1 KASIM KISA DALGA BÜLTEN
Gündemin öne çıkan gelişmelerinden derleyerek hazırladığımız Kısa Dalga Bülten’e başlıyoruz
PODCASTİMİZİ DİNLEMEK İÇİN PLAY'E TIKLAYINIZ…
GÜNDEM
Gezi davasında aldığı 18 yıl hapis cezası kesinleşen TİP Hatay Milletvekili Can Atalay'a ilişkin Anayasa Mahkemesi'nin (AYM) verdiği hak ihlâli kararı, yerel mahkeme tarafından uygulanmadı. Karar, Yargıtay 3. Ceza Dairesi'ne gönderildi.
DW Türkçe’den Alican Uludağ’ın haberine göre dosya önce başsavcılığa, ardından 3. Ceza Dairesi'ne gönderilecek.
Dairenin önünde iki yol bulunuyor. Bunlardan ikli, karar verme yetkisinin yerel mahkemede olduğunu belirterek kararı 13. Ağır'a iade etmesi.
İkinci yol ise dairenin AYM'nin ihlâl kararına ilişkin bir karar vermesi.
Yargıtay 3. Ceza Dairesi daha önce Gezi davasında verdiği onama kararında AYM'nin Leyla Güven ve Ömer Faruk Gergerlioğlu kararlarını eleştirmiş ve AYM'yi "anayasa hükmünü değiştirmek veya ortadan kaldırmakla" suçlamıştı. Bu yorum nedeniyle Yargıtay’dan direnme kararı çıkabileceği konuşuluyor.
Can Atalay da Anayasa Mahkemesi kararına rağmen tahliye edilmemesiyle ilgili ilk kez açıklama yaptı.
İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nin karar vermeden dosyası Yargıtay’a göndermesine tepki gösteren Atalay, Hakimler ve Savcılar Kurulu’nun soruşturma açmasını istedi.
“İkili devlet" anlayışını kabul etmiyoruz” diyen Atalay, Meclis’te üyesi olduğu İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu’nu da toplantıya davet etti.
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu da partisinin grup toplantısında bu konuya değindi. Kılıçdaroğlu AYM'nin daha önce emsal kararları olmasına rağmen mahkemenin talimatla karar aldığını savundu.
İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcısı İsmail Uçar'ın Hakimler ve Savcılar Kurulu'na (HSK) gönderdiği dilekçenin yankıları devam ediyor.
Yargıda rüşvet ve yolsuzluk iddiaları karşılıklı dilekçelerle sürerken T24 yazarı Tolga Şardan Milli İstihbarat Teşkilatı’nın bir rapor hazırlayarak Cumhurbaşkanı Erdoğan'a sunduğunu yazdı. Şardan’ın aktardığına göre Para karşılığında verilen erişimin engellenmesi kararlarının yanı sıra, soru işaretlerine neden olan ilginç tahliye ve tutuklama kararlarına imza atan yargı mensupları belirlendi.
Diyarbakır'daki gazeteciler davasında görevli hakim ve savcının yeni görev yerleriyle ilgili Hakimler ve Savcılar Kararnamesi’ni sosyal medyada paylaştığı gerekçesiyle tutuklanan ve 99 gündür cezaevinde olan gazeteci Fırat Can Arslan hakkında beraat ve tahliye kararı verildi.
CHP’nin hafta sonu yapılacak olan 38. Olağan Kurultayı öncesinde Merkez Yönetim Kurulu (MYK), Genel Başkan Kemal Kılıçdaroğlu başkanlığında son olağan toplantısını yaptı.
BBC Türkçe’den Ayşe Sayın’ın haberine göre Kılıçdaroğlu kurultayda kavga yaşanmaması için uyarıda bulundu ve “kurultay bayram havasında geçsin” mesajı verdi.
CHP Genel Başkan adayı Özgür Özel, seçilmesi halinde partisini iktidara taşıyamaması halinde ertesi gün istifa edeceğini söyledi.
