Financial Times: Erdoğan riskli bir oyun oynuyor, ABD'den yeni yaptırım gelebilir
İngiliz finans gazetesi Financial Times, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'le Soçi'de yaptığı görüşmenin ardından iki ülke arasında ekonomik yakınlaşmanın derinleşeceği yönündeki açıklamaları başyazısına taşıdı. "Recep Tayyip Erdoğan’on riskli ikili oyunu" başlıklı yazıda, "Türkiye Cumhurbaşkanı'nın Moskova'yla daha yakın işbirliği, ABD'den misillemeyi tetikleyebilir" yorumu yapıldı.
Recep Tayyip Erdoğan’s risky double game https://t.co/DxmFBJWHsF | opinion
— Financial Times (@FT) August 10, 2022
'BATILI ŞİRKET VE BANKALARA ÇEKİLME ÇAĞRISI YAPILABİLİR' İDDİASI
Başyazıda, gazeteye konuşan bir yetkili de, Soçi görüşmesi sonrası açıklanan ekonomik yakınlaşmanın hayata geçmesi halinde "Batılı ülkelerin Türkiye’den şirket ve bankalara Türkiye'den çekilme çağrısı yapabileceğini" söyledi.
Makalenin girişinde "Rusya'nın Ukrayna'daki topyekûn istilası Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan için bir devlet adamı ve arabulucu rolünü oynamak adına bir fırsat yarattı" denilirken, şöyle devam edildi:
'ERDOĞAN RİSKLİ BİR OYUN OYNUYOR'
"Türkiye Cumhurbaşkanı, Ukrayna limanlarından tahıl ihracatının yeniden başlamasını sağlayan anlaşmaya arabuluculuk yaptığı için övgüyü hak ediyor. Fakat Moskova ile önemli ekonomik bağları da itinayla korudu. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'le geçen cuma günü samimi bir havada geçmiş görünen dört saatlik görüşmesinden sonra Batılı ülkeler, tam da NATO ortaklarının tersini yaptığı bir süreçte Erdoğan’ın Moskova ile bağlarını derinleştiriyor olmasından ve Kremlin'in Batı yaptırımlarını baypas etmenin yollarını arıyor olmasından endişeli. Türkiye lideri karmaşık ama riskli bir oyun oynuyor."
'PUTİN'LE İLİŞKİLERİ SORUNSUZ DEĞİL AMA...'
Financial Times, Erdoğan'ın Putin'le ilişkilerinin her zaman sorunsuz olmadığını, Putin'in 'jeopolitik bir rakip' olduğunu ve iki liderin özellikle Suriye'deki önceliklerinin farklılık gösterdiğini belirtti. Makalede Ankara'nın Kiev'e Bayraktar SİHA'ları tedarik ederek de Moskova'nın tepkisini çektiği belirtilirken, "Fakat Türkiye, Moskova'ya yönelik ABD ve AB yaptırımlarını benimsemedi, Rusya'dan eskisi gibi petrol ve doğalgaz almaya devam ediyor ve 2015'te Suriye'de bir Rus savaş uçağını vurması sonrası 2015'te kaybettiği kârlı Rus turistlere tutunmaya istekli şekilde hava sahasını Rus ticari uçaklarına açık tuttu" denildi.
'SOÇİ ANLAŞMASININ AYRINTILARI BİLİNMİYOR'
Financial Times "Erdoğan ile Putin'in Soçi’de ne konuda anlaştığı henüz belirsiz" derken, ortak açıklamada ticaret ve enerji bağlarının artırılmasından ve bir dizi sektörde daha derin işbirliğinden söz edildiğini, Türkiye'nin doğalgaz ödemelerini kısmen ruble ile yapacağının belirtildiğini yazdı.
'MİR ANLAŞMASI ENDİŞE YARATTI'
Erdoğan'ın "beş Türk bankasının Mir ödeme sistemini benimseyeceğini" açıkladığı hatırlatılan yazıda, bu durumun Visa ve Mastercard'ın yaptırımları nedeniyle Türkiye'deki Rus turistlere bir iyilik olduğu belirtilirken, şu iddialarda da bulunuldu: "Batılı başkentler, Mir ilişkisinin aynı zamanda yaptırımların etrafından dolanmak için de kullanılabileceğinden endişeli. Bununla birlikte, Rusya'nın Batı yaptırımlarından kaçınmasına yardımcı olabilecek türden daha derin bir bankacılık ve enerji işbirliği konusunda getirdiği iddiasıyla Ukrayna istihbaratı tarafından sızdırılan önerilerinin Erdoğan tarafından kabul edildiğine dair bir kanıt yok."
'SEÇİN ÖNCESİ ERDOĞAN'IN İYİ BİR SEBEBİ VAR'
Makalede "Büyük ölçüde kendisinin kötü ekonomi yönetiminden kaynaklanan ve tırmanan bir borç ve döviz krizinin ortasında gelecek sene düzenlenecek seçimleri kazanmaya çalışan Erdoğan'ın, Rusya'dan mali getiri çekmek için iyi bir sebebi var" ifadeleri yer aldı. Gazete, Türkiye'de yükselen enflasyona dikkat çekerken, Ankara'nın NATO üyeliğine rağmen ABD ve AB yaptırımlarını uygulamak gibi bir yasal yükümlülüğü olmadığını da belirtti.
'ÇİN'İ TETİKLEMESİNDEN ENDİŞE EDİLİYOR'
Bununla birlikte, makaleye şöyle devam edildi: "Fakat Moskova ile ekonomik bağın herhangi bir şekilde derinleşmesi, Türkiye'nin İsveç ve Finlandiya'nın NATO üyeliği konusunda zaten ayak sürüdüğü bir zamanda Batı'yla sürtüşmeleri alevlendirmesi muhtemel. Erdoğan'ın pozisyonu aynı zamanda, Batı ittifakının yaptırımları küresel olarak kalıcı hale getirme becerisi açısından bir sınav niteliğinde. Yaptırımların Türkiye üzerinden delinmesini engellemekte başarısız olunması, şu ana dek Rusya'ya yardım etmekte dikkatli davranan Çin gibi diğer yükselen piyasaları dizginlemeyi daha da zorlaştırır."
BATILI ŞİRKETLER TÜRKİYE'DEN ÇEKİLİR Mİ?
Gazetenin, bu çerçevede üst düzey bir yetkiliye dayandırdığı iddia da dikkat çekti. Makalede şöyle denildi: "Üst düzey bir yetkili, Erdoğan'ın cuma günü sinyalini verdiği niyetleri hayata geçirmesi halinde, Batılı ülkelerin şirket ve bankalara Türkiye’den çekilme çağrısında bulunabileceğini öne sürdü. Fakat Türkiye jeopolitik olarak ve Batılı iş dünyası için fazlasıyla önemli. Avrupa, Türkiye’nin 3.7 milyon Suriyeli sığınmacıyı ve başka ülkelerden mülteciyi kıtaya gönderme becerisi konusunda kaygılı."
'ABD YENİ YAPTIRIMLAR DAYATABİLİR'
Makale, şu ifadelerle son buluyor: "Bununla birlikte, ABD Türkiye’ye karşı -sözgelimi Rus hava savunma sistemleri alması nedeniyle- geçmişte cezalandırıcı önlemler dayattı ve ikincil Amerikan yaptırımları riski var. Bunların ülke içinde Erdoğan tarafından kullanılabilecek bir tepki doğurmayacak şekilde ayarlanması gerekmekle beraber, yine de Moskova ile işbirliğinin faydalarını etkisiz kılacak bir hasar yaratmaları mümkün. Erdoğan, oynadığı jeostratejik pokerde elini abartılı oynamamak için temkinli davranmalı." (Kısa Dalga)
