Çin Tayvan çevresinde 'abluka' tatbikatlarına başladı

Çin, ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin Tayvan’a yaptığı ziyaretin ardından ada çevresindeki denizlerde askeri tatbikatlara hız verdi.

Pelosi'nin adaya gelişinden kısa bir süre sonra Çin ordusu, Tayvan yakınlarında hava ve deniz tatbikatları ve füze denemeleri yapacağını açıkladı. Pekin, adanın çevresindeki altı bölgede perşembe ile Pazar günleri arasında dört gün sürecek askeri tatbikat yapacağını da ilan etti.

BBC Türkçe'nin haberine göre Tayvan şimdiye kadar Çin’e ait 27 savaş uçağının hava sahasına girdiğini açıkladı. Tayvan Savunma Bakanlığı çarşamba günü onları uyarmak için jetlerini kaldırdığını söyledi.

Reuters ajansı, insansız hava araçları olduğu düşünülen tanımlanamayan hava araçlarının Çin'e sadece birkaç kilometre mesafedeki Tayvan'a bağlı Kinmen adaları üzerinde uçtuğunu da ekledi. Ordunun hava aracını uzaklaştırmak için işaret fişeği attığını ve teyakkuzda kaldığını bildirdi.

Çin, tatbikatların dünyanın en işlek su yollarından bazılarında gerçekleştirileceğini ve "uzun menzilli atışları” içereceğini söyledi. Tayvan ise tatbikatlardan kaçınmaları için gemilerden alternatif rotalar bulmasını istedi ve komşu Japonya ve Filipinler ile alternatif uçuş rotaları bulmak için görüşüyor. Tayvan lideri Tsai Ing-wen, ülkenin "kasıtlı olarak artan askeri tehditlerle" karşı karşıya olduğunu söyledi.

G7 ülkelerinin (Kanada, Fransa, Almanya, İtalya, Japonya, İngiltere ve ABD) dışişleri bakanları, Çin'in adımlarının bölgeyi istikrarsızlaştırma riski taşıdığını belirten ortak bir bildiri yayınladılar. Bildiride, “Bir ziyareti Tayvan Boğazı'ndaki saldırgan askeri faaliyetler için bahane olarak kullanmanın gerekçesi yoktur. Ülkelerimizdeki parlamenterlerin uluslararası olarak seyahat etmesi normal ve rutindir" denildi.

Son 25 yılda Tayvan'ı ziyaret eden en kıdemli ABD'li politikacı olan Pelosi, geziyi daha geniş bir Asya turunun parçası olarak yaptı. Çin onu adaya gitmemesi konusunda uyarmıştı. Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, ABD'yi "demokrasi kisvesi altında Çin'in egemenliğini ihlâl etmekle" suçlayarak, "Ateşle oynayanların sonu iyi olmayacak ve Çin'i rencide edenler cezalandırılacak" dedi.

Pelosi ise ziyaretinden sonra yaptığı açıklamada, Çin'in "dünya liderlerinin veya herhangi birinin gelişen demokrasisine saygı göstermek, başarılarını vurgulamak ve devam eden işbirliğine olan bağlılığı teyit etmek için Tayvan'a seyahat etmesini engelleyemeyeceğini" söyledi.

Pelosi, Tayvan'dan ayrıldıktan sonra, Ulusal Meclis Başkanı Kim Jin-pyo ile görüşeceği Güney Kore'ye gitti. Görüşmelerin bölgesel güvenlik ve ekonomik işbirliği ile iklim değişikliği konularında olması bekleniyor.

Demokrat Partili üst düzey siyasetçinin ziyareti, ABD Başkanı Joe Biden tarafından da onaylanmamıştı. Biden, iki ülke arasındaki artan gerilimler nedeniyle ordunun Pelosi’nin ziyaretinin “şu anda iyi bir fikir olmadığını" söylediğini belirtmişti.

ABD, Tayvan politikasında hassas bir denge üzerinde yürüyor. Bir yandan, sadece Çin hükümetini tanıyan ve diplomatik ilişkilerini Taipei yerine Pekin ile kuran "Tek Çin" politikasına uyuyor. Öte yandan ada ile Tayvan'ın kendini savunması için silah satmayı da içeren gayri resmi bir ilişki sürdürüyor.