Kürt Z kuşağı araştırması: HDP yüzde 57,8, CHP yüzde 18,4, AKP yüzde 15,2

Spectrum House, genç bir nüfusa sahip olan Kürt toplumunda gençlik dinamizmini anlamak, Kürt Z kuşağının sosyo-politik ve sosyo-kültürel eğilimlerini ölçmek, iletişim ve yeni medya araçlarıyla ilişkisini ortaya koymak, politikaya dair tahayyüllerini, geleceğe dair tasavvurlarını, kaygı, endişe ve memnuniyet durumlarını kavramaya odaklanan bir araştırma yürüttü.

1.012 Kürt genci ile yapılan araştırmada, gençlerin yerel yönetimlerden sivil topluma, siyasete katılımdan ekonomik gidişata, demografiden istihdam ve gelir durumuna, medya tercihlerinden gündelik ve toplumsal yaşama, etnik kimlikten dil, din ve algılanan ayrımcılığa dair birçok konuda arayış, eğilim, memnuniyet ve beklentileri ölçülmeye çalışıldı.

Saha çalışması yüz yüze anket yöntemiyle Kürt illerinde ve batı illerinde olmak üzere 2 temel bölgede gerçekleştirildi. Kürt illeri olarak Diyarbakır, Van ve Şırnak tercih edildi. Araştırmanın yapıldığı diğer iller ise hem Kürt nüfusunun yoğun olarak yaşadığı, hem de orada yaşayan Kürt nüfusun Kürt illeriyle güçlü bir etkileşim ve iletişim içinde olduğu İstanbul ve İzmir olarak belirlendi.

TEMEL BULGULAR

“Demografi, Eğitim Durumu, İstihdam, Gelir”, “Medya Tercihleri”, “Gündelik ve Toplumsal Yaşam”, “Etnik Kimlik, Din, Algılanan Ayrımcılık” ve “Siyaset” başlıkları altında yapılan araştırmada şu temel bulgulara yer verildi:

Kürt Z Kuşağı, yekpare bir bütünsellik taşımamaktadır, tam tersine farklı sosyal sınıflardan, kültürel değişkenlerden ve siyasal eğilimler taşıyan heterojen bir grup olarak ülkedeki siyasal, kültürel ve ekonomik gelişmelerin sonuçlarından önemli oranda etkilenen bir kuşak olarak ön plana çıkmaktadır.

¦          Bu kuşağın politik tahayyülleri kendinden önceki kuşaklarla paralellik göstermesine rağmen siyasete ve siyaset yapıcılara yönelik mesafesi, dikkat çekici bir ayrıntı olarak ön plana çıkmaktadır.

¦          Kürt Z kuşağı ülkedeki siyasi, sosyal ve ekonomik gelişmelerin bilincinde, fakat bu gelişmelere etki etme ve bunları değiştirme konusunda kendinden önceki kuşaklardan görece daha edilgen/tepkisiz bir kuşak olarak dikkat çekmektedir.

¦          Kürt Z kuşağının en temel sorunları olarak, işsizlik, gelecek kaygısı, ekonomik sorunlar ön plana çıkmakta ve bu durum gençlerin endişe, korku ve geleceğe dair tasavvurlarını önemli oranda etkilemektedir.

¦          Kürt Z kuşağı kendinden önceki kuşaklardan ve ebeveynlerinden belirgin bir şekilde eğitim seviyesi açısından ayrışmakta, okuryazarlık oranı gittikçe artmaktadır.

¦          Kürt Z kuşağının %85’ine yakını aileleriyle birlikte yaşamaktadır. Bunun sebebi büyük oranda ekonomik bağımlılıkla ilgili ve bu veri gençlerin aileye bağımlı olduklarını göstermektedir.

¦          Kürt Z kuşağının gelir düzeyine baktığımızda %43’ü 1.000 liranın altında, %54’ü de 1.500 liranın altında bir gelire sahip. Yarısından fazlasının temel ihtiyaçlarının altında gelire sahip olması Kürt gençlerinin bağımsızlaşmasına engel bir etken gibi yorumlanabilir.

