Deprem bütçede ciddi sarsıntıya yol açacak: Yeniden inşa için 240 milyar liraya ihtiyaç var
HaberTürk yazarı Abdurrahman Yıldırım, depremin bütçeye olan etkisini değerlendirdi.
Yıldırım, yazısında bütçenin bu yıla 32 milyar liralık açıkla başladığını hatırlatarak, “Önümüzdeki konjonktürü dikkate alınca, bütçede ortaya orta vadeli bir bozulma veya orta büyüklükte bir fay kırığı çıkabilir” dedi.
Bütçedeki bozulmanın nedenlerini doğalgaz ve elektrik sübvansiyonlarının getirdiği yük ve seçim harcamaları olarak sıralayan Yıldırım, yılın ilk yarısında bütçe açığının büyüyeceğinin öngörülebileceğini kaydetti.
“Bağışlar yarayı sarmıyor”
“Zaten yüksek bütçe açıklarıyla yola devam etmek için yaşanan deprem felaketi yeterli ve fazlasıyla bir gerekçe. Bu da bütçe açığını sıçratacak üçüncü ayağı ortaya çıkarıyor” diyen Yıldırım, toplanan bağışların yaraları sarmaya yetmeyeceğini kaydetti.
Finansman ihtiyacı 240 milyar lira
Yıldırım’ın yazısından ilgili bölüm şöyle:
“Asıl harcamayı devlet bütçeden yapacak. Artık milli gelirin yüzde 5’i mi 6’sı mı olur, en ciddi maliyet bütçeye gelecek. Depremin ekonomik maliyetinin en çok görüleceği yerin bütçe olacağını tahmin ediyoruz.
Çünkü 10 ilde altyapıda meydana gelen yıkım ve hasarın onarımı ile üst yapının inşası gayet yüksek bir finansmanı gerektiriyor. Yapılan açıklamalara göre 225 bin konut yıkık veya ağır hasarlı. 71 bin konut ve bağımsız birim de orta hasarlı tespit edildi. Orta hasarlıların yaklaşık yarısının yıkılıp yapılacağından hareketle ortaya 250 bini aşan sayıda konut inşa etme gereği çıkar.
500 dolarlık inşaat metrekare maliyetinden ve 100 metrelik konut büyüklüğünden yola çıkarsak sadece konutlar için 12.5 milyar dolarlık finansman ihtiyacı doğar. Bu da bugünkü kurla 240 milyar lira eder. Kaldı ki az hasarlı veya orta hasarlı binaların onarımı ve güçlendirilmesi de belli bir maliyeti gerektirir.
Ayrıca bölgede meydana gelecek üretim kaybı, tüketim azalması, ticarin durgunluğundan dolayı çeşitli vergi gelirlerinin azalması söz konusu olacak. Vergi gelirleri kaybı bütçe açığının büyümesindeki dördüncü ayağı oluşturacaktır.
Deprem ekonominin fay hattını kırmasa da bütçede ciddi bir sarsıntıya yol açacak gibi görünüyor.” (Kısa Dalga)
