AYM’den Veli Saçılık kararı: Kapalı alanda biber gazı insan haysiyeti ile bağdaşmaz
Anayasa Mahkemesi, kamuoyunun “Hayata Dönüş Operasyonları” sırasında kolunu kaybetmesiyle tanıdığı, sonradan KHK ile devlet memurluğundan ihraç Veli Saçılık’ın, katıldığı bir protesto gösterisinde gözaltına alınması sırasında kötü muamelede bulunulduğu iddialarının yeterince araştırılmadığına karar verdi. Polis otosu gibi kapalı bir alanda biber gazı sıkılmasının insan haysiyeti ile bağdaşmayacağına işaret Yüksek Mahkeme, polisler hakkındaki soruşturmanın yeniden açılmasına hükmetti.
Veli Saçılık, 2000 yılında cezaevlerine yönelik “Hayata Dönüş Operasyonları” sırasında Burdur Cezaevi’nin duvarını yıkmaya çalışan dozerin müdahalesiyle kolunu kaybetmişti. Kamuoyunun bu durum nedeniyle tanıdığı Saçılık daha sonra beraat etmiş ve devlet memurluğu görevine dönmüştü. 15 Temmuz’dan sonra çıkarılan KHK’larla yeniden memuriyetten ihraç edilen Saçılık, kendisi gibi KHK mağduru olan Nuriye Gülmen ve Semih Özakça’nın başlattıkları açlık grevine destek vermek için Anakara Yüksel Caddesi’nde düzenlenen toplantıya katılmıştı.
2018 yılının Ocak ayındaki bu toplantıya polis müdahale etmişti. Saçılık bu sırada, polisin bir göstericiye müdahalesine tepki göstermiş ve kendisi de polisin müdahalesine maruz kalmıştı. Bu sırada itilip polis aracına bindirilen Saçılık, kendisinin de bulunduğu polis aracının içine biber gazı sıkıldığını, belinin incindiğini ileri sürerek polis memurları hakkında suç duyurusunda bulunmuştu.
Anakara Cumhuriyet Başsavcılığı, polisler hakkında “kötü muamele” iddiasıyla başlatılan soruşturma sonunda takipsizlik kararı verdi. Saçılık bunun üzerine etkin soruşturma yürütülmeyerek kötü muamele yasağının ihlal edildiği gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuruda bulundu.
Kapalı alanda biber gazı ve insan haysiyeti
Anayasa Mahkemesi, Saçılık’ın başvurusunu yerinde buldu. Yüksek Mahkeme, Saçılık’ın da katıldığı “açlık grevine destek” toplantısının yasadışı bir gösteri olmadığını, kamu güvenliğini tehlikeye sokacak bir yönü olmadığını belirledi. Başvurucu Saçılık’ın da içinde yer gruba polis otosu içinde biber gazı sıkılmasını değerlendiren Yüksek Mahkeme, biber gazının kapalı alanda sıkılmasını eleştirirken, bu durumun orantılı bir güç kullanımı olduğunu söylemenin mümkün olmadığına işaret etti.
Veli Saçılık’ın polis müdahalesi sırasında polise yönelik bir eyleminin olmadığına dikkat çeken Mahkeme, yakın mesafeden, kapalı alanda, kişinin yüzüne doğru biber gazı sıkılmasının insan haysiyeti ile bağdaşmayacağını kaydetti. Mahkeme, Saçılık’ın bu iddialarının da yeterince araştırılmadığını, bu durumun da hak ihlali oluşturduğunu vurguladı.
Başvurucu Veli Saçılık ve beraberindekilerin, KHK ile kamudan ihraç edildikleri için açlık grevine giren Nuriye Gülmen ve Semih Özakça’nın bu eylemine destek vermenin kamu düzenini bozan, güvenliği tehlikeye sokan bir yönünün bulunmadığını belirten Anayasa Mahkemesi buna rağmen polisin aşırı güç kullandığını kabul etti. Mahkeme, polisin orantılı güç kullanmamış olması nedeniyle de toplantı ve gösteri hakkının ihlal edilmiş olabileceğini, bu nedenle de polisler hakkında etkin bir soruşturma yürütülmemesinin hak ihlali oluşturduğunu kaydetti.
10 Bin TL tazminat ve yeniden soruşturma
Anayasa Mahkemesi, uğradığı hak ihlalleri nedeniyle Veli Saçılık’a 10 bin TL tazminat ödenmesine hükmederken, polisler hakkındaki soruşturmanın yeniden yapılması için dosyanın Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’na gönderilmesine karar verdi. (Kısa Dalga)