¦          Kürt Z kuşağının politik tutumları Kürt toplumunun politik tutumuyla büyük oranda paralellik göstermektedir. Gençlerdeki politik tutumlarda sürekliliği belirleyen faktörlerin önemli bir kısmı ortak kültür ve ortak hafızadan kaynaklanmaktadır.

¦          Kürt Z kuşağının medya ilişkilerine baktığımızda TV, radyo ve basılı gazete yerine, dijital medya araçlarına eğilimin belirgin bir şekilde artış gösterdiği görülmektedir. Bu kuşağın sosyal ve siyasal enformasyon kaynağının neredeyse yarısını sosyal medya platformları oluşturmaktadır. Gençler zamanlarının önemli bir kısmını internette geçirmekte, dijital bir enformasyonun parçası olma konusundaki eğilim giderek artmaktadır.

¦          Kürt Z kuşağının sivil toplum örgütlerine, derneklere ve siyasi partiler gibi kolektif yapılara katılımı oldukça düşüktür. Gençler bu yapılara çok fazla güvenmemekte, bu yapıların değiştirici, dönüştürücü gücüne inanmamakta, bu yapıları kapsayıcı bulmamakta ve hiyerarşik bulmaktadır.

¦          Kürt Z kuşağının neredeyse üçte ikisi ekonomik sorunlar, istihdam sorunu ve ülkedeki siyasi belirsizlik ve kutuplaştırmanın bir sonucu olarak yurtdışında yaşamayı istemektedir.

¦          Kürt Z kuşağının yönetim sistemine, asker, polis, yargı gibi kurumlara ve bürokrasiye güvenleri oldukça düşüktür. Bunlar içinde Cumhurbaşkanlığına  güvenin  %15 gibi çok düşük bir orana sahip olması dikkat çekicidir. Güven konusunda en çarpıcı sonuçlardan biri de belediyeler ile ilgilidir. Kürt illerinde belediyelere güvenmeme oranları oldukça yüksektir (Diyarbakır %56,8, Şırnak %57,1, Van %45,3) Bu güvensizliğin önemli sebeplerinden biri olarak 2016’dan beridir hayata geçirilen kayyım uygulaması gösterilebilir.

¦          Kürt Z kuşağının dörtte üçü etnik aidiyet konusunda kendisini Kürt kimliğine ait hissettiğini ifade etmiştir. Herhangi bir etnik aidiyeti olmadığını belirtenlerin oranı Van’da diğer şehirlere göre açık ara öndedir.

¦          Kürt Z kuşağının dörtte üç gibi yüksek bir oranı etnik, dil, cinsiyet ve ekonomik durum itibariyle ayrımcılığa uğradığını ifade etmiştir. Bu durumun, özellikle 2015’ten sonra tekrar uygulamaya konulan çatışma ve kutuplaştırma siyasetiyle beraber ivme kazandığı görülmektedir. Yine gençler genel toplum, medya, mahkemeler, ordu, polis gibi kurumlarda %50’nin üzerinde, siyasi partilerde ise %49,6 oranında ayrımcılık olduğunu söylemiştir. Bu durum gençlerin yaşadığı kaygı, güvensizlik ve memnuniyetsizliğin önemli sebeplerinden biri olarak ön plana çıkmaktadır.

¦          Kürt Z kuşağının dörtte üçü kendilerini bir dine ait hissettiklerini ve  bunların  %97,5  ise  Müslüman olduğunu belirtmiştir. Gençlerin %52,7’si (%37,5 hiç dindar değilim, %15,2 ise dindar değilim) dindar olmadıklarını söylemiştir. 

SİYASİ PARTİ TERCİHLERİ

Katılımcılara “kendilerine yakın hissettikleri bir parti olup olmadığı” sorulduğunda ise yarısından fazlası (yüzde 55) yakın hissettikleri bir parti olduğunu belirtti.

Yakın hissedilen partiler açısından oranlara baktığımızda yüzde 57,8 ile HDP diğer partilerden açık ara önde görünüyor. HDP’yi ise yüzde 18,4 ile  CHP, yüzde 15,2 ile AKP takip ediyor.



ARAŞTIRMANIN TAMAMI İÇİN TIKLAYIN