Marjinal Fayda |Bir faiz artışı daha gelecek

Para Politikası Kurulu (Kurul) politika faizini yüzde 40’tan yüzde 42,5 düzeyine yükseltti. PPK Metninde:

• Manşet enflasyonun son Enflasyon Raporu'nda sunulan görünümle uyumlu seyrettiği,
• Ancak enflasyon baskılarının canlı olduğu,
• Yurt içi talepteki dengelenmenin devam ettiği
• Enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışlarında sınırlı bir iyileşmenin başladığı,
• TL varlıklara yurt içi ve yurt dışı talebin güçlendiği,
• Aylık enflasyonun ana eğilimindeki düşüşün sürdüğü belirtildi.

Peki faiz artışı bitti mi? Metin’de deniliyor ki, “Kurul, dezenflasyonun tesisi için gerekli parasal sıkılık düzeyine önemli ölçüde yaklaşıldığını değerlendirerek parasal sıkılaştırma hızını yavaşlatmıştır. Kurul, parasal sıkılaştırma adımlarını en kısa zamanda tamamlamayı öngörmektedir. Fiyat istikrarının kalıcı tesisi için gerekli parasal sıkılığın ise gerektiği müddetçe sürdürüleceği değerlendirilmiştir.”

Özetle: Bir (zayıf bir ihtimal iki) faiz artışı daha gelebilecek ve bir süre indirim de olmayacak.

KKM VE REZERVLERDE NE OLDU?

KKM’de yeni önlemler gündemde. Bakan Şimşek vergisel avantajların kaldırılacağını belirtmişti. 3.5 trilyon lirayı bulduktan sonra yeni önlemlerle azalmaya başlayan KKM’de şimdiye kadar 700 milyarlık azalma oldu ama son haftalarda azalma hızı yavaşladı. Bakiye halen 2.7 trilyon lira seviyesinde. Vatandaş, ekonomi yönetimine henüz tam bir güven duymadığı ve bir ölçüde de kur artacak beklentisinde olduğu için hem döviz mevduatlarında ciddi bir çözülme yok hem de dövize endeksli KKM’de çözülme yavaşladı.

Prof. Hakan Kara, KKM ödemelerinin Hazine’den MB’ye devredildikten sonra, MB’nin tahmini zararının 800 milyarı geçtiğini hesapladı. Ekonomist Murat Kubilay’a göre de KKM için şu ana kadar Hazine ve MB dahil toplam ödeme 1 trilyonu aştı.

MB’nin döviz durumunda da iyileşme var. Geçen hafta 50 milyar doların üzerinde olan net rezerv açığı 48 milyar dolara geriledi.

MOODY’S SÜRPRİZ YAPTI

Derecelendirme kuruluşu Moody’s sürpriz yaptı. Piyasacı politikalara geçildiği için notu yükseltmese de görünümde iyileştirme yapacağı beklentisi vardı. Bu beklentiyle borsada banka hisseleri tavan yapmıştı. Fakat bir değişikliği gitmedi. Moody's’in açıklamasında şu tespitler vardı:

• Sıkı para politikası sürdürülür, maaş artışları MB hedefi ile uyumlu gerçekleşirse kredi görünümünde iyileşme olur.
• Ortodoks politikalar kısa sürerse TL üzerinde baskı artar, rezervler erir ve görünüm negatife döner.

Özetle: Not artışı için daha bekleyeceksiniz. Bugünkü politikalardan dönerseniz, sizin için iyi olmaz demiş oldu. Moody's’te, halihazırda Türkiye'nin kredi notu "B3" ve not görünümü de "durağan."

GOLDMAN SACHS DA ASGARİ ÜCRET MASASINA OTURDU

“Maaş artışları MB hedefi ile uyumlu gerçekleşirse kredi notumuza bakacağını açıklayan Moody’s’in bu tavrı, “Asgari ücret tespit komisyonu masasına Moody’s de oturdu” yorumlarına yolaçmıştı. Benzer bir uyarı da Goldman Sachs’tan geldi. O da mealen “Asgari ücret zammı yüksek olursa MB’nin bir değil daha fazla faiz artırımı yapması gerekir" dedi.

EKONOMİ YÖNETİMİ DÖVİZ GİRİŞİ SAĞLAMAYA ÇALIŞIYOR AMA…

Ekonomi Gazetesi’ndeki analiz haberde, ekonomi yönetiminin Türkiye’ye döviz çekmeye odaklandığı bir dönemde, (yabancıya konut satışları hariç tutulduğunda) Türkiye’den dışarıya, yatırıma giden paranın geleni geçtiği, dolayısıyla doğrudan yatırımlarda, Türkiye’nin “net dış yatırımcı” olduğuna dikkat çekildi. Bu yıl ocak – ekim döneminde Türkiye’ye gayrimenkul hariç 4.1 milyar dolar doğrudan yatırım geldi. Aynı dönemde Türkiye’den yurtdışına yatırım ise 4.5 milyar doları buldu.