Meclis Grup Başkanvekili MHP’li Celal Adan geçtiğimiz günlerde Meclis Genel Kurulu’nda HEDEP’li Sırrı Sakık’ın konuşmasından sonra mikrofon açıkken küfretmişti. Adan’a MHP lideri Devlet Bahçeli sahip çıktı. Bahçeli, “Saldırılar, istifa çağrıları ve hakaretler ayaklarımızın altındadır ve hükümsüzdür” dedi. Bahçeli, HEDEP’li vekillerden gelen tepkilere ilişkin de "Akıllarını alırım onların" diye konuştu.
HEDEP Eş Genel Başkanı Tuncer Bakırhan ise Bahçeli’ye tepki göstererek “Sizin arkanızda mafyalar olabilir, bizim arkamızda halk var” dedi.
Antalya TED Koleji’nde Cumhuriyet'in 100. yılı kutlamalarında yaptığı konuşma ile sosyal medyada hedef gösterildikten sonra gözaltına alınan Türk Dili ve Edebiyatı öğretmeni Emine Karakaş, adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı. Öğretmen Karakaş’ın konuşması 'Türkiye Yüzyılı’nı eleştirdiği yönünde paylaşımlarla hedefe konulmuştu.
Yüksek enflasyon ve hayat pahalılığı sürerken bu tablo en çok çocukları etkiliyor.
DW Türkçe’den Uğur Şahin’in aktardığına göre Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı'nda yer alan veriler 1,5 milyondan fazla çocuğun eğitim ve sağlık hizmetine sosyal yardımlarla erişebildiğini ortaya koydu.
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nın sitesinde yer alan bilgilere göre, ilköğretime devam eden bir kız çocuğu için aylık 100 TL, oğlan çocuğu için de 90 TL ödeniyor. Ayrıca ortaöğretime giden kız çocuğu için aylık 150 TL, oğlan çocuğu için ise 130 TL yardım yapılıyor.
Kentsel dönüşüme ilişkin kanun teklifine muhalefetten itiraz geldi. Meclis Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu’nda kabul edilen teklife göre mevcut yerleşim yerleri ‘rezerv alan’ ilan edebilecek. Muhalefet partileri ise kentsel dönüşüm rantsal dönüşüm olmasın uyarısı yaptı. Muhalefet teklifin yetersiz, eksik olduğunu söylüyor.
Teklifle ilgili detayları Tezcan Karakuş Candan’ın kisadalga.net'te yayımlanan yazısından okuyabilirsiniz…
İktisadi Kalkınma Vakfı, kamuoyundaki AB algısına yönelik kapsamlı bir araştırma yaptı. Ekonomim’den Mere Yiğitcan’ın haberine göre Türkiye’nin AB üyeliğini destekleyenlerin oranı yüzde 66'ya yükseldi. AB üyeliği isteyenlerin yüzde 69'u ‘refahımız artacak’, yüzde 47'si ‘demokrasi ve insan hakları gelişecek', yüzde 43'ü ise 'Avrupa’da dolaşım, yerleşme, eğitim imkanı olacak’ diyor.
Araştırmadaki en kritik sorulardan biri “Yarın Türkiye’nin AB üyesi olup olmaması hakkında bir referandum yapılsa oyunuz ne olurdu?” sorusu oldu. Evet diyenlerin oranı yüzde 64,6, hayır diyenlerin oranının yüzde 29,9 oldu.
Microsoft, Beşiktaş'ın geçici teknik direktörü Burak Yılmaz'ın, eşine "şiddet uyguladığı" iddialarına verdiği yanıtı içeren haberi nedeniyle T24'ün bütün içeriklerine erişimi engelledi.
T24'ün yayınına 30 Ekim saat 22.00'den 31 Ekim 02.15'e kadar, 4 saat 15 dakika ulaşılamadı.
T24'ün krizi sosyal medyadan duyurması ve Microsoft temsilcileriyle yürüttüğü temasların ardından site yeniden erişime açıldı.
Aralarında Türkiye Barolar Birliği Başkanı Av. Erinç Sağkan’ın da olduğu Türkiye’nin farklı kentlerinden 718 avukat, “Hayvanlar için Adalet” metnine imza attı. Metinde “Şehirlerde popülasyon kontrolünü sağlamak amacıyla uygulanması önerilen tek yöntem kısırlaştırmadır” denildi.
EKONOMİ
Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu aylık açlık ve yoksulluk sınırı araştırmasının sonuçlarını açıkladı.
4 kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı yani açlık 13 bin 684 liraya çıktı.
Bu harcamaya giyim, ulaşım, eğitim gibi giderleri ekleyerek hesaplanan yoksulluk sınırı ise 44 bin 573 lira oldu.
Bekâr bir çalışanın ‘yaşama maliyeti’ de aylık 17 bin 803,3 TL’ye yükseldi.”
Motorine 1 lira 57 kuruşluk indirim geldi. Benzin fiyatlarında ise herhangi bir değişiklik olmadı. Güncel akaryakıt pompa fiyatlarına göre; İstanbul'da motorin litre fiyatı 38,06 liradan satılıyor.
Benzinin litresi ise ortalama 35,09 satılıyor.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, bakanlığın bütçesine ilişkin yaptığı sunumda, Türkiye ekonomisinin 2024'de yüzde 5 büyümesinin beklendiğini belirtti. Ayrıca Şimşek, enflasyonun da yüzde 5.8'e gerileyeceği tahmininde bulundu.
DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA
İsrail ordusunun 7 Ekim'den bu yana Gazze Şeridi'ne 18 bin ton bomba attığı, bunun İkinci Dünya Savaşı'nda Hiroşima'ya atılan bombanın bir buçuk katı gücünde olduğu belirtildi.
Filistin Kızılayı, Gazze Şeridi'nin kuzeyinde yaklaşık 14 bin sivilin sığındığı hastanenin yakınlarında saldırılar düzenlendiğini duyurdu.
Birleşmiş Milletler Filistinli Mültecilere Yardım Ajansı Genel Komiseri Philippe Lazzarini, İsrail saldırılarında son üç haftada öldürülenlerin yüzde 70’inin çocuklar ve kadınlar olduğunu belirtti.
UNICEF İcra Direktörü Catherine Russel de Gazze'de her gün 420'den fazla çocuğun öldürüldüğünü söyledi.
İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, ateşkesi reddetti ve “Şimdi savaş zamanı" dedi. Netanyahu'nun ateşkesi reddeden sözleri sonrasında ABD'den de bu aşamada ateşkesi desteklemediği açıklaması geldi.
Dünya Bankası Orta Doğu’daki çatışmaların yayılması durumunda petrolün varilinin 150 doları (4.243 Türk Lirası) aşabileceği uyarısında bulundu. Bu durum, enerji ve gıda fiyatlarında büyük bir artışa yol açabilir.
Almanya'da Diyanet İşleri Türk İslam Birliği’ne bağlı üç camiye, içinde yanmış Kur'an sayfaları, köpek dışkısı ve nefret söylemi içeren mektuplar bulunan zarflar gönderildi. Olaylarla ilgili soruşturma başlatıldı.
Güney Amerika ülkesi Venezuela'da muhalefet adayları arasında düzenlenen devlet başkanlığı ön seçim sonuçları Yüksek Mahkeme tarafından askıya alındı.
Savcılık, 2024'ün ilk yarısında düzenlenmesi beklenen devlet başkanı seçimleri öncesinde, 'muhalefet partilerince yapılan ön seçimlerin hileli olduğu' iddiasıyla soruşturma başlatıldığını duyurmuştu.
KISA DALGA’DAN…
Ferdi Akarsu ve Mehveş Evin’in, afetlere hazırlıklı “dirençli kent”leri anlattığı podcastini dinleyebilirsiniz..