyerek hazırladığımız Kısa Dalga Bülten’e başlıyoruz
PODCASTİMİZİ DİNLEMEK İÇİN PLAY'E TIKLAYINIZ...
GÜNDEM
İsrail, Gazze’ye yönelik saldırılarına 13 gündür devam ederken,c. hastane katliamına tepkiler artıyor ve, ateşkes çağrıları da yükseliyor.
Uluslararası Ceza Mahkemesi, Gazze'deki 'savaş suçlarıyla ilgili' soruşturma başlattı
Gazze'deki Filistin Sağlık Bakanlığı İsrail’in hasta saldırısında ölü sayısını 471 olarak güncelledi. İlk yapılan açıklamada ölü sayısının 500'ün üzerinde olduğu belirtilmişti.
BM İnsani İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Martin Griffiths, İsrail'in "Boşaltın' çağrısının ertesi günü hastanenin vurulduğunu söyledi.
Griffiths, saldırı anında "maksimum kapasitede" dolu olan hastanede çok sayıda hasta bulunduğunu ve aynı zamanda yerlerinden edilen insanların da sığındığını aktardı. Griffiths, güvenlik nedeniyle hastanenin boşaltılmasının da mümkün olmadığının altını çizdi.
Hastane katliamının ardından İsrail evlerini terk eden insanların sığındığı Birleşmiş Milletler Filistinli Mültecilere Yardım Ajansı'na ait bir okulu vurdu.
İsrail savaş uçakları, Han Yunus'taki Havuz bölgesinde evlerini terk edenlerin sığındığı Ahmed Abdulaziz Okulu yakınındaki bir evi de hedef aldı. Saldırılarda çok sayıda ölü ve yaralı olduğu bildirildi.
İsrail resmi devlet televizyonu KAN, İsrail ordusunun Gazze Şeridi'ne kara operasyonu yapmak için hazırlıklarını tamamladığını duyurdu.
Mısır, Refah Sınır Kapısı'nın Gazze'ye yönelik insani yardımlar için açılması konusunda ABD ile anlaştı. Geçişlerin yakın zamanda başlayacağı belirtiliyor.
Türkiye, İsrail’in hastane katliamından sonra 3 gün ulusal yas ilan etti. Bayraklar yarıya indirilirken, birçok etkinlik de ertelendi.
İsrail Ulusal Güvenlik Bürosu'nun Türkiye'deki vatandaşlarına ülkeyi terk etmeleri çağrısında bulunmuştu. Ülkelerine dönmek isteyen İsrail vatandaşları için Tel Aviv'den gelen iki yolcu uçağı İstanbul'dan ayrıldı.
Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, Türkiye'nin çözüm amacıyla gündeme getirdiği garantörlük önerisine destek verdi.
Rusya ve Türkiye'nin Orta Doğu'daki durumla ilgili sürekli temas halinde olduğunu vurgulayan Lavrov, “Her türlü yapıcı teklifi tartışmaya hazırız. Bu girişim, açıkça gerilimi düşürme ve durumu normalleştirme arzusu tarafından dikte ediliyor” diye konuştu.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan geçtiğimiz günlerde garantörlük formülünü gündeme getirmişti. Fidan, “Her iki tarafın da mutabık kalacağı bir antlaşmaya varıldıktan sonra, bunun gereklerinin yerine getirilmesi hususunda garantör ülkeler sorumluluk üstlensin" demişti.
ABD Dışişleri'nde 'müttefikler ve ortaklara silah tedariki' biriminde genel müdür olarak görev yapan Josh Paul, "Artık bunun bir parçası olmak istemiyorum" diyerek istifa etti.
ABD'de de İsrail protestoları sürüyor. Savaş karşıtı Yahudiler, Kongre binası önünde Gazze eylemi yaptı. Kongre binasına giren bir grup da oturma eylemine başlayıp ateşkes çağrısı yapılmasını talep etti.
İngiltere'nin başkenti Londra'da yüzlerce kişi, Gazze'deki hastane saldırısını protesto etmek için bir araya geldi.
Protestocular, "katliamı durdurun" ve "Gazze'yi bombalamayı durdurun" yazılı pankartlar taşıdı.
Almanya'nın başkenti Berlin'de Filistin'e destek amacıyla düzenlenen gösteride onlarca kişi gözaltına alındı. Çıkan olaylarda çok sayıda kişi yaralandı. Almanya'da İsrail karşıtı olan ya da Filistin'e destek veren gösteriler, polis tarafından büyük oranda yasaklanmıştı. Almanya İçişleri Bakanlığı, yasağın uygulanması için "sert polis müdahalesine başvurulacağını" duyurmuştu.
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, sosyal medya hesabından bir mesaj paylaşarak, insanların çektiği korkunç acının azaltılması için 'Orta Doğu'da acil insani ateşkes' çağrısı yaptı.
İspanya Sosyal Haklar Bakanı Ione Belarra, hükümete bir çağrı yaparak Filistin halkına yönelik "planlı soykırım" nedeniyle İsrail ile diplomatik ilişkilerin askıya alınmasını istedi.
Dünyadan 801 akademisyen Gazze’de ‘olası bir soykırım’ hakkında uyarıda bulunan ortak bir yazılı açıklama yaptı.
Açıklamada tam abluka, göçe zorlama, göç yolunda insanların bombalanması ve hastane katliamı hatırlatılarak “İsrail saldırılarının olası bir soykırımcı niyetle yapıldığına ilişkin emareler var” denildi.
