KISA DALGA BÜLTEN
11 KASIM 2021
GÜNDEM
83. yıl: Türkiye Atatürk’ü andı
Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk, ölümünün 83'ncü yılında anıldı. Saat 09.05'te hayat durdu ve vatandaşlar saygı duruşunda bulundu. Devlet erkanı Anıtkabir'de anma töreni düzenledi.
İlaç krizi derinleşiyor: Firmalar zammı bekliyor iddiası
Kurt artışı nedeniyle başlayan ilaç krizi giderek derinleşiyor. Kanser ilaçlarından antidepresanlara, kalp ilaçlarından antibiyotiklere kadar çok sayıda ilacın temininde sıkıntı yaşanıyor. Türk Eczacıları Birliği (TEB) geçtiğimiz günlerde 645 ilacın bulunamadığını açıkladı. İstanbul Eczacı Odası ise olası şiddet vakalarının önüne geçebilmek için eczanelere "Eczanede bulamadığınız ilaçların sorumlusu eczacınız değildir" yazılı afişler astırdı. İstanbul Eczacı Odası Başkanı Eczacı Pınar Özcan, “Firmalar zammı bekliyor, ilaçları piyasaya sürmüyor” dedi. Ankara Eczacı Odası Genel Sekreteri Ali Fuat Gül de “Firmalar zammı beklediği için piyasaya çok kısıtlı sayıda ilaç sürüyorlar. Ürettiklerini ellerinde tutuyorlar. Ellerindeki ilaçları piyasa sürmeyen ilaç firmalarına karşı hiçbir yaptırım uygulamıyor” diye konuştu.
Mehmet Eymür’ün itirafları Meclis gündeminde
Eski MİT yöneticisi Mehmet Eymür’ün T24'ten Gökçer Tahincioğlu'na verdiği söyleşilerdeki açıklamaları Meclis gündemine taşındı. HDP Milletvekili Dilan Dirayet Taşdemir, açıklamalarla ilgili Meclis Araştırması talep etti.
Önergenin gerekçesinde Eymür’ün MİT’in içerisinde yasa dışı örgütlenmelere gidildiğini, hukuk dışı faaliyetlerde bulunduklarını ve işkenceyi itiraf ettiği vurgulanarak, bunların araştırılması istendi.
Kadınlar İstanbul Sözleşmesi’nden vazgeçmiyor
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın İstanbul Sözleşmesi’ni ve sözleşmeyi savunanları hedef alan açıklamalarına tepkiler sürüyor. 8 baronun kadın hakları merkezi ortak açıklama yaparak, “Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın sözlerini tanımıyoruz” dedi.
Plan ve Bütçe Komisyonunda, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının bütçesinin görüşmelerinde İstanbul Sözleşmesi de protestosu düzenlendi.
Muhalefet milletvekilleri, üzerinde "İstanbul Sözleşmesi yaşayacak!” “İstanbul Sözleşmesi'ni geri getireceğiz ve uygulatacağız” yazılı dövizler taşıdı.
Erdoğan, 8 Kasım’daki kabine toplantısından sonra İYİ Partili Lütfü Türkkan’ın bir yurttaşa küfretmesiyle ilgili konuşurken şu ifadeleri kullanmıştı: “Kadın STK'larına sesleniyorum; siz ne iş yapıyorsunuz? Her kim bu ülkede bir daha İstanbul Sözleşmesi ile başlayan bir cümle kurarsa, kadınlarımız tepki göstermelidir.”
Erdoğan’ın bu sözlerine tepki gösterenler “-sosyal medyada “istanbul Sözleşmesi yaşatır” paylaşımları başlamıştı.
Bakan Koca'dan başhekimlere nöbet mektubu
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, 81 ildeki hastanelerin başhekimlerine, asistan hekimlerin nöbetlerinin mevzuata göre düzenlenmesi konusunda mektup gönderdi. Bakan Koca, "Uzun ve yıpratıcı olan çalışma sürelerini azaltmakta, nöbet düzenlemelerini yasal mevzuatımıza uygun ve insani koşullara kavuşturmakta tam bir irade ortaya koymalıyız. Bu konuda sizinle yakın, titiz bir diyalog içinde olacağız ” dedi.
Yangınlarda zarar gören ağaçlar satılıyor mu?
CHP Antalya Milletvekili Avukat Cavit Arı, Tarım ve Orman Bakanlığının 2022 yılı bütçesinin görüşüldüğü Plan ve Bütçe Komisyonundaki konuşmasında yaz aylarında orman yangınlarında zarar gören ağaçların tomruk olarak satıldığı iddialarını gündeme getirdi. Arı, “Çokuluslu bir şirketin metreküpü 155 TL'den satın aldığı tomrukları yurt dışına 730 avroya sattığı şeklinde bir iddia var. Bu iddia doğru mudur," sorusunu gündeme getirdi.
İnternet ortamında yardım toplama mevzuatında yeni düzenleme: İzne tabi oldu
İçişleri Bakanlığı tarafından hazırlanan "Yardım Toplama Esas ve Usulleri Hakkında Yönetmelik" Resmi Gazete'de yayımlandı.
İnternet ortamında gerçekleştirilecek yardım toplama faaliyetleri, İçişleri Bakanlığı tarafından yayımlanan yönetmelik kapsamına alındı ve izne tabi oldu.
COVID19
ABD 1 Milyar dolarlık Covid-19 hapı alacak
ABD hükümeti, ilaç firması Merck’ten 1 milyar dolar değerinde Covid-19 hapı almaya hazırlanıyor.
Bu siparişle ABD’nin satın aldığı toplam tedavi kürü sayısı 3,1 milyona çıkacak. İlaçların toplam maliyetinin 2,2 milyar dolar olması bekleniyor.
İlacın, hastalığın erken döneminde verilmesi halinde ölüm veya hastaneye yatıyı yarı yarıya azalttığı belirtilmişti.
Fransa’da 65 yaş üstüne 3. doz şartı
Fransa’da 65 yaş ve üzeri kişilerin seyahat edebilmeleri, müzelere ve restoranlara giriş yapabilmeleri için 3’üncü doz aşı olma şartı getirildi.
Moderna’da 6 - 11 yaş için başvuru
Moderna, 6-11 yaş arası çocuklarda COVID-19 aşısının Avrupa izni için Avrupa İlaç Dairesi’ne başvurdu
Avrupa Birliği, Temmuz ayında aşının 12 ila 17 yaş arası gençlerde kullanılmasına izin vermişti, ancak İsveç dahil birçok ülke, kalple ilgili nadir yan etkiler nedeniyle 30 yaş ve altındakiler için aşının kullanımını durdurmuştu.
Bilim insanlarından antikor keşfi
ABD’deki bilim insanları Covid-19’dan, varyantlarından ve diğer koronavirüs türlerinden koruyacak bir antikor keşfetti.
DH1047 ismi verilen antikorun, virüsün hücrelerine bağlandığı ve onları nötralize ettiği bildirildi. Keşfedilen antikorun hem enfeksiyonu önlemede hem de koronavirüs bulaşmış bir kişinin tedavisine yardımcı olmada etkili olduğu aktarıldı.
EKONOMİ
TÜİK'e göre işsizlik Eylül'de yüzde 11,5'a geriledi
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) eylül ayına ilişkin işsizlik rakamlarını açıkladı. Buna göre işsizlik eylül ayında önceki aya göre 0,3 puan azalışla yüzde 11,5'e gerilerken, işsiz sayısı da 3 milyon 794 bin kişiye geriledi.
Eylül'de istihdam edilenlerin sayısı ise aylık 426 bin kişi artarak 29 milyon 254 bin kişi, istihdam oranı da 0,6 puan artışla yüzde 45,8 oldu.
DİSK AR: “İŞKUR VE TÜİK arasındaki 379 bin kişilik fark var"
DİSK Araştırma Merkezi (DİSK-AR), hazırladığı raporda TÜİK ve İŞKUR’un açıkladığı işsiz sayıları arasındaki farka dikkat çekti. Rapora göre İŞKUR eylülde kayıtlı işsiz sayısının bir yılda 219 bin kişi arttığını açıklamıştı. Ama TÜİK’e göre kayıtlı işsiz sayısı 160 bin azaldı.
Raporda, “ İŞKUR ve TÜİK verileri arasındaki yıllık fark 379 bin kişidir” denildi.
DİSK-AR ise geniş tanımlı işsiz sayısını 7,9 milyon olarak hesapladı.
Google'a 2,42 milyar euro ceza
Merkezi Lüksemburg'da bulunan AB'nin en yüksek mahkemesi Avrupa Adalet Divanı yapısı içinde yer alan AB Genel Mahkemesi, Google'ın alışveriş hizmetindeki karşılaştırma stratejisinin kuralları ihlal ettiğine hükmetti ve AB Komisyonu'nun şirkete uyguladığı 2,42 milyar euroluk para cezasını onadı.
DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA
Polonya - Belarus arasındaki sığınmacı krizi büyüyor
Belarus'dan Polonya sınırına yığılan sığınmacılarla başlayan kriz büyüyor.
Polonya sığınmacı akınıyla ilgili olarak doğrudan Rusya'yı hedef aldı.
Polonya Başbakanı Morawiecki, “Belarus devlet başkanı Lukaşenko'nun uygulamaya koyduğu bu saldırının fikir babası Moskova'dadır. Fikir babası, Devlet Başkanı Putin'dir" dedi.
Belarus ise Brüksel'in suçlamalarını reddederek sığınmacıların sınırdan geçişine izin vermeyen Polonya'yı insan hakları ihlaliyle suçladı. Lukaşenko, "Kavga istemiyoruz. Ben deli değilim. Bu olayın nerelere gidebileceğini çok iyi anlıyorum. Ama diz çökmeyeceğiz" ifadesini kullandı.
Belarus'a destek, Rusya'dan geldi. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, "Sığınmacılar Türkiye'den AB'ye yöneldiğinde AB onları Türkiye topraklarında tutması için neden kaynak sağlıyor? Niye Belaruslulara aynı şekilde yardım edilemiyor?" sorusunu yöneltti.
OKUMA ÖNERİSİ: Irak’tan Belarus’a: Sığınmacılar Avrupa’ya nasıl geliyor?
Kriz, binlerce sığınmacının Belarus'tan Polonya'ya geçme teşebbüsünde bulunmasıyla patlak vermiş, Polonya güvenlik güçleri geçişleri engellemişti. Sınırın Belarus tarafına kamp kuran ve çoğu Afganistan ve Irak'tan gelen binlerce sığınmacı, geceyi dondurucu soğukta geçirdi. Geçici çadırlardan oluşan kampta 3 bin ila 4 bin sığınmacının bulunduğu belirtiliyor. Belarus sınır güvenliği, sığınmacıların büyük bölümünün Iraklı Kürtlerden oluştuğunu bildirdi. Açıklamada sığınmacıların fiziksel ve ruhsal durumunun "son derece kötü" olduğu, su ve gıda sıkıntısı yaşandığı kaydedildi. Kampta çok sayıda hamile kadın ve çocuğun da bulunduğu belirtiliyor.
Türkiye de imza attı: 2040'a kadar otomobillerde CO2 salımı sıfırlanacak
Birleşmiş Milletler (BM) İklim Zirvesi çerçevesinde, aralarında Türkiye'nin de bulunduğu 30 ülke en geç 2040 yılına kadar karbondioksitsiz otomobillere geçiş konusunda uzlaştı.
İmzacılar, içten yanmalı motorla çalışan otomobillerin karbondioksit salmayan araçlara dönüştürülmesi için gerekli koşulları sağlamayı taahhüt etti. Otomobil üretiminin devlerinden Almanya mutabakatı imzalamadı.
ABD: Kazımi'ye yönelik saldırıyı kimin yaptığını açıklamaya hazır değiliz
ABD Savunma Bakanlığı Sözcüsü John Kirby, Irak Başbakanı Mustafa el-Kazımi’ye yönelik saldırı konusundaki "Şu anda saldırıyı kimin yaptığını açıklamaya hazır değiliz" dedi
İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Genel Sekreteri Ali Şemhani, olaydan isim vermeden ABD'yi sorumlu tutmuştu.
Macron: Nükleer enerjiye yatırım yapacağız
Fransa Cumhurbaşkanı Macron, ülkesinde nükleer enerjiye yatırım yapılacağını bir kez daha dile getirdi. Macron, ülkede onlarca yıl sonra yeniden nükleer reaktörler inşa edileceğini ve ülkesinin bu sayede karbondioksit salımınının azaltılacağını savundu.
Ay’a seyahat ertelendi
Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), eski Başkan Trump döneminde belirlediği 2024’e kadar Ay'a gitme hedefi en az bir yıl erteledi. Biden’ın atadığı NASA Başkanı Bill Nelson, "Trump hükümetinin insanlı araçla 2024 yılında Ay'a inme hedefi teknik açıdan yapılabilir değildi. Nelson, "Artemis 3 misyonunun en erken 2025 yılında başlayabileceğini tahmin ediyoruz" dedi.
KISA DALGA’DAN
Rengin Arslan'ın hazırlayıp sunduğu Ne? Nasıl? serisinde bu hafta konu Boğaziçi Üniversitesi'ndeki kriz ve halet-i ruhiyemiz. Boğaziçi'nde derslerine, Cumhurbaşkanı'nın atadığı rektör tarafından son verilen Can Candan hem nasıl bir Boğaziçi hayal ettiğini hem de Türkiye'nin en prestijli üniversitesindeki düğümün nasıl çözülebileceğini anlattı.
Psikiyatrist Agâh Aydın ise, tıp dergisi Lancet'te yayımlanan ve Türkiye'deki anksiyete ve depresyon oranlarındaki yükselişi gösteren araştırmayı yorumladı.