Ekonomist Tunca: Kılıçdaroğlu’nun vaatleri hayal mi, hayır değil, ancak…
Millet İttifakı’nın cumhurbaşkanı adayı ve CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, seçim çalışmalarında kısmen sosyal devlet politikaları anlamına gelen vaatlerde bulunuyor.
Bunlar arasında depremzedelere konutların ücretsiz teslim edilmesi, emeklilere iki maaş bayram ikramiyesi, aile destek paketi gibi vaatler yer alıyor.
Kılıçdaroğlu ve Millet İttifakı’nın ekonomik ve sosyal vaatlerinin bütçede karşılık bulup bulmayacağı tartışması gündeme geldi.
BBC Türkçe’den Özge Özdemir’e konuşan ekonomi gazetecisi Hakan Güldağ, bütçenin şu anki durumunda henüz tehlike arz eden bir durum olmadığını ancak gün geçtikçe bütçe üzerindeki yük ve bütçe açığının arttığını belirtti. Güldağ, bunun en büyük nedeni olarak da bütçe oluşturulurken hesaba katılmayan çok fazla gelişme yaşanmasını gösterdi.
Asgari ücretteki artış, EYT düzenleme, depremler, emekli ikramiyelerine ve emekli maaşına yapılan zamları hatırlatan Güldağ, “Bunlar halledilmeyecek şeyler değil ancak sonuç olarak bütçenin üzerinde bir baskı yaratıyor” dedi.
Bu yıl için öngörülen bütçe açığının üçte biri şimdiden gerçekleşirken, Güldağ, “Bütçe devlet yönetiminde çok önemli bir şeydir. Her şey ona bağlıdır. Bütçe açığınız arttıkça borçlanmanız da artar” dedi. Güldağ, tasarruf tedbirleri, kemer sıkma politikaları ve vergi reformuyla bütçe görünümünün düzeltilmesi gerektiğini savundu.
“Deprem yardımları bütçe dışına çıkarıldı”
Aynı zamanda vergilerin ve bütçenin yönetilmesinde şeffaflığın da mühim olduğunu vurgulayan Güldağ, “Gizlenen konular da oluyor, deprem bölgesi için toplanan yardımlar bütçe dışına çıkarıldı, neden öyle? Bütçenin kaydının tutulması, neyin, nereye harcandığının bilinmesi gerek” dedi.
Tehlike çanları çalmaya başlıyor
İktisatçı Arda Tunca, ekonominin son dönemde aldığı hasara rağmen bütçenin şimdiye kadar iyi bir performans sergilediğini, ancak bütçe için artık tehlike çanlarının çalmaya başladığını söyledi. Tunca, bunun sebebi olarak ise verilecek desteklerden ziyade bütçe gelirlerinin düşmesini gösterdi.
Tunca, geleceğe yönelik karar alamama ve plan yapamama durumu yüzünden üretimin de tüketimin de azaldığını, bunu da vergilerin toplanmasına yansıdığını aktardı.
Tunca, iktidara hangi ittifak gelirse gelsin depremin yaralarını sarmak için harcamaların kaçınılmaz olduğunun altını çizerek, “Harcama tarafında fazla hareket alanınız yoksa gelir tarafını hareketlendirmek gerekir, ancak makro taraf o konuda hiçbir umut vermiyor” dedi.
“İktidar yeni ekonomik program sunma hakkını kaybetti”
Vaatler açıklanırken gözetilmesi gereken dengenin, bu politikaların sosyal ve ekonomik adalet için gerçekleştirileceğinin vurgulanması, oy almak için yapılmadığının anlatılması olduğunu söyleyen Tunca, iki büyük ittifakın söylemlerini kıyasladığında iktidarın yeni bir ekonomik program sunma hakkını 2021’in sonunda kullandığına dikkat çekti. Tunca, “Yeni bir ekonomi modeli dedi ve bunun ağır sonuçlarını yaşıyor bugün Türkiye” diye konuştu.
“Elle tutulur bir ekonomik program hangi tarafta var diye baktığımda Millet İttifakı’nda görebiliyorum” diyen Tunca, ancak muhalefetin popülist söylemlerden kaçınması gerektiğine işaret etti. Tunca, “Kılıçdaroğlu’nun vaatleri gerçekleşebilir mi, gerçekleşebilir; hayal mi, hayır değil… Hangi yerden tasarruf yapılacak, makroekonomik denge nerede sağlanacak, bunu vurgulayarak konuşmasını tercih ederim. Yoksa ‘Bayramda para dağıtacağız’ gibi laflar popülizme giriyor” dedi. (Kısa Dalga)
