Alaattin Aktaş: Temmuzda yılın en düşük enflasyonu gelse de fiyatlar artmaya devam edecek

Ekonomi yazarı Alaattin Aktaş, akaryakıt fiyatlarındaki gerileme, dövizdeki artışın az olması ve otomobilde düşük oranda zam gelmesi gibi etkenlerle temmuz ayında yılın en düşük enflasyonunun gelebileceğini anlattı.

Aktaş, Dünya gazetesindeki yazısında, “Temmuz enflasyonu (bugünkü duruma göre) yüzde 1.13'ün altına inmez; ama 3 mü olur, 5 mi olur, bilemem. Çünkü ne olacağına dönük bir çalışmam, bir tahminim yok. Ancak temmuzda bu yılın şimdiye kadarki en düşük oranı gelirse buna da şaşırmam" dedi. Aktaş şunları yazdı:

"Dövizin, özellikle de doların son günlerde artmış olması aylık fiyat değişimi üstünde pek etkide bulunmayacak. Çünkü son günlerdeki artışlar ay ortalamasını fazla değiştirmeyecek. Mal ve hizmet fiyatlarında olduğu gibi dövizde de ayın herhangi bir günündeki değil, ay ortalamasındaki düzeye ve bu düzeyin bir önceki aya göre değişimine bakmak gerekiyor.

Temmuz tabii ki bitmedi ama gidişat ay ortalaması bazında doların hazirana göre yüzde 2.5-3.0 arasında artacağını gösteriyor.

Euroda ise ay ortalaması bazında bir artış değil, muhtemelen düşüş söz konusu olacak. Euro, eğer ayın kalan üç beş gününde tırmanıp gitmezse, ki böyle bir hareket beklenmiyor, ay ortalaması bazında hazirana göre yüzde 1 kadar gerileme gösterecek.

Dolayısıyla dolardaki bu görece düşük artış ve eurodaki gerileme enflasyon için önemli bir baskının bir ay için de olsa ortadan kalktığını gösteriyor. Kur baskısını uzun dönemli ortadan kaldırabilmek büyük önem taşıyor tabii ki ama bunu sağlamanın çok uzağında olduğumuz da ortada.

ENFLASYON DÜŞEBİLİR AMA FİYATLAR ARTMAYA DEVAM EDECEK

Temmuzda kur baskısı görece çok az.

TÜFE’de en çok ağırlığa sahip otomobil zammı düşük. Yine TÜFE’de önemli bir yeri olan akaryakıtta zam değil, ucuzlama var.

TÜFE’nin en önemli grubu olan gıdada fiyatlar hazirana göre gerilememişse de çok büyük artış göstermiş midir, bir ölçümüm yok. Ama gözlemim; kayda değer bir düşüşün olmadığı, ancak hızlı bir artışın da yaşanmadığı yönünde. Gıdada sanki yatay bir gidiş var gibi...

İşte bu etkenlerle temmuz ayındaki TÜFE artışı ilk yedi ayın en düşük oranı olabilir. Dikkat edilirse fiyatların gerilediğinden söz etmiyorum; en düşük oran derken en yavaş artışa vurgu yapıyorum.

Yani fiyatlardaki artış sürüyor; ama daha yavaş...

TÜFE ocakta yüzde 11.10, şubatta yüzde 4.81, martta yüzde 5.46, nisanda yüzde 7.25, mayısta yüzde 2.98 ve haziranda yüzde 4.95 artmıştı.

İşte temmuzda bu oranlardan düşük bir gerçekleşme şaşırtıcı olmaz.

Ama bir kez daha altını çizeyim de yanlış anlaşılma olmasın. Enflasyonun düşmesi, fiyatların düşmesi demek değildir.

Klasik örneğimi yine vereyim. Enflasyon yüzde 50 düzeyindeyken 100 liradan 150 liraya çıkan bir ürünün fiyatı, enflasyon yüzde 10’a indiğinde bu kez 150 liradan l65 liraya yükselir.

Yani enflasyon düşmüştür ama fiyat artmaya devam etmektedir.