40 metre yükseklikten bal toplamak: Karakovan'ın macerası
Rize'de karakovan bal yetiştiriciliği yapan üretici sayısı azaldı. Geleneği sürdürenler 40 metre yükseklikteki ağaçlara içini oyarak bıraktıkları kütükleri 6 ay sonra sağıyor. 73 yaşındaki Mustafa Memoğlu da karakovan üretimini sürdürmeye çalışıyor.
113
Rize'de kara kovan bal yetiştiriciliği geleneği sürdürülüyor. İçleri oyularak bir arının girebileceği boşluk bırakılan kütükler, sınırlı sayıdaki üreticiler tarafından ustalıkla tırmanılan ormanlarda boyu 40 metreyi aşan ağaç dallarına yerleştiriliyor.
213
Yaklaşık 6 ay müdahale edilmeyen kovanlar, ağustos ayının ilk haftası sağılmaya başlanıyor. Yeniden ağaçlara tırmanan üreticiler, kovanlardan sağılan organik kestane ve çiçek ballarını kilosu 600 liradan satışa sunuyor.
313
Bir kara kovandan ise 30 kiloya kadar bal alınabiliyor. Kara kovanlardan sınırlı miktarda elde edilen ballar, yoğun sipariş nedeniyle talebi karşılamıyor.
413
Çamlıhemşin ilçesi Ayder Yaylası’nda, koruyucu elbise giymeden tırmandığı ağaçta kovana elini sokarak bal sağan 73 yaşındaki Mustafa Memoğlu sıra dışı tarzı ile ilgi çekiyor.
513
Babasından öğrendiği arıcılığı sürdürdüğünü anlatan Memoğlu, "Hava şartları dolayısıyla çok fazla bal olmayacak, diye düşünüyorduk ancak çok verimli bir sezon geçiriyoruz. Buraya 1 aydan fazla yağmur yağdı. Arı o balı nasıl taşıdı ve kovanı doldurdu hayretler içerisinde kaldım. Kara kovanda tamamen doğal, insan eli değmeden bal üretimi gerçekleşiyor. Biz bir kütüğün içerisine oyarak kovanı hazırlıyoruz. Ağacın zirve noktasına kovanları yerleştiriyoruz. Ondan sonra arı balını kendisi yapıyor. Herhangi bir katkı maddesi kesinlikle olmuyor” dedi.
613
Üretimin en doğal haliyle gerçekleştiği kara kovan bal üretiminin gelecek nesillere de aktarılması gerektiğini söyleyen Memoğlu şöyle konuştu:
“Bu kültür bitmek üzere ama biz mücadele veriyoruz. Ben de kendi yeğenlerime ağaca çıkmayı, bal sağmayı öğretiyorum. Kara kovanları sırtımıza alıyoruz, yolu olmayan ormanların içerisinde uygun gördüğümüz ağaçların üzerlerine yerleştiriyoruz. Büyük zorlukları var ancak o doğal balı sağınca, yiyince ve insanlara yedirince büyük bir mutluluk duyuyorum.
713
Çok zorlukları var ama zahmetine fazlasıyla değiyor. 40 metrelik ağaçlara yerleştiriyoruz. Kovanları yükseklere koyuyoruz çünkü arı direkt uçuş yapabilsin, diye. Ayılardan korumak için de ağacın gövdesini saçlarla kapatıyoruz. Yüzyıllardan beri süregelen bu gelenek, bu kültür ne yazık ki kaybolma tehlikesi yaşıyor. Bu kültürün yok olmaması için ben elimden geleni yapıyorum, gençlere de öğretmeye çalışıyorum." (DHA)
813
913
1013
1113
1213
1313