16 Ekim'de Belçika'nın Başkenti Brüksel’de, iki İsveç vatandaşını öldürüldüğü saldırıyı bsaldırıyı IŞİD üstlendi.
Türkiye gündeminin öne çıkan gelişmeleriyle devam edelim…
Türk askerinin Irak ve Suriye'deki görev süresini 2 yıl daha uzatan Cumhurbaşkanlığı tezkeresi geçtiğimiz günlerde Meclis’te kabul edilmişti. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, tezkerede yabancı askerlerin de Türkiye'de bulunacağı ifadesinin yer aldığını belirterek tezkereye karşı olduklarını açıklamıştı.
Kılıçdaroğlu, vatandaşlara SMS atarak tezkereyi protesto ettiğini duyurdu.
İletişim Başkanlığı ise tezkerenin 2014 ve 2015'teki BM Güvenlik Konseyi kararına istinaden hazırlandığını belirtti. Açıklamada “Yabancı askerlerin gelip Türkiye'ye yerleşmesi gibi bir durum söz konusu değildir."
Siyaset gündeminin öne çıkan maddesi CHP’nin 4 - 5 Kasım’da yapacağı kurultay oldu. Seçimlerden sonra değişim seslerinin yükseldiği CHP’de genel başkanlık için Kemal Kılıçdaroğlu ile Özgür Özel yarışacak. Kurulayın ilk günü başkanlık seçimi yapılacak.
CHP tüzüğüne göre genel başkan adayı olmak için delegelerin yüzde 5’inin imzasının alınması gerekiyor. Gazete Duvar Ankara Temsilcisi Nergis Demirkaya’nın haberine göre iki taraf da daha yüksek sayıda imza toplayarak kurultay sürecine daha avantajlı başlamanın hesabı yapıyor. İmza toplama nedeniyle partide gerginlik yaşandığı da belirtiliyor.
Hürriyet'te yer alan habere göre ise ; kulislerde başkanlık seçiminin iki turda bitmeyebileceği öne sürülüyor. 150-200 boş oy kullanılması halinde tarafların salt çoğunluğu ilk iki turda yakalayabilmesinin zor olduğu konuşuluyor.
Yaklaşan yerel seçimlerle ilgili de yeni gelişmeler var. CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu İzmir ve Balıkesir büyükşehir belediye başkan adaylarını açıkladı. İzmir adayı Tunç Soyer, Balıkesir adayı ise Ahmet Akın olacak..
Yöneylem Sosyal Araştırma Merkezi, Seçimin Ardından Siyasete Dair Hisler” başlıklı araştırmanın sonuçlarını açıkladı. Siyasetteki kasvetli hava araştırma sonuçlarına da yansıdı.
Katılımcıların yüzde 27.7’si çaresiz, yüzde 25.5’i bıkkın, yüzde 22’si öfkeli hissediyor. Seçmenin sadece yüzde 16.’1’i umutlu olduğunu söyledi. Heyecanlı hissedenler yüzde 5.4 olurken, yüzde 3.3’ü yanıt vermedi.
Katılımcıların son seçimde partilere verdiği oylara bakınca da şu tablo ortaya çıktı.
CHP’lilerin yüzde 95’i bıkkın, öfkeli ya da çaresiz hissediyor. Bu oran, İYİ Partililerde yüzde 94,5; Yeşil Sol Parti’ye oy verenlerde yüzde 90.
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, ruhsatsız silah taşıyanlara ve silah kaçakçılarına yönelik 74 ilde düzenlenen operasyonlarda 2 bin 368 şüphelinin gözaltına alındığını açıkladı. Operasyonlarda 1284 ruhsatsız tabanca, 37 uzun namlulu tüfek, 170 ruhsatsız av tüfeği ele geçirildi.
Milli Eğitim Bakanlığı, ortak sınav haftası tarihlerini güncelledi. Gerekçe, 'Cumhuriyetin 100. yılı kutlamalarının daha verimli bir şekilde gerçekleştirilebilmesi' olarak açıklandı.
İlk takvime göre, 1 dönemin 1. sınavları Ekim ayının son haftası ile Kasım ayının ilk haftası aralığında yapılacaktı.
Yeni yazıya göre 1. sınavlar 30 Ekim-10 Kasım tarihleri arasında yapılacak. 2. sınav tarihleri ise değişmedi. İkinci sınavlar 25 Aralık - 5 Ocak tarihleri arasında olacak.
Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, deprem sonrası Hatay'da yapımına başlanan afet konutlarından 45 bin 186'sında kaba inşaatların tamamlandığını açıkladı.
EKONOMİ
Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nın Meclis sunduğu Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi’nde yeni alınacak araç sayıları dikkat çekti. 2024'te kamu kurumlarına 1279 araç satın alınacak. Bütçe teklifiyle alınacak araçlara vergi hariç toplam 17,8 milyon lira ödenek ayrıldı.
Cumhurbaşkanlığı’na önümüzdeki yıl 5’i makam aracı olmak üzere 20 araç satın alınacak. Meclis’e 27, Dışişleri Bakanlığı’na 42, Hazine ve Maliye Bakanlığı’na da 502 yeni araç alınacak.
Ticaret Bakanlığı, gramaj hilesi ile yapılan gizli zamlara ve 'bebek suyu' gibi yanıltıcı reklamlara 11 milyon 693 bin 933 TL idari para cezası uygulandığını duyurdu.
İzmir Büyükşehir Belediyesi şirketlerinde yaşanan ikramiye krizi sürüyor. İkramiyeleri yatmayan 11 bin İZENERJİ işçisi iş bıraktı. Genel İş 9 Nolu Şube Başkanı Kenar, "Yaklaşık üç yıldır ikramiyelerimizi ve sosyal haklarımızı zamanında alamıyoruz" dedi.
KISA DALGA’DAN..
Prof. Dr. Naci Görür, Türkiye’nin deprem gerçeğini, risk altındaki bölgeleri gazeteci Yeşim Özdemir’e anlatıyor…