Ekonomik kriz gıda zehirlenmelerini artırıyor: Çöpten yemek yapıp çocuklarım zehirlenmesin diye dua ediyorum

AZMİ KARAVELİ

Türkiye’de gıda zehirlenmeleri her geçen gün artıyor. Son olarak 13 Haziran Pazartesi gecesi Üsküdar’da Türk Silahlı Kuvvetleri Eğitim Vakfı'na ait Haydarpaşa Öğrenci Yurdu’nda kalan 25 öğrenci, gıda zehirlenmesi nedeniyle hastaneye kaldırıldı. Geçtiğimiz hafta içinde Erzincan, Manisa ve Antalya’da meydana gelen vakalarda da 153 kişi zehirlenmişti. Erzincan’da 122 lise öğrencisi hastaneye kaldırılmış ve tedavilerinin ardından taburcu edilmişlerdi.

ALİ ŞEKER’DEN SORU ÖNERGESİ

Konuyla ilgili olarak CHP İstanbul Milletvekili Ali Şeker, Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın yanıtlaması için verdiği önergede “Gıda kaynaklı zehirlenmeler için Bakanlığınızın hazırladığı bir eylem planı var mıdır? Önümüzdeki aylarda sıcaklıkların giderek artacağı göz önüne alındığında, olası zehirlenme vakası artışlarının önüne geçmek için ne gibi tedbirler alınacaktır?” sorularını yöneltti. Şeker ayrıca, gıda zehirlenmesinden son iki yıl içinde kaç kişinin hastaneye başvurduğunu, kaç kişinin hayatını kaybettiğini ve bunun yaş aralıklarını sordu.

2015-2020 YILLARI ARASINDA 18 MİLYON ZEHİRLENME BAŞVURUSU

Hayat pahalılığı sağlıklı gıdaya erişimi zorlaştırmış durumda. Yemek firmalarının önceden yaptıkları yıllık anlaşmaların enflasyon karşısında revize edilmemesi, denetlemelerin yeterli olmaması, öğrencilerin okul çıkışı alabilecekleri gıdaların tavuk döner ya da çiğ köfte gibi çabuk bozulur gıdalardan oluşması nedeniyle gıda zehirlenmesi vakaları artış göstermiş durumda. Ekonomik krizin bu ölçüde derinleşmediği 2015-2020 yılları arasında sağlık kuruluşlarına gıda zehirlenmesi kaynaklı 18 milyon 314 bin 239 gibi oldukça yüksek oranda bir başvuru yapıldı ve bu süre içerisinde 1714 kişi gıda zehirlenmesi kaynaklı olarak hayatını kaybetti. Son iki yılda bu rakamların daha da artmış olabileceğinden endişe ediliyor.

“EKONOMİK KRİZ SAĞLIKLI GIDAYA ERİŞİMİ ZORLAŞTIRIYOR”

Kısa Dalga’nın sorularını yanıtlayan Ali Şeker, “Ülkede yaşanan ekonomik kriz, yüksek enflasyon ve fiyat artışları sağlıklı gıdaya erişimi zorlaştırıyor. Özellikle gençlerin öğün atladığı veya okul çıkışlarında ucuz, pratik ama çabuk bozulma riski taşıyan gıdalara yöneldiği görülüyor. Fiyat artışları gıdaya erişimi zorlaştırmakta, erişilen gıdanın da bozulma riski taşısa dahi kullanılması eğilimini artırmaktadır. Marketlerde son tüketim tarihi yaklaşan indirimli ürünlere yönelinmektedir. Ancak yüksek elektrik fiyatları da soğutucu gıda muhafaza dolaplarının etkin kullanımın önünde tehdit oluşturmakta, bu da hassas gıdaların daha çabuk bozulmasına sebep olmaktadır. Bu sorunlar toplu gıda üretilen ve tüketilen yurt, kışla, otel, yemekhane, restoran, lokanta gibi kurumlarda daha fazla zehirlenme vakasına sebep olmaktadır” dedi.

“ÇÖPE ATILAN ÜRÜNLERDEN YEMEK YAPANLAR ZEHİRLENMEMEK İÇİN DUA EDİYORLAR”

Konuyu Kısa Dalga’ya değerlendiren Derin Yoksulluk Ağı Kurucusu Hacer Foggo yoksulluk ile gıda zehirlenmesi arasındaki bağlantıya dikkat çekerek şunları söyledi:

“Birleşmiş Milletlere (BM) bağlı Dünya Gıda Programı son yayınladığı açlık haritasında, 84 milyon nüfuslu Türkiye’de 14.8 milyon kişi yeterli beslenemediğini açıkladı. Son üç ayda Türkiye'de yetersiz beslenenlere 410 bin kişi daha katıldı. Bu yükselişin 50 bini son bir ay içinde gerçekleşti. Türkiye'deki 5 yaş altı çocukların yüzde 6'sı uzun süreli yetersiz beslenme çekiyor. Bu rakamlar bize var olan ekonomik krizin, açlık sınırı altında yaşayan aileleri ve bireyleri açlık ve yoklukla baş başa bıraktığını gösteriyor.

Yaptığımız görüşmelerde artık ailelerin meyve, sebze, et ve süt ürünlerine ulaşmakta zorluk çektiklerini, tek tip besin grubuyla beslenmek zorunda kaldıklarını görüyoruz. Bu da sağlıksız ve yetersiz beslendiklerini gösteriyor. Gıdaya ulaşmak için en ucuz ürünleri satın almaya çalışıyorlar, katkı maddesi çok olan, ya da nerede üretildiği pek bilinmeyen yerlerden satın alıyorlar, yine pazar artıkları ve marketlerin attıkları gıda ürünlerini topluyorlar. Son kullanma tarihi yakın olan ürünleri daha ucuza satın alıyorlar. Bu da aynı zamanda zehirlenme riskini de artırıyor.

Bir keresinde bir anne bana çöpe atılan ürünlerden çocuklarına yemek yaptığını her seferinde zehirlenmesinler diye dua ettiğini söylemişti. Bu çok can acıtıcı bir durum, yoksulluk her gün insanların canını yakıyor özellikle çocukların açlıkla mücadele etmesi, yetersiz beslenmesi gelişim bozukluğu, travma, strese neden oluyor. Sağlıklı gıdaya erişmek ve güvenli yaşamak herkesin hakkı maalesef BM’nin verdiği rakam da olduğu gibi bırakın diğer temel hakları, 15 milyon insan yetersiz besleniyor ve açlıkla mücadele ediyor.”