Madde kullanımı, ticareti, çeteleri ve uyuşturucuyla mücadele yöntemlerini konuşurken Türkiye’de özellikle yüksek bağımlılık yapan madde kullanımının artmasının ardındaki toplumsal, psikolojik nedenler göz ardı ediliyor.
Madde bağımlıları tabiri caizse bir “öcü” muamelesi görüyor, toplumdan dışlanıyor, bütün suç kişinin ve ailenin omuzlarına yıkılıyor. Sağlık sistemindeki eksikler yüzünden teşhis ve tanı zorlaşırken bağımlının tedaviye erişimi başlı başına bir mesele. Cezaevlerinin neredeyse yarısı, uyuşturucu bağlantılı suçlardan yatanlarla dolu. Çoğu kullanıcı. Peki bağımlılığa dair doğru bildiğimiz yanlışlar ne?
“Türkiye’nin Uyuşturucu Gerçeği” dosyasının beşinci ve son bölümünde Mehveş Evin, bağımlılık uzmanı Prof. Dr. Kültegin Ögel’le konuştu. Ögel, madde bağımlılığına yol açan faktörlerin başında umutsuzluğu sayıyor:
“En çok gördüğüm o. Özellikle yoksul kesimde umutsuzluk yüksek. 'Yani ben çalışacağım da ne olacak? Liseye gideceğim de ne olacak?' diye ifade ediyorlar. ‘Geleceğini mahvediyorsun’ deyince onlar için pek bir şey ifade etmiyor."
Prof. Ögel, bağımlılık hakkında bilimsel araştırma yapılamadığı sürece uyuşturucuyla mücadele etmenin pek mümkün olmadığını da belirtiyor:
“2000 sonlarında yaptığımız araştırmada Adana’da çok yüksek çıktı. Antalya'da da yüksekti. Rapor yazdık. O dönem ben soruşturma geçirdim, halkı paniğe sevk etmek suçlamasıyla…”
Her bağımlının şiddete eğilimli olduğu iddiasına karşılık, “Şiddet suçuna eğilimli olanların maddeye ihtiyaçları var. Ama bağımlıların yüzde 85'i asla şiddete eğilimli değil. Ama biz bütün suç onlardaymış gibi yapıyoruz” diyor Ögel.
Bakırköy Ruh ve Sinir hastalıkları hastanesinden cezaevlerine, Amatem’den Çematem’e, Acıbadem Hastanesi'nden Yeşilay’a, farklı kuruluşlarda çalışan ve danışmanlık yapan Prof. Ögel, Bakanlık, UNICEF ve DSÖ ile projeler yürüttü. Halen Moodist Psikiyatri Hastanesi’nde çalışan Ögel ve ekibine ulaşmak ve bağımlılıkla ilgili sorularınıza yanıt bulmak için ogelk.net sitesini ziyaret edebilirsiniz.
Bu podcastte şu sorulara cevap bulacaksınız:
-Uyuşturucu ve uyarıcı madde bağımlılığına yol açan nedenler, altyapı ne?
-Türkiye’de bağımlı tedavisi nasıl yapılıyor, yeterli mi?
-Metanfetamin kullanımı neden bazı muhafazakar yerlerde daha yüksek?
-Neden uyuşturucu bağımlılığı konusunda ayrıntılı araştırma yapmak yasak?
-“Uyuşturucuyla mücadele”de neler yanlış, ne yapılmalı?