9 soruda İran'ın İsrail'e saldırısı

İsrail ordusu, İran'ın Cumartesi günü geç saatlerde kendisine doğru düzinelerce insansız hava aracı ve füze fırlatmasının ardından küçük çaplı hasar meydana geldiğini bildirdi.

1- İran neden saldırı düzenledi?

İran, 1 Nisan'da Suriye'nin başkenti Şam'da İran'a ait bir diplomatik binaya düzenlenen ve İran Devrim Muhafızları'ndan üst düzey bir isimle birlikte sekiz subayın ölümüne yol açan saldırıya karşılık olarak İsrail'e yönelik yüzlerce insansız hava aracı ve seyir füzesi fırlattı.

2- İsrail'in kaybı ne?

Çoğu İran topraklarından içinden fırlatılan füzeler, ABD, İngiltere ve Ürdün'ün yardımıyla düşürüldüğü için İsrail'de sadece küçük bir hasara yol açtı. İsrail'in güneyindeki bir hava kuvvetleri üssü vuruldu ancak normal şekilde çalışmaya devam etti ve yedi yaşındaki bir çocuk şarapnel parçaları nedeniyle ciddi şekilde yaralandı. Ciddi hasar meydana geldiğine dair başka bir rapor gelmedi. İsrail askeri sözcüsü Tuğamiral Daniel Hagari fırlatılanların yüzde 99'unun engellendiğini söyledi.

3- İsrail karşılık verecek mi?

İsrail Savaş kabinesi üyesi Benny Gantz, İsrail'in doğru zaman geldiğinde İran'dan kitlesel füze ve insansız hava aracı saldırısına karşılık bir bedel ödeteceğini söyledi. Gantz'ın açıklamaları İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yoav Gallant'ın da katıldığı savaş kabinesi toplantısı öncesinde geldi.

4- Savaş riski var mı?

Tahran, İran'ın Cumartesi gecesi 300'den fazla insansız hava aracı ve füzeyle İsrail'i vurmasına İsrail ya da ABD'nin misilleme yapması halinde daha büyük bir güçle tekrar saldıracağı uyarısında bulundu. İran’ın İsrail devletine yönelik ilk doğrudan saldırısı olan hava saldırıları, yıllardır süren bir gölge savaşı gün yüzüne çıkardı ve İsrail'in karşılık vermeyi düşündüğünü açıklamasıyla bölgeyi daha geniş bir yangının içine çekme tehdidi yarattı.

5- İran Türkiye'ye bilgi verdi mi?

Reuters'a konuşan bir Türk diplomatik kaynak, İran'ın İsrail'e karşı planladığı operasyon konusunda Türkiye'yi önceden bilgilendirdiğini söyledi. Kaynak ayrıca ABD'nin Ankara aracılığıyla İran'a operasyonun "belirli sınırlar içinde" olması gerektiğini ilettiğini söyledi. Bu haberler İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emirabdullahiyan'ın Tahran'da yabancı büyükelçilerle yaptığı bir toplantıda İran'ın ABD'ye İsrail'e yönelik saldırılarının "sınırlı" ve sadece meşru müdafaa amaçlı olacağını bildirdiğini söylemesinin ardından geldi.

6- ABD'nin tavrı ne?

Beyaz Saray'ın en üst düzey ulusal güvenlik sözcüsü John Kirby, ABD'nin İsrail'in kendisini savunmasına yardımcı olmaya devam edeceğini ancak İran'la savaş istemediğini söyledi. "Bölgede gerilimin tırmanmasını istemiyoruz. Daha geniş çaplı bir çatışma istemiyoruz" dedi.

7- İngiltere ne yaptı?

İngiltere Kraliyet Hava Kuvvetleri'ne ait savaş uçakları ve yakıt ikmal uçakları da Kıbrıs'taki üslerden havalanarak İsrail'in savunmasında yer aldı. İngiltere Savunma Bakanlığı'na göre bu uçakların rolü, normalde Irak ve Suriye'nin kuzeydoğusunda İran’a karşı yürütülen operasyonlarda ABD hava kuvvetlerinin yerini almak ve aynı zamanda İngiltere'nin operasyon alanına girmeleri halinde İran'a ait insansız hava araçlarını engellemekti.

8- Dünyanın tepkisi ne oldu?

Dünya liderleri İran'ın saldırısını kınarken Suudi Arabistan ve Mısır gibi bölgesel güçler de itidal çağrısında bulundu. BM Genel Sekreteri António Guterres şunları söyledi: "Bölge çapında yıkıcı bir tırmanma tehlikesi karşısında derin bir endişe duyuyorum. Tüm tarafları, Orta Doğu'da birden fazla cephede büyük askeri çatışmalara yol açabilecek herhangi bir eylemden kaçınmak için azami itidal göstermeye çağırıyorum."
Ürdün Başbakanı Bisher Khasawneh, bölgedeki herhangi bir tırmanmanın "tehlikeli yollara" gireceği uyarısında bulundu. Aralarında İngiltere, İspanya, ABD, Mısır, Suudi Arabistan ve Çin'in de bulunduğu diğer ülkeler, Orta Doğu'da çatışmaların bölgesel olarak tırmanmasından korktukları için itidal çağrısı yaptılar.

9- İran'ın saldırısı uçuşları nasıl etkiledi?

Aralarında Emirates Havayolları ve Qatar Airways'in de bulunduğu Orta Doğu'daki büyük havayolu şirketleri, İran'ın İsrail'e yönelik saldırısına tepki olarak bazı uçuşlarını iptal ettikten ya da yeniden düzenledikten sonra bölgedeki bazı operasyonlarını yeniden başlatacaklarını duyurdu. İsrail, Pazar sabahı yerel saatle 07:30 itibariyle hava sahasını yeniden açtığını ve Beyrut havaalanının da bu sabah yeniden açıldığını söyledi. Ancak Tahran'daki İmam Humeyni Uluslararası Havalimanı da dâhil olmak üzere İran'daki bazı havalimanları Pazartesi gününe kadar uçuşlarını iptal etti. (Kısa Dalga)