'Demek ki Ayasofya'yı başımıza yıksalar bir şey demeyecekler'
BERİL KÖSEOĞLU
Müze statüsü kaldırılarak camiye dönüştürülen Ayasofya'nın 1500 yılık 'İmparator Kapısı’nın tahrip edilmesine ilişkin tartışma sürüyor. CHP konuyu Meclis gündemine taşırken, kapıdaki hasarın en az dört ay önce gerçekleşmesine ve çeşitli yetkililerin uyarılmasına rağmen herhangi bir restorasyon yapılmadığı ortaya çıktı.
İLK PAYLAŞIM DÖRT AY ÖNCE
İstanbul'da rehberlik yapan Dilek Çamurcu, 17 Aralık 2021'de yaptığı Twitter paylaşımında İmparator Kapısı'ndaki hasarı belgelemişti. Çamurcu, İstanbul Valiliği, Diyanet'in basın bürosu ve Cumhurbaşkanlığı'nın hesaplarını etiketlediği Twitter paylaşımında, "Ayasofya Camii’nin kapısındaki bu kırıklar defalarca vurmadan olmaz. İçerideki diyanet çalışanları ve güvenliğe sordum ne olduğunu kimse bilmiyor. Dünyanın dört bir yanından insanlarım görmeye geldiği Ayasofya korunamamaktadır" demişti.
Ayasofya girişinin arkasındaki duvarlara da vura vura büyük delikler açılmış. Aynı kapısı gibi kırılmış. Onlarca güvenlik görevlisi ve diyanet sadece insanların girerken başı açık mı diye bakıyor ama duvarlara ne olduğunu soruyorum hiçbiri bilmiyor @nevsinmengu @cuneytozdemir pic.twitter.com/UUBiFA1TlR
— Dilek Camurcu (@dilek_camurcu) December 17, 2021
Dahası, Çamurcu'nun ikinci paylaşımında da Ayasofya'nın duvarlarında delikler görülüyordu. "Ayasofya girişinin arkasındaki duvarlara da vura vura büyük delikler açılmış. Aynı kapısı gibi kırılmış" diyen Çamurcu, "Onlarca güvenlik görevlisi ve diyanet sadece insanların girerken başı açık mı diye bakıyor ama duvarlara ne olduğunu soruyorum hiçbiri bilmiyor" ifadelerini kullanmıştı.
ÇAMURCU: HER GİTTİĞİMDE FARKLI GÖREVLİLERE SORDUM
UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde bulunan Ayasofya'daki bu tahribat dört aydır onarılmazken, Kısa Dalga'ya konuşan Çamurcu o tarihten beri Ayasofya'ya her gittiğinde de konuyu yetkililer nezdinde gündeme getirdiğini anlattı. Çamurcu, görüntüleri bazı rehberler platformlarında paylaştığını, Ayasofya'daki yetkililere ve Diyanet çalışanlarına gösterdiğini anlatarak, "Sonra her gittiğimde tekrar tekrar, her gördüğüm farklı güvenlik görevlisine sordum" dedi.
'ÖNEMİNİ ANLAMADILAR, SANKİ EV KAPISI KIRILMIŞ GİBİ DAVRANDILAR'
Konuştuğu bazı yetkililerin "Bir WhatsApp grubunda da paylaşıldı, siz mi sordunuz?" dediğini belirten Çamurcu, İmparator Kapısı'nın değerinin ve öneminin anlaşılmadığını gözlemlediğini belirterek 'sanki birinin evinin kapısını kırmışlar da suçlu aranıyormuş gibi' bir yaklaşımla karşılaştığını söyledi.
'DUVARLAR GİZLİ MEKTUP İÇİN Mİ KIRILDI?'
Çamurcu, kapıda ve duvardaki hasarın meydana geldiği dönemde 'Ayasofya'nın içinde gizli mektuplar bulunduğu'na dair sosyal medya kaynaklı bazı söylentilerin yayıldığını hatırlatarak, "İnsanlar bence duvarın arkasından gizli mektuplar aramaya çalıştı, belki de o duvar öyle kırıldı. Bilmiyorum tabii ama aynı dönem YouTube'da böyle şeyler konuşuldu" dedi.
'GÜVENLİK SADECE İSLAMİ KURALLARLA İLGİLENİYOR'
Ayasofya'nın girişinde kamera olmasa da çok sayıda güvenlik görevlisinin bulunduğunu söyleyen Çamurcu, bununla birlikte güvenlik yetkililerinin sadece girişte İslami kurallara saygı gösterilip gösterilmediğini kontrol ettiğini, yapının kendisinin korunmasıyla fazla ilgilenilmediğini söyledi.
'AYASOFYA'YI BAŞIMIZA YIKSALAR BİR ŞEY DEMEYECEKLER'
Çamurcu, Ayasofya'nın camiye çevrilmesinden Müslümanların büyük bir gurur duyduğunu ancak müze statüsünün kaldırılması sonrasında 1500 yıllık yapının korunmasında ciddi sorunlar yaşandığını vurguladı. "O duvarların kırılmasını görmek çok üzücü bir şey. İnsanların tepki vermemesi çok üzücü" diyen Çamurcu, "İnsanlar Ayasofya'nın önünde toplanıp camiye dönüştürülmesi için o kadar eylem yaptı ama Ayasofya'yı başımıza yıksalar bir şey demeyecekler..." ifadelerini kullandı.
CHP MECLİS'E TAŞIDI
Öte yandan, Ayasofya'nın İmparator Kapısı'nda dün ortaya çıkan tahribat, CHP’nin kültür ve sanattan sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Gamze Akkuş İlgezdi tarafından Meclis gündemine taşıdı. İlgezdi, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’a, kapıya zarar verenlerin tespit edilip edilmediğini ve haklarında adli ve idari işlem başlatılıp başlatılmadığını sordu.
'SAVCILIK SORUŞTURMA AÇMALI'
Birinci derecede tarihi yapı olan Ayasofya’ya kasten zarar verilmesinin savcılığa taşınması gerektiğini ifade eden İlgezdi, “2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nun 65. maddesi çok açık. Tescil edilen sit alanları ve korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıkları ile korunma alanlarının bu kanuna göre tebliğ veya ilan edilmiş olmasına rağmen yıkılmasına, bozulmasına, tahribine, yok olmasına veya her ne suretle olursa olsun zarar görmesine kasten sebebiyet verenler iki yıldan beş yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezasıyla cezalandırılır” dedi.
'BU KAPI AHIR KAPISI DEĞİL'
İlgezdi, Ayasofya’nın tarihine dikkat çekerek “Saldırıda bulunmak, tahrip etmek bir yana dursun, içeride fotoğraf çekmenin dahi yasak olduğu tarihi mekânlarımıza saldıranlar nasıl oluyor da tespit edilemiyor” diye sordu. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın bu olaya sessiz kalmasının çok acı olduğunu belirten İlgezdi, “Bu kapı ahır kapısı değil, 1400 yıllık tarihi bir kapı. Savcıları göreve çağırıyorum. Bu utanç verici olaya sebep olanların tespit edilmesi için güvenlik kamera kayıtları yayınlanmalı ve sorumlular 65. madde uyarınca yargılanmalıdır” dedi.
İlgezdi, önergesinde şunları kaydetti: “Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan bu saate kadar tek bir açıklama yapılmadı. Bu tarihi bir ihanet değil de nedir? Topkapı Sarayı yerleşkesinde ‘yol yapıyoruz’ diye tarihi eserlere zarar verildiğini fotoğraflarla ortaya koymuştum. Şimdi de Ayasofya’ya bu yapılıyor. Kültürel değerlerimize sahip çıkmayan bir bakanlık ile karşı karşıyayız. Kültür ve Turizm Bakanlığı kılını kıpırdatmayınca Sanat Tarihi Derneği, konuya ilişkin bilgi almaya çalışmış ancak kamera kaydının dahi olmadığı ifade edilmiş. Soruyorum; Kültür ve Turizm Bakanlığı bu saldırının hesabını soracak mı? Ayasofya için harekete geçildi mi? Geçilmediyse daha neyi bekliyorsunuz? Yıkılmasını mı?”
'TUTANAK TUTULACAK MI?'
İlgezdi, Bakan Ersoy’a şu soruları yöneltti: “Ayasofya’da İmparatorluk Kapısı’na yapılan tahribat güvenlik kameralarınca kayıt altına alınmış mıdır? Alınmadıysa neden alınmamıştır? Olay güvenlik kameralarına yansımışsa şüpheliler hakkında cezai, adli, idari işlemler ve gerekli tahkikatlar başlatılmış mıdır? Başlatılmadıysa nedeni nedir? Konuyla ilgili bakanlıkça resmi bir açıklama neden yapılmamıştır? Bakanlık konuya ilişkin inceleme başlatmış mıdır? Olayı ortaya çıkaran Sanat Tarihi Derneği’nin tutanak tutarak kameralardan suçlunun tespit edilmesi talebi yerine getirilecek midir? Ayasofya’da görev yapan nöbetçi güvenlik müdürünün olaya ilişkin ‘bilgim yok’ açıklaması doğru mudur? Doğru ise bu güvenlik zafiyetine ilişkin bakanlığınızın bir müdahalesi olmuş mudur? Bakanlık, sorumluları tespit edip ilgili kanunun ilgili maddesi uyarınca yargılanması için suç duyurusunda bulunacak mıdır? Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün açtığını iddia ettiği soruşturma kapsamında kimlerin ifadesi alınmıştır?” (Kısa Dalga)
Yunanistan'dan Ayasofya tepkisi: Vandalizmin sorumluları hesap vermeli