ACEMOĞLU NE DEDİ?

Son yıllarda Türkiye ekonomisini daha yakından izlemeye başladığı dikkat çeken Prof. Daron Acemoğlu, Cumhuriyet’e verdiği mülakatta önemli uyarılar yaptı. Acemoğlu özetle şunları söyledi:

• Türkiye’de sanayi, kurumlar ve eğitim sistemindeki yapısal bozukluktan asgari ücretle çıkmak mümkün değil. Şirketler yeterince üretmiyor çünkü verimli çalışmıyorlar. Teknolojiyi doğru kullanmıyorlar; çünkü teknolojiye yeterince yatırım yapmıyorlar.
• Yeni ekonomi yönetimi var ama hâlâ çok büyük bir umut yok içimde. Zaten enflasyon bu düzeye çıktıktan sonra indirmek çok zor ama bir tek enflasyonu düşürüp Türkiye ekonomisin düzelteceğiz diye bir şey de yok. Çok daha derin problemleri var Türkiye’nin.
• Politik nedenle özgürlükler kısıtlanıyor ve en parlak Türk gençler bu nedenle yurt dışına gitmeye başladı. Az insan giderse problem yok ama sayı bu kadar çok olunca bir çöküşe yol açar ve Türkiye bunun eşiğinde.

BORSA- ALTIN

Yabancı girişi geçen hafta da devam etti. BİST’e 396, hazine kağıtlarına 180 milyon dolarlık giriş oldu. 5 haftalık toplam giriş 3 milyar dolara yaklaştı. Yabancı girişine rağmen borsa haftanın son işlem gününü %2,67 kayıpla 7.557 seviyesinden kapadı. Haftalık bazda kayıp %5.46 oldu.

Ons altın haftanın son işlem gününde %1,14 yükselişle 2.067 dolara yükseldi. Haftalık bazda ise %2.44 yükseldi.

Haftanın son işlem günü itibariyle Euro 32.26, dolar ise 29.22 TL’deydi. Euro haftayı yüzde 2,06, dolar ise yüzde 0,84 artışla kapadı. Euro, dolara karşı güçlendi.

TL MEVDUAT FAİZİ ARTMAYA DEVAM EDİYOR

MB verilerine göre faizlerdeki artışa paralel olarak mevduat faizleri de yüzde 52'yi aştı. Ticari kredi faizleri yüzde 52,4 seviyesini gördü.

İhtiyaç kredisi faizleri genel ortalamada yüzde 61 düzeyinde ancak bazı bankalarda yüzde 65’in üzerine çıkıyor. Bankalar, TL mevduat hedeflerini tutturabilmek için KKM’den çıkışı teşvik etmek amacıyla KKM dönüşümlü TL mevduata yüzde 60’ın üzerinde faiz veriyorlar.

GENEL MANZARA

Dövizde kontrol devam ediyor. Merkez Bankası ağırlıkla içerden bankalardan döviz alarak rezerv artırmaya çalışıyor. Yabancı sıcak paracıda giriş istediği izleniyor. Doğrudan yatırım tarafında ise girişten çok çıkış var. Ev ve araba satışları yavaşladı. Konut fiyatlarında artış hızı da yavaşladı.

Borsa’da aslında CB Erdoğan’ın dediği oldu. Sermaye piyasası tabana yayıldı. Piyasa uzmanı İris Cibre’nin paylaştığı rakamlara göre son 1 yılda borsaya ortalama portföy büyüklüğü 6 bin lira olan 5 milyon yatırımcı girdi. Cibre, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda bu küçük yatırımcıları kastederek, “Halka arz kovalayıp çorba parası, marketten ekstra beyaz peynir almak için uğraşıyorlar. Enflasyonun 2 kuruş belini kırarız diyorlar. Arada, manipülatörlerce dolandırılıyorlar” diye uyardı. Cibre’nin verdiği bilgiye göre bu yatırımcıların hissede kalma süreleri 18 gün. Yine piyasa uzmanı Atilla Yeşilada da birkaç gün önce yaptığı uyarıda borsada sert düşüş riski olduğunu belirterek, “Halka arzlar prim yapmazsa, çaylak yatırımcı anında tüyer. BİST-100 ağır kayıplar yaşayabilir” dedi.