Pelosi’nin uçağı Tayvan'a indi: Dünya otokrasi ve demokrasi arasında bir seçimle karşı karşıya

ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi, Çin'den gelen sert uyarılara ve askeri gözdağına rağmen Tayvan'a indi. Pelosi Taipei'den yaptığı ilk açıklamada, "ABD'nin Tayvan halkıyla dayanışması bugün hiç olmadığı kadar önemli" dedi.

Ziyaretinin ABD'nin bugüne kadar izlediği politikalarla çelişmediğini savunan Pelosi, "Tayvan liderliği ile görüşmelerimiz, ortağımıza desteğimizi teyit etmeye ve özgür, açık bir Hint-Pasifik bölgesini ilerletmek dahil, ortak çıkarlarımızı ilerletmeye odaklanacak" diye konuştu.

Pelosi, açıklamalarına şöyle devam etti:

"Dünya otokrasi ve demokrasi arasında bir seçimle karşı karşıya kalırken, ABD'nin 23 milyon Tayvanlı ile dayanışması bugün her zamankinden daha önemli.

Kongre delegasyonundan oluşan Tayvan ziyaretimiz, hiçbir şekilde 1979 Tayvan İlişkileri Yasası, ABD-Çin Ortak Bildirileri ve Altı Güvenceler bildirisi tarafından uzun süredir devam eden ABD politikasıyla çelişmemektedir. ABD, statükoyu değiştirmeye yönelik tek taraflı çabalara karşı çıkmaya devam ediyor."

The United States continues to oppose unilateral efforts to change the status quo. Read my full statement on our Congressional delegation’s visit to Taiwan here:https://t.co/I2tuY2qFWK

— Nancy Pelosi (@SpeakerPelosi) August 2, 2022

Pekin yönetimi, ayrı bir ülke olarak tanımayıp kendi parçası olarak gördüğü Tayvan'a Pelosi tarafından düzenleneceği belirtilen ziyarete sert tepki göstermişti. Çin ordusunun savaş uçakları ile gemileri hassas sınır hattına gönderilmişti. ABD de, Tayvan'ın doğusuna dört savaş gemisi konuşlandırmıştı.

PEKİN UYARDI

Pekin yönetimi dün, "ABD hükümetinin üç numaralı isminin Tayvan'ı ziyaret etmesi halinde Çin ordusunun sessiz kalmayacağını" duyurmuştu. Çin Dışişleri Sözcüsü Zhao Lijian, ziyaretin "Çin'in içişlerine çok büyük bir müdahale olacağını" söyleyerek, ne gibi adımlar atabilecekleri sorusuna "Gitmeye cüret etmesi halinde bekleyip görelim" demişti.

'BEDEL ÖDEYECEKLER'

Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi ise bugün yaptığı açıklamada, Pelosi'nin ismini anmadan "Tayvan meselesinde ateşle oynayan ABD'li politikacıların bedel ödeyeceğini" söyledi. Bakanlık açıklamasında, söz konusu krizin bu gidişle "iyi bir sonuca varmayacağı" belirtildi.

'TAYVAN LİDERİYLE GÖRÜŞECEK'

Yabancı ajanslara konuşan kaynaklar ve Tayvan basını, ABD Temsilciler Meclisi Başkanı'nın Tayvan lideri Tsai Ing-wen ile görüşme de dahil, toplantılarının çarşamba günü için planlandığını belirtiyor.

'TAIPEI'DE İNSAN HAKLARI EYLEMCİLERİYLE BULUŞACAK'

Pelosi'nin ziyaret sırasında, Çin'in insan hakları sicili konusunