9 KASIM KISA DALGA BÜLTEN
Gündemin öne çıkan gelişmelerinden derleyerek hazırladığımız Kısa Dalga Bülten’e başlıyoruz
PODCASTİMİZİ DİNLEMEK İÇİN PLAY'E TIKLAYINIZ…
GÜNDEM
Türkiye gündemi dün peş peşe gelen yargı kararlarına kilitlendi…
Anayasa Mahkemesi, Gezi davasında aldığı 18 yıl hapis cezası kesinleşen TİP milletvekili Can Atalay’la ilgili hak ihlali kararı vermişti. İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi ise dosyayı Yargıtay 3. Ceza Dairesi’ne göndermişti.
Sabah’tan İlker Turak'ın haberine göre Yargıtay 3. Ceza Dairesi, Anayasa Mahkemesi’nin ihlal kararına uyulmamasına hükmetti. Mahkeme, Atalay’ın milletvekilliğinin de düşürülmesi için TBMM'ye bildirimde bulundu.
Yargıtay, yargı tarihinde bir ilkede imza attı ve Can Atalay kararına imzası bulunan Anayasa Mahkemesi üyeleri hakkında Anayasa hükümlerini ihlal ettiği ve kendisine verilen yetki sınırlarını aştığı iddiasıyla suç duyurusunda bulundu.
Yargıtay 3. Ceza Dairesi, Anayasa Mahkemesi’nin kendilerini tehdit ettiğini belirtti.
Anayasa Mahkemesi, gazetecilerin tutuklanmasına, gözaltına alınmasına ve soruşturulmasına gerekçe gösterilen "halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma" suçunun iptali talebini oy çokluğuyla reddetti.
1 yıldan 3 yıla kadar hapis öngören bu madde, "dezenformasyon yasası" olarak adlandırılan düzenlemeyle Türk Ceza Kanunu'na eklenmişti. Bu madde gerekçe gösterilerek son olarak gazeteci Tolga Şardan tutuklanmış ve sonra tahliye edilmişti.
Karara hem gazeteciler, hem meslek örgütleri hem de siyasetçiler tepki gösterdi. Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü temsilcisi Erol Önderoğlu, “Anayasa Mahkemesi gazetecileri kaderlerine terk etmiştir” dedi.
Anayasa Mahkemesi Artı Gerçek sitesinin bir haberle ilgili erişim engeli başvurusunu da değerlendirdi. Yüksek mahkeme ifade ve basın özgürlüklerinin ihlal edildiğine karar verdi. Kararda bu yönde yerleşik bir yanlış uygulamanın olduğu vurgulandı.
Radyo ve Televizyon Üst Kurulu ise DW Türkiye’ye yayın lisansı başvurusu için 3 gün süre tanıdı. Başvuru yapılmaması durumunda erişim engeli için yargıya başvurulacak.
CHP’de devir teslim vardı. 38. Olağan Kurultay'da 812 oy alarak CHP'nin yeni Genel Başkanı olan Özgür Özel, Meclis’teki makam odasında mazbatasını alarak resmen görevine başladı.
CHP Genel Merkezi’ne Özgür Özel ve Kemal Kılıçdaroğlu’nun yer aldığı dev bir pankart asıldı. Özel imzalı pankartta Kılıçdaroğlu’na teşekkür edildi. Kılıçdaroğlu da törenden önce Genel Merkez’de personele veda etti.
İYİ Parti'nin grup toplantısında konuşan Meral Akşener, CHP’nin kurultayına dair açıklamalar yaptı ve ittifak kapılarını bir kez daha kapattı.
Kurultay konuşmasında “Sırtımda hançerlerle seçime girdim.” diyen Kemal Kılıçdaroğlu’na yanıt veren Akşener. “Ben hiç kimsenin arkasından hançer vurmadım.” Dedi.
CHP kurultayı için, “Herkeslere selamlar gitti, biz hariç.” diyen Akşener, bunun bile yan yana gelmenin bundan sonra zor olduğunun işareti olduğunu vurguladı.
31 Mart 2024'ta yapılacak yerel seçimler için AKP’nin çalışmaları fiilen başladı. AKP'de yerel seçim için aday başvuruları 9-17 Kasım'da alınacak, 19 Kasım'da da elektronik ortamda temayül yoklaması yapacak.
Kentsel dönüşüme yönelik düzenlemeler içeren kanun teklifi, TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilerek yasalaştı.
Kanun teklifine AKP ve MHP’den 237 vekil kabul oyu verdi. 82 muhalefet vekili ise ret oyu kullandı. 281 vekil oylamaya katılmadı, bunların 195'i muhalefet vekili olarak kayda geçti.
Kentsel dönüşüm kararı için üçte iki çoğunluk zorunluluğu kaldırılıyor. Karar hak sahiplerinin salt çoğunluğuyla alınacak.
Riskli yapıların yıktırılması için maliklere 90 günden fazla olmamak üzere süre verilecek.
Tahliye engellenirse polis devreye girecek.
Yasada mülkiyete el koyma tartışmalarına neden olan madde de yer alıyor. Düzenlemeyle yerleşim yerlerinde yer alan parsellerin de rezerv yapı alanı olarak belirlenebilmesinin yolu açıldı.
'Bu Suça Ortak Olmayacağız' bildirisine imza attığı için ihraç edilen Dr. Mühdan Sağlam, üniversitedeki görevine iade edildi. Mühdan Sağlam, "Adalet, tüm arkadaşlarımız iade edildiğinde gerçekleşecek" dedi.
Hatay 3'üncü İdare Mahkemesi, Antakya'ya bağlı Dikmece Köyü'nde tarım arazileri ile zeytinliklere yapılmak istenen TOKİ konutları projesi için yürütmeyi durdurma kararı verdi.
6 Şubat depremlerinin ardından Hatay'ın Dikmece Köyü'nün bir kısmındaki tarım ve zeytinlik arazileri için "acele kamulaştırma kararı" alınmıştı. Dikmece halkı ise on binlerce zeytin ağacının ellerinden alınmak istenmesine karşı mücadele başlatmıştı.
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, 10 ayda organize suç örgütlerine yönelik yapılan 370 operasyonda, 5 bin 411 şüphelinin gözaltına alındığını açıkladı. Bakan’nı açıklamasına göre 1800 kişi tutuklandı. 197 bin 354 uyuşturucu operasyonunda 23 bin 973 kişi tutuklandı.
Dilan ve Engin Polat çiftinin tutuklanmasının ardından Türkiye, sosyal medya fenomenlerinin kazançlarını ve kara para iddialarını konuşuyor…
Türkiye'de 170 bin kadar influencer olduğu tahmin ediliyor. DW Türkçe’den Pelin Ünker’in araştırmasına göre fenomenler, 1 milyon 900 bin liraya kadar olan kazançları için gelir vergisi ödemiyor.
Vergi uzmanı Nedim Türkmen, bazı sosyal medya yayıncıları hakkında vergi incelemelerinin olduğunu, 30-40 bin kişinin incelemesinin devam ettiğini belirtiyor.
Öte yandan ‘örgüt kurma, kara para aklama’ gibi suçlardan tutuklanan Polat çiftine yönelik soruşturmada "yasadışı bahis" iddialarının da araştırıldığı ortaya çıktı. Savcılığa yapılan ihbarda, yasadışı bahis suçlamasıyla cezaevinde olan Veysel Şahin ve sağ kolu Derkan Başer'in paraları Engin Polat'ın şirketleri üzerinden akladığı iddiasının yer aldığı belirtildi.
Marmara Denizi'nde önceki akşam olan 4.1 büyüklüğünde deprem oldu. Prof. Dr. Naci Görür, bu depremin beklenen Marmara Depremi'nin öncüsü olmadığını, farklı bir kolda olduğunu açıkladı.
EKONOMİ
Kasım ayında birçok marka "Süper Alışveriş Günleri', "Efsane Günler', “Efsane Cuma" adıyla indirim kampanyaları düzenliyor. Bazı dolandırıcılar da harekete geçti. e-ticaret sitelerine giren tüketicileri hedef seçen dolandırıcılar, indirim adı altında sahte link göndermeye başladı. Tüketici Konfederasyonu Başkanı Aydın Ağaoğlu, şüpheli linklerden uzak durulması gerektiğini söyledi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), ekim ayında en yüksek reel getiriyi sağlayan finansal yatırım aracının külçe altın olduğunu duyurdu.
Ticaret Bakanlığı, Habur Sınır Kapısı'nda, Bursa'da ve İstanbul Havalimanı'nda 14 milyon 850 bin TL değerinde kaçak eşya ele geçirildiğini açıkladı. Ele geçirilen ürünler arasında cep telefonu, dronlar ve kahve makinesi de bulunuyor.
DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA
7 Ekim’deki Hamas saldırısından sonra İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırıları sürerken, İsrail Savunma Bakanı, ordunun Gazze kent merkezine girdiğini açıkladı.
Bu açıklamadan sonra da İsrail Başbakanı Netanyahu, savaşın ardından “Gazze’nin güvenlik kontrolünün kendilerinde olacağını”
söyledi.
Netanyahu’nun bu sözleri işgal tartışmalarına neden olurken ABD’den de yanıt geldi. Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada “Gazze Filistin toprağıdır ve Filistin toprağı olarak kalacaktır. Genel olarak, Gazze'nin yeniden işgal edilmesini desteklemiyoruz. İsrail de desteklemiyor” denildi.
7 Ekim'de Hamas'ın düzenlediği saldırılarda yakınlarını kaybeden İsrailliler, İsrail Meclisi önünde Netanyahu'nun istifası talebiyle çadır kurdu.
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) tarafından yayımlanan rapora göre, İsrail'in saldırıları sonucu Gazze’te hastaneler ve sağlık kuruluşları kullanım dışı kaldı. Kadınmar sokaklarda ve evlerinde doğum yapmak zorunda kalıyor. Rapora göre Gazze'de 50 bin hamile kadın var ve her gün 180'den fazla kadın doğum yapıyor…
BM İnsan Hakları Raportörü, Gazze’yi siviller için yaşanmaz hale getirmenin de savaş suçu olduğunu söyledi.
ABD, Fransa, Almanya, İtalya, Japonya, İngiltere ve Kanada’nın oluşturduğu G7 ülkelerinin dışişleri bakanları Tokyo’da bir araya geldi.Açıklamada ateşkes çağrısı yapılmadı, ancak çatışmalara insani ara verilmesinin desteklendiği belirtildi.
ABD'de Kongre'nin tek Filistinli üyesi Rashida Tlaib, İsrail'in Gazze'deki saldırılarına tepki gösterdi. ABD Temsilciler Meclisi ise Tlaib’i kınadı. Cumhuriyetçilerin çoğunluğu oluşturduğu Temsilciler Meclisi'ndeki oylamada Tlaib'in kınanması, 234'e karşı 188 oyla kabul edildi.
İngiltere'de ana muhalefet İşçi Partisi vekili Imran Hussain, ateşkes çağrısı yaparak Çalışanlar İçin Yeni Anlaşmadan Sorumlu Gölge Bakanlık görevinden istifa etti.
ABD’nin New York kentinde Filistin’e destek gösterisi düzenlendi. Polis bazı göstericilere müdahalede bulunarak gözaltına aldı.
NATO, Rusya'nın çekilmesinin ardından kısaltması AKKA olan Avrupa Konvansiyonel Silahlı Kuvvetler Antlaşması'nı askıya aldı.
Soğuk Savaş dönemini sona erdiren temel anlaşmalardan biri olan AKKA, 1990 yılında aralarında Türkiye'nin de bulunduğu 16 NATO üyesi ile 6 Varşova Paktı üyesi arasında imzalanmıştı.
NATO verilerine göre müttefik ülkeler 100 bin parça silah ve mühimmatı imha etmişti.
Avrupa Birliği Komisyonu, Ukrayna ve Moldova ile Avrupa Birliği üyelik müzakerelerine başlanması tavsiyesinde bulundu. Komisyon, Gürcistan'a da adaylık statüsü verilmesini tavsiye etti.
Portekiz polisi yolsuzluk soruşturması çerçevesinde Başbakanı António Costa’nın konutu ile bakanlık binalarına baskınlar yaptı.
Portekiz medyasında yer alan haberlere göre soruşturma, lityum madeninin ruhsat sürecinde ve yeşil hidrojen üretimi planlarında rüşvet ve kayırma suçlamalarını içeriyor.
Baskınların ardından Başbakan Costa istifa etti. Sosyalist politikacı, vicdanının rahat olduğunu ve soruşturmadan büyük şaşkınlık duyduğunu da sözlerine ekledi.
İspanya Başbakanı Pedro Sanchez’in, Katalan ayrılıkçıların serbest bırakılmasına yönelik bir yasa taslağı hazırlamasını binlerce aşırı sağcı protesto etti. BBC’nin aktardığına göre yaklaşık 7 bin kişinin katıldığı eylemde faşist selam verildi, diktatör Franco’nun marşı söyledi. Eylemciler çöp kutularını devirdi ve polise şişe fırlattı. 6 kişi gözaltına alındı. 29’u polis en az 36 kişi yaralandı.
Güney Asya ülkesi Bangladeş'te, tekstil işçilerinin grevi ve eylemleri devam ediyor. İşçiler, asgari ücrete zam yapılmasını istiyor. Hükümetten gelen son teklif işçilerin talebinin çok altında kaldı. İşçiler sokağa inerken polisin müdahalesinde bir kişi öldü.
Avrupa Birliği'nin finanse ettiği Copernicus İklim Değişikliği Servisi (C3S) 2023’ün kayıtlara geçen en sıcak yıl olabileceğini açıkladı. Ocak ayından bu yana küresel ortalama sıcaklıklar 1800'lerin sonlarında kaydedilen değerlerden 1,43 santigrat derece daha yüksek. Bilim insanları sıcaklık artışlarında sera gazı emisyonlarını yanı sıra Pasifik Okyanusu'nun doğusunda su yüzeyinin ısınmasına neden olan El Nino adlı atmosfer olayının etkili olduğunu kaydediyor.
KISA DALGA’DAN
Kısa Dalga muhabiri Esra Tokat’ın Jeoloji Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Alan’la yaptığı söyleşiyi dinleyebilirsiniz