12 maddede 6 muhalefet liderinin "onay" verdiği yeni sistem
Altı muhalefet partisinin mutabakata vardığı Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem ortak metninde imzalar yarın törenle atılacak. Ankara Bilkent Otel'deki törende CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, Demokrat Parti Genel Başkanı Gültekin Uysal, Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu, Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu ve DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan bir araya gelecek.
halktv.com.tr yazarı Fikret Bila, altı liderin de onayladığı metnin detaylarını yazdı:
*Cumhurbaşkanının bir defalığına 7 yıl seçilmesi ve görev süresi bittikten sonra bir daha siyasete dönmemesi öngörülüyor. Bu hüküm cumhurbaşkanlının tarafsızlığının garantisi olarak görülüyor.
*Cumhurbaşkanı 7 yıllığına, milletvekilleri ise 5 yıllığına seçileceği için artık cumhurbaşkanlığı ile milletvekili seçimlerinin aynı gün yapılması tarihe karışıyor.
*Yeni seçim yasası çıkarılacak. Seçim barajı yüzde 3’e düşürülecek.
*Yeni sistemde yasama, yürütme ve yargı organları kuvvetler ayrılığı ilkesine uygun olarak ayrılacak. Yargı bağımsızlığı sağlanacak. Meclisin yetkileri artırılacak.
*Sistemi “güçlendirilmiş parlamenter sistem” denilmesinin nedeni Meclis’te yapıcı güvensizlik oyunun uygulanacak olması. Bir hükümet düşürülürken, Meclis yeni başbakanı belirleyecek ve güvensizlik öyle oylanacak.
*Cumhurbaşkanı Meclis çoğunluğunun belirlediği adayı başbakan olarak atamak zorunda olacak. Meclis gensoru sistemiyle denetimini etkin hale getirecek. Muhalefet partilerinden bir milletvekilinin başkanlığını yapacağı Kesin Hesap Komisyonu’na Sayıştay'ın bütün raporları gelecek ve vatandaşın vergisinin nereye, nasıl harcandığı son kuruşuna kadar denetlenecek.
*Temel Haklar ve Özgürlükler başlığı altında düşünce ve ifade özürlüğü, din ve vicdan özgürlüğü, toplantı, gösteri yürüyüşü, örgütlenme özgürlüğü, basın özgürlüğü, kadın hakları, çocuk hakları ve çevre hakları düzenlenecek.
*YÖK kaldırılacak. Üniversiteler özerkleştirilecek.
*Yerel yönetimler güçlendirilecek. Yargı kararı olmaksızın hiçbir belediye başkanı görevden alınamayacak. Daha önce görevden alınmış olanların dosyaları yargı tarafından incelenecek.
*Yargı bağımsız yapıya kavuşturulacak. Adalet Yüksek Kurulu oluşturulacak. Bu kurulun altında Hâkimler Yüksek Kurulu ve Savcılar Yüksek Kurulu bulunacak. Kurullara adalet bakanı ve müsteşar üye olamayacak. Çevre ihtilaflarını çözmek üzere uzman çevre mahkemeleri kurulacak.
*Merkez Bankası Başkanı değiştirilecek ve kurum bağımsız hale getirilecek. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK), Sermaye Piyasası Kurumu (SPK), Rekabet Kurulu gibi kurumların yapısı ve üyeleri değiştirilecek.
*Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), Basın İlân Kurumu, TRT ve Anadolu Ajansının da yapısı ve yönetimi değiştirilecek.
