KISA DALGA BÜLTEN
15 ARALIK 2021
GÜNDEM
"OHAL ilanına hazır olmak gerekir" diyen Prof. Dr. İzzet Özgenç, "neler olabileceğini" paylaştı
Dövizdeki yükselişin devam etmesi, Merkez Bankası ve FED kararları öncesi tedirginliği artırırken, iktidarın ekonomik krizin derinleşmesi halinde olağanüstü hal ilan edeceği iddiası gündeme getirildi. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın sık sık görüşlerine başvurduğu Prof. Dr. İzzet Özgenç önceki akşam Twitter’da “Kaçınılmaz görünen ağır ekonomik bunalım sebebiyle olağanüstü hâl ilânına toplum olarak hazırlıklı olmamız gerekir" diye yazdı.
Prof. Dr. Özgenç, dünkü paylaşımında da neler olabileceğini şöyle sıraladı:
Mal veya hizmet ithaline bağlı olmaksızın yurt dışına döviz çıkışı sınırlandırılabilir. Yurt dışına çıkarılmış olan ve yabancı finans kurumları nezdinde tutulan dövizlerin yurda getirilmesine yönelik girişimlerde bulunulabilir. Lüks ürünlerin ithaline yönelik sınırlamalar getirilebilir.
Prof. Dr. Özgenç, “Özelikle kamudaki israfın, önüne geçecek kapsamlı tedbirlerin alınması gerekir” dedi.
Akşener: Sakın ha
İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, OHAL ihtimaline tepki göstererek şunları söyledi:
“İzzet Özgenç hocamız hukuk profesörüdür. Türkiye’nin hukuki sisteminde çok etkili bir hocadır. Olağanüstü Hal ilan edilebilir diye bir kavram var. Sermaye kontrolünden başlayarak vatandaşın dolar hesaplarına kadar bazı adımların atılabileceği gibi bir endişe yaratır. Bu Türkiye’nin gerçekten çok çok çok zor duruma düşmesine, iflas etmesine sebep olur. Bu konuda da herkesi ciddiyete davet ediyorum. Sakın ha öyle bir el uzatma olmasın."
Kılıçdaroğlu: “Asgari ücreti belirleyeceklerse 384 doların karşılığı olan Türk Lirası'nı versinler”
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, İstanbul'da gerçekleşen Aile Destekleri Sigortası Lansmanı'nda konuştu. CHP lideri şunları söyledi:
“ Aile Destekleri Sigortası Kurumu kurulacak. Sadece ailelere bakacak. Bütün yardımları bir elde toplayacağız. İnsan onuruna yakışır şekilde hayata geçireceğiz. Kendini bilmez politikacıların, insanların fakirleri sıraya dizip, yardım yapıp televizyona çekip kendi vicdanlarını rahatlatan uygulamalara son vereceğiz.”
Kılıçdaroğlu, asgari ücretle ilgili de şu öneriyi dile getirdi: “2021 Ocak ayında asgari ücret net 2825 liraydı. O günkü dolar kuru 384 dolar. Yeni asgari ücreti belirleyeceklerse 384 doların karşılığı olan Türk Lirası'nı versinler.”
Babacan: “Türkiye, komşu ülkelerin ‘Her şey bir lira’ mağazasına döndü”
DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan, Ankara’da partisinin 8’inci il başkanları toplantısında konuştu. Türkiye’nin sınır komşularının ucuz pazar yeri haline geldiğini söyleyen Babacan, “Koskoca Türkiye, komşu ülkelerin ‘Her şey bir lira’ mağazasına döndü neredeyse.” dedi.
AİHM'den Nazlı Ilıcak hakkında hak ihlali kararı
AİHM 15 Temmuz darbe girişimi sonrası "terör örgütü üyesi" olmak suçlamasıyla yargılanan gazeteci Nazlı Ilıcak'ın emniyet ve ifade özgürlüğü haklarının ihlal edildiğine hükmetti. Mahkeme, Ilıcak'ın terör örgütü üyesi olduğuna veya hükümeti devirmeye çalıştığına dair hiçbir somut kanıt bulunmadığını belirtti. AİHM kararı gereği Türkiye, Ilıcak'a 16 bin euro manevi tazminat ödeyecek.
Nazlı Ilıcak Eylül 2016 tarihinde, "hükümeti devirmek, terör örgütü üyesi olmak ve terör örgütü propagandası" suçlamasıyla tutuklanmış, Kasım 2019’da tahliye edilmişti. Ilıcak hakkındaki yargı süreci hâlen devam ediyor.
Ayhan Bilgen HDP’den istifa etti
Kars Belediyesi’ne kayyım atanmasının ardından görevden alınan Belediye Başkanı Ayhan Bilgen HDP üyeliğinden istifa etti. Bilgen istifa kararını sosyal medya hesabından "Yolcu yolunda gerek! Uyarı ve eleştirilerimde yanılmayı umuyor, barış ve demokrasi için iyi niyetle, özveriyle mücadele eden herkese başarılar diliyorum" notuyla duyurdu. Ayhan Bilgen'in yeni bir parti kurma hazırlığında olduğu bir süre önce kamuoyuna yansımıştı.
