ODTÜ, Maraş depremleri sonrası tsunami raporunu tamamladı
ODTÜ Kıyı ve Deniz Mühendisliği Araştırma Merkezi Başkanı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Cevdet Yalçıner, 7 kişilik ekibi ile birlikte, TÜBİTAK 1002 C Hızlı Destek Programı çerçevesinde, "İskenderun Körfezi Kıyı Yapıları Ve Doğu Akdeniz'deki Tsunami Değerlendirmeleri" araştırmasını tamamlayarak raporlaştırdı.
Raporlaştırılan çalışmalarda Hatay Arsuz, Mersin Erdemli, Kuzey Kıbrıs Gazimagusa ve Girne'de küçük genlikli tsunami oluştuğu tespit edildi.
10 dakikada dalga
Su düzeyi değişimleriyle oluşan dalgaların istasyonlara varış zamanları ve dalgaları analiz edildi.
Buna göre İskenderun-Arsuz ölçüm istasyonuna ilk dalganın 25. dakikada, en yüksek dalga tepesinin 33. dakikada ulaştığı, bu istasyonda yaklaşık 10 dakika dalga oluştuğu saptandı. Gazimağusa istasyonunda ise ölçülen en yüksek dalganın 17 santimetre ile yaklaşık 65. dakikada, Erdemli istasyonunda 14 santimetre ile yaklaşık 48. dakikada ve Girne istasyonunda ise 10 santimetre ile yaklaşık 48. dakikada gerçekleştiği belirlendi.
Çalışmalarda ODTÜ tarafından geliştirilmiş "NAMI DANCE tsunami sayısal modeli" kullanıldı. Ölçüm istasyonlarında kaydedilen su düzeyi değişimlerine neden olan tsunami kaynağının yeri ve oluşma mekanizması da araştırıldı. Çalışmalar sonucunda dalganın ölçüm istasyonlarına varış zamanlarını sağlayan oluşma yerinin Samandağ kuzeyinde Kale burnu açıkları olarak belirlendi.
Saha araştırması, İskenderun Körfezi batısında Karataş'ın doğu ucunda Samandağ Çevlik'e kadar kıyıların farklı yerlerinde yapıldı.
"Arsuz, Erdemli, Gazimagusa, Girne"
ODTÜ Kıyı ve Deniz Mühendisliği Araştırma Merkezi Başkanı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Cevdet Yalçıner, 4 ayrı istasyonda denizde su düzeyi değişiklikleri ölçüldüğünü belirterek, şunları söyledi:
"Türkiye'de ve dünyada bütün depremler sonrası oluşan tsunamileri anında araştırıp modellemesini yapıp ve dünyadaki bilim adamlarına ulaştıran kurumuz. Bu konuda 25 yıllık deneyimimiz var.
UNESCO'nun kuralları gereği, kıyıdan 100 kilometre içerde ve 6.5 büyüklüğünden daha büyük olan depremlerde denizde hareket oluşması belki bir heyelan yaratması ihtimali vardır. O nedenle Kandilli Rasathanesi bütün kuralları uygulayarak uyarı vermiştir. Takip edildiğinde de Arsuz, Erdemli, Gazimagusa ve Girne'de 4 ayrı istasyonda denizde 20 santimetre mertebesinde su düzeyi değişiklikleri ölçülmüştür.
Bunlar depremden sonra bir yerden yola çıkan dalganın kıyılardaki ölçüm yerleridir. Dalganın hareketi ve kıyılardaki ölçüm özelliklerini kullanarak bir dalganın nerede nasıl biçimde oluştuğunu bulma şansımız var. Biz onun üzerine gittik. Bu dalga nerede oluştuğuysa o bölgede deniz tabanında kritik durum olabilir. Başka deprem olacaksa o deniz tabanında hareketlenme ve daha büyük tsunami oluşturabilir.
Samandağ Çevlik'te bizim tahmin ettiğimiz yerde biraz kuzeyinde denizde bir dalganın oluştuğunun ihtimali üzerinde duruyorduk. Sonra gidip yerinde yaptığımız incelemelerde balıkçılardan aldığımız bilgilerle deniz tabanında bir hareketlenme olduğu ortaya çıktı. Sonraki 6.4 olan depremde aslında 10 santimetre mertebesinde küçük bir dalga yine oluştu. Kandilli Rasathanesi 8 dakika sonra zamanında uyarıyı verdi. Bu en erken verilebilecek bir süreydi. Oradaki oluşan dalganın üzerine de çalışmalar sürüyor." (DHA)
