AYM, OHAL’de KHK ile işten atılan 8 akademisyenin pasaportlarının iptal edilmesini hak ihlali saydı
OHAL döneminde KHK’larla kamu görevinden çıkarılan ve aralarında Prof. Dr. Ramazan Danış ile Baran Alp Uncu’nun da bulunduğu 8 akademisyenin pasaportları farklı tarihlerde iptal edildi. Ardından yeniden pasaport verilmesi talebinde bulunan akademisyenlerin bu talepleri de reddedildi ve verilen karara karşı açtıkları davalardan da sonuç çıkmadı.
T24'ten Asuman Aranca'nın haberine göre tüm bu verilen kararlar sonrasında avukatı Aslı Kazan aracılığıyla Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuruda bulunan akademisyen Uncu gibi aynı durumda olan 7 akademisyenin başvurusunu Yüksek Mahkeme birleştirerek gündemine aldı. İncelemesini yapan AYM ise birleştirilen dosyada hak ihlali kararı verdi.
13 bin 500 lira manevi tazminat
“Özel hayata saygı hakkının” ihlal edildiğine karar veren Yüksek Mahkeme, başvuruculara 13 bin 500 lira manevi tazminat ödenmesine hükmetti. Kararın bir örneği, yargılamanın yenilenmesi ve ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması amacıyla, akademisyenlerin açtığı davaları reddeden ilgili yerel mahkemelere gönderildi.
AYM kararında 'özel hayatlarına ilişkin sınırlama sadece bir idari işlem' denildi
AYM kararında, başvurucuların yurt dışındaki mesleki bağlarının, pasaportlarının iptal edilmesi ve umuma mahsus pasaport verilmesi taleplerinin reddedilmesi nedeniyle koptuğu anımsatılarak, haklarında yurt dışına çıkış yasağı getiren bir mahkeme kararının olmadığı, özel hayatlarına ilişkin sınırlamanın kaynağının sadece bir idari işlem olduğu ifade edildi. Başvurucuların karara karşı yaptıkları itirazlarında, kendilerine yönelik tedbirin zorunlu olduğuna ilişkin doğrudan bir ilişkilendirme de yapılamadığına dikkat çekilen kararda, “Derece mahkemelerinin kararları incelendiğinde başvurucular hakkında tesis edilen bahse konu işlemlere yönelik olarak idarenin bildirdiği gerekçeler ile yetinildiği” ifade edildi.
'Başvuruculara pasaport verilmemesinin nedenleri araştırılmamış' değerlendirmesi
Pasaport verilmesi konusunda idarenin takdir yetkisinin korunduğu buna karşın pasaporta uzun süre el konulması ve yeni bir pasaport verilmemesinden kaynaklanabilecek mağduriyetin giderilmesin ilişkin bir düzenleme olmadığı ifade edilen kararda, başvuruculara pasaport verilmemesinin nedenlerine yönelik derece mahkemelerince bir araştırma ve değerlendirme yapılmadığına da dikkat çekildi. Başvurucuların özel hayata saygı hakkına ilişkin uygulanan sınırlamanın belirsiz bir şekilde devam ettirilmesine sebep olunduğu kaydedilen kararda, “Bu hâlde haklarında yurt dışına çıkışa engel oluşturacak yargı kararı olmayan başvurucular hakkındaki tedbirin -başvurucuların gitmek istediği ülkeler ile olan sıkı mesleki bağları da gözetildiğinde- uzun süre uygulanmasının demokratik bir toplumda alınması zorunlu ve ölçülü bir tedbir olduğu söylenemez” denildi.