TTB'den greve destek çağrısı: Bu eyleme vereceğiniz destekle sağlıklı bir ülke için umudumuzu büyüteceğiz
Türk Tabipleri Birliği (TTB), bugün yapacağı bir günlük iş bırakma eylemi öncesi vatandaşlara, "Ccil şartlar dışında sağlık kurumlarına başvurmayarak bizlere destek vermenizi talep ediyoruz” çağrısı yaptı. Genel Sağlık İş de greve katılacağını duyurdu.
Melih Gökçek, zırhlı aracı 4 yıl sonra teslim etti
2017 yılında Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı'ndan istifa eden Melih Gökçek, tartışma konusu olan zırhlı aracı 4 yıl sonra iade etti.
Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş, katıldığı bir televizyon programında belediyeye ait bir aracın hala eski başkan olan Melih Gökçek'te olduğunu söyleyerek "Niye vermiyorsun kardeşim belediyenin malını?” demişti.
COVID 19
Sağlık Bakanlığı: 'Omicron' varyantı yakından takip ediliyor
Sağlık Bakanlığı 'Omicron' varyantının tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de yakından takip edildiğini belirterek “Elde edilen sonuçlar uluslararası bilimsel platformlarda paylaşılıyor” açıklaması yaptı.
İzmir Valisi Köşger: Omicron'lu vakaların yurt dışı bağlantıları yok
İzmir Valisi Yavuz Selim Köşger, Omicron varyantını taşıdığı tespit edilen 5 hastanın sağlık durumlarının iyi olduğunu açıkladı.
Vali Köşger,"Yurt dışı bağlantılarının olmadığını tespit ettik. Hastaneye yatışları yapılmadı. Sağlık durumları yakından takip ediliyor" dedi.
Uzmanlar 'Omicron marta kadar baskın hale gelebilir' dedi
Uzmanlar Omicron varyantının Türkiye’de en geç mart ayına kadar baskın hale geleceğini söylüyor.
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Akova, 'Omicron' varyantı ile ilgili 'Covid-19'u bitirecek mutasyon mu?' tartışmaları için henüz erken olduğunu belirterek, "Şu ana kadar veriler, hastalığın hafif seyrettiği yönünde" dedi. Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Alper Şener, "'Omicron' varyantının Türkiye'de yaygınlaşmasının mart ayını bulacağını düşünüyorum" derken, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Ümit Savaşçı da "1 ay içinde baskın form 'Omicron' olarak devam edeceğiz gibi görünüyor" diye konuştu.
Pfizer: Covid ilacında son analiz, yüksek risk grubu için olumlu sonuç verdi
ABD’li ilaç şirketi Pfizer, geliştirilen Covid-19 ilacının son analizde yüksek riskli hastaların hastaneye yatış ve ölümlerini önlemede yüzde 90 etkili olduğunu açıkladı. İlacın, Omicron varyantı karşısında da etkisini koruduğu belirtildi.
EKONOMİ
Dolar yine 14 liraya çıktı
Merkez Bankası'nın doğrudan Döviz satış yöntemiyle yaptığı dördüncü döviz müdahalesinin yaklaşık 2,5 milyar dolar olduğu açıklandı. Bu müdahale döviz piyasasını yatıştırmaya yetmedi. Güne 13,83 seviyesinden başlayan dolar yurtiçi piyasaların açılmasıyla yüzde 3'e varan yükselişle 14,29 seviyesine çıktı.
Asgari Ücret Komisyonu: SGK priminin yüzde 14'ten yüzde 5'e indirilmesi üzerinde çalışıyoruz
Asgari ücret tespit komisyonu dün de toplanmadı. İşçi ve işveren tarafının yüzde 14 olan SGK primlerinin düşürülmesi talebinde ortaklaştığı, çalışmaların 5 puan indirilmesi üzerinde yürütüldüğü belirtiliyor.
KESK Eş Genel Başkanı Bozgeyik: Asgari ücret 6 bin 200 TL olmalı
KESK Eş Genel Başkanı Mehmet Bozgeyik, Türk Lirası'nın döviz karşısında yüzde 80'e yakın değer kaybettiğini ve açlık sınırının 3 bin 100 TL'yi aştığını belirterek, "KESK olarak 4 kişilik bir ailenin zorunlu gıda, barınma, kira ihtiyaçlarını hesapladığımızda asgari ücretin açlık sınırının iki katına yani 6 bin 200 TL'ye yükseltilmesi gerektiğini düşünüyoruz" dedi. DİSK ise net 5200 istemişti.
Bakan Ersoy: "40 bin müzisyene 280 milyon TL destek verdik. Bu destekleri kimin alacağına müzik birlikleri karar verdi"
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, koronavirüs salgını nedeniyle ekonomik sorun yaşadıklarını dile getiren 40 bin müzisyene 280 milyon TL destek verdiklerini söyledi. Bakan Ersoy, “Bu destekleri kimin alacağına müzik birlikleri karar verdi. Onlardan gelen listenin tamamına ödeme yaptık. Ayrıca 56 müzik projesine 31 milyon destek sağladık" dedi.
DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA
Çavuşoğlu: Ermenistan'la ilişkilerin normalleşme süreci başladı
Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu Ermenistan ile normalleşme sürecinin başladığını, karşılıklı özel temsilci atanacağını açıkladı. Çavuşoğlu, normalleşme adımlarının Azerbaycan ile koordine edildiğini söyledi. Çavuşoğlu,"Özel temsilci atıyoruz, büyükelçilik değil. İleride normalleşirse Ermenistan bu son yaşananlardan ders alıp barışı, huzuru tercih ederse yarın büyükelçilik de açılabilir" dedi. Çavuşoğlu, süreçteki her konunun "Azerbaycan'la koordine edildiğini" belirtti.
1993 yılında sınırları karşılıklı olarak kapatan Ermenistan ile Türkiye arasında diplomatik ilişki bulunmuyor. Nikol Paşinyan liderliğindeki Ermenistan hükümeti, Ağustos ayında açıklanan hükümet programında "Türkiye ile ilişkileri düzeltmeye yönelik çaba sarf etmeye hazır olunduğu" ifadelerine yer vermişti. Açıklamada, Türkiye'nin Dağlık Karabağ'da 44 gün sğren savaşa müdahil olmasının bölgesel "barış ve istikrarı tehdit ettiği" belirtilmişti.
Ermenistan, Türkiye ile ilişkilerin normalleşmesi süreci için özel temsilci atayacak
Ermenistan’dan aynı yönde açıklama geldi. Ermeni Dışişleri Sözcüsü Vaan Unanyan, Ermenistan’ın Türkiye'yle ilişkileri ön koşulsuz olarak düzeltme sürecine hazır olduğunu ve bu hususa hükümet programında da yer verildiğini belirtti.
Unanyan, "Ermeni tarafının da diyalog için özel temsilci atayacağını teyit ediyoruz" ifadelerini kullandı.
Pentagon, Kabil'de 10 sivilin öldürüldüğü saldırıyla ilgili kimseyi cezalandırmayacak
Afganistan'dan çekilmesi sırasında Amerikan ordusunun Kabil'de düzenlediği saldırıya ilişkin tartışmalar devam ediyor.
7'si çocuk 10 sivilin öldürüldüğü 29 Ağustos'taki saldırıya ilişkin istihbaratın tamamen yanlış çıkması üzerine ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM) tarafından yapılan inceleme tamamlandı.
ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) Sözcüsü John Kirby, “Cezalandırma olmasını beklemiyorum" ifadelerini kullandı.
Kanada, zorla yatılı okula gönderilen yerlilere 31 milyar dolar ödeyecek
Kanada, ayrımcılığa maruz kalan yerli çocuklara ve ailelere 40 milyar Kanada doları (yaklaşık 31 milyar ABD doları) ödeyecek.
Ülkedeki eğitim sistemi 1874’ten 1996’ya dek yerli çocukları ailelerinden ayırıp yatılı okula gönderen, ana dillerini terk etmeye ve Hıristiyanlığa geçmeye zorlayan bir asimile etme girişimiydi.
Son olarak Eylül ayında, Kanada’da bir üst mahkeme, hükümetin Kanada Yerlilerine verilen hizmetleri, yerli olmayan çocuklar için olanlara kıyasla daha az finanse ettiğine dair 2016 yılında aldığı kararı onayladı.
2006'dan sonra sosyal hizmetler sistemine dahil olan her çocuğa 40 bin Kanada doları (yaklaşık 31 350 ABD doları) ödeme emri verdi. İlk başta karara itiraz edeceğini söyleyen hükümet, eski yatılı okulların bulunduğu yerlerde 1100'den fazla isimsiz mezarın keşfedilmesinin ardından vazgeçti.
Almanya'da kamu kuruluşları ve şirketlere "siber saldırı" için kırmızı alarm verildi
Almanya'da çok sayıda devlet kurumu ve özel şirket ciddi boyutta bir siber saldırı konusunda uyarıldı. Uyarı sonrasında bir çok kuruluş, kırmızı alarma geçti. Reuters, internet korsanlarının hedefleri arasında Lufthansa ve Deutsche Telekom gibi çok büyük şirketlerin de ve bazı Federal dairelerin bulunduğunu duyurdu.
Cinsel istismara maruz kalan 330'dan fazla kadına 380 milyon dolar tazminat
ABD Milli Jimnastik Takımı'nın eski doktoru Larry Nassar'ın cinsel istismarına maruz bırakılan 330'dan fazla kadın, ABD'nin jimnastik federasyonu konumundaki USA Gymnastics ile 380 milyon dolarlık tazminat için uzlaştı.
KISA DALGA’DAN
Merkez Bankası yarın yıl sonu faiz kararını açıklayacak. Karar öncesinde piyasaya stres hakim. Mühdan Sağlam Mercek’te geçtiğimiz ay açıklanan faiz kararından (18 Kasım’dan) bu yana Türkiye ekonomisinde neler yaşandığına bakacağız.