Erdoğan’ın 'sır küpüm' diyerek 13 yıl MİT'i emanet ettiği Hakan Fidan yeni dışişleri bakanı

Erdoğan’ın 'sır küpüm' diyerek 13 yıl MİT'i emanet ettiği Hakan Fidan  yeni dışişleri bakanı
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yeni kabinesinin şüphesiz en dikkat çeken atamalarından biri, 13 senedir Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı olarak görev yapan Hakan Fidan’ın Dışişleri Bakanlığı’na getirilmesi oldu.

Hakan Fidan, MİT Başkanlığından Türk diplomasisinin başına atanan ilk yetkili olarak tarihe geçti. BBC Türkçe'de yer alan derlemeye göre Erdoğan’ın “sır küpüm” olarak tanımladığı Fidan’ı; Libya’dan Suriye’ye, Ukrayna’dan Kafkaslara tüm bölgesel süreçlerde MİT’i etkin rol oynayan bir kuruma dönüştürmesinin ödülü olarak Türk diplomasisinin başına getirdiği değerlendirmesi öne çıkıyor.

2010'da MİT Başkanlığı'na getirilen; PKK ile çözüm süreci, 15 Temmuz darbe girişimi gibi birçok süreçte kapalı kapılar ardında bu görevi sürdüren Fidan’ın yerli ve yabancı kamuoyu önünde göstereceği performans dikkatle izlenecek.

Hakan Fidan, astsubaylıktan akademisyenliğe, bürokratik görevlerden MİT Başkanlığı'na ve oradan Dışişleri Bakanlığı’na uzanan kariyeri ile dikkat çeken bir kişi.

Biyografisi

1968’de Ankara’da doğan Fidan, Kara Kuvvetleri Muhabere Okulu ve Kara Kuvvetleri Dil Okulu’ndan mezun oldu. Türk Silahlı Kuvvetleri’ndeki (TSK) Maryland Üniversitesi'nden Maryland Üniversitesi’ne bağlı University of Maryland University College’dan Yönetim ve Siyaset Bilimi alanından lisans, Bilkent Üniversitesi’nden yüksek lisans ve doktora dereceleri aldı.

Hakan Fidan’ın akademik çalışmalarının odağında, dış politikada istihbaratın yeri vardı. Master tezinin başlığı “İstihbarat ve Dış Politika: İngiliz, Amerikan ve Türk sistemlerinin mukayesesi”, doktora tezinin başlığı, “Bilgi Çağında Diplomasi: Antlaşmaların Doğrulanmasında Enformasyon Teknolojilerinin Kullanımı”ydı.

Fidan özellikle yüksek lisans tezinde, Türkiye’nin daha güçlü bir dış politika için istihbaratını güçlendirmesi gerektiğini, özellikle ABD ve diğer NATO ülkelerinin istihbaratına bağımlı kalınmasının sorun yarattığını vurguluyordu.

Erdoğan’ın başbakanlığı döneminde Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA) Başkanlığı, Başbakanlık Müsteşar Yardımcılığı gibi görevler üstlenen Fidan, 42 yaşında MİT Başkanlığı’na atandı ve 13 yıl boyunca bu görevi yürüttü.

15 Temmuz ve sonrası

Hükümet ile cemaat arasında yaşanan gerilimi, MİT’i ve teşkilatın başkanı Hakan Fidan’ı da manşetlere taşıdı. 7 Şubat 2012'de G Hakan Fidan ve iki MİT yetkilisini Kürdistan Topluluklar Birliği (KCK) davasında ifade vermeye çağırmış ancak Fidan ve MİT yetkilileri ifadeye gitmemişlerdi.

Dönemin başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, daha sonra yaptığı bir açıklamada Fidan’ın ifadeye gitmesi durumunda tutuklanacağını söylemiş, bu olayın FETÖ'nün komplosu olduğunu kaydetmişti.

15 Temmuz 2016'daki darbe girişiminde Hakan Fidan başkanlığındaki MİT’in yaptıkları ve yapmadıkları çok tartışıldı. Fidan, darbe girişimini araştırmak üzere TBMM’de kurulan komisyona gitmemiş, bu da muhalefette kendisine karşı eleştirilerin dozunun artmasına neden olmuştu.

Hakan Fidan’ı MİT’ten alıp aktif siyasete sokma girişimi ilk olarak 2015 yılında dönemin başbakanı Ahmet Davutoğlu tarafından gerçekleştirilmişti. Erdoğan’ın 10 Ağustos 2014'te 12. Cumhurbaşkanı seçilmesinin ardından Başbakan ve AKP Genel Başkanı olan Davutoğlu, 7 Haziran 2015 seçimlerinde Fidan’ı Ankara'dan milletvekili adayı olarak göstermişti.

Fidan’ın kendisinden habersiz olarak MİT’ten istifa etmesine ve siyasete atılma kararına tepki gösteren Erdoğan, hem Davutoğlu hem de Fidan’la görüşerek süreci engellemişti.

Fidan'ın ikinci dönemi: Türkiye dışı operasyonlar


15 Temmuz darbe girişimi sonrası dönem, Hakan Fidan’ın da MİT Başkanlığı’ndaki ikinci dönemi olarak tanımlanabilir. Bu dönemde Fidan liderliğindeki MİT, insani ve teknolojik istihbarat kapasitesinin artması sayesinde "terörle mücadele" konusunda yurt içinde olduğu kadar Suriye ve Irak’ta da faaliyetlerini artırdı.

Bu dönemin diğer önemli adımı ise uluslararası planda MİT’in özellikle Türkiye’nin yakın coğrafyasında etkinliğinin artması oldu. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın hemen hemen tüm yurt dışı gezilerinde ve temaslarında yer alan Fidan, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ile de yakın çalışarak, hem güvenlik hem de dış politika mekanizmalarının parçası oldu.

Türkiye’nin yakın bölgesinde başta Libya, Suriye olmak üzere etkisinin artmasında MİT’in artan rolünün önemine dikkat çekiliyor. Bu bölgelerdeki saha faaliyetlerinin yanı sıra MİT, Türkiye’nin ilişkilerinin bozuk olduğu birçok ülkeyle diyaloğun yeniden kurulması sürecinde de rol oynadı.

Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan, Mısır ve İsrail gibi ülkelerle ilişkilerin normalleşmesinin ilk adımı hep istihbarat kurumları aracılığıyla yapıldı.

Hakan Fidan’ın şahsen içinde olduğu Suriye ile normalleşme süreci de bunlardan biri. Fidan ve Akar, geçen yılın son günlerinde Rusya’da Suriye ile müzakereleri başlatmıştı. Fidan’ın Dışişleri Bakanlığı’nda hızla sonuçlandırmak isteyeceği süreçlerden birinin Suriye ile normalleşme olması, sürpriz görülmeyecek.

Gözlemcilere göre Fidan’ın ABD ve Batı ile ilişkilerde nasıl bir performans göstereceği, Türkiye’nin ilerki yıllarda uluslararası ilişkilerinin seyrinin belirlenmesi açısından kritik önemde olacak. (Kısa Dalga)

Gündem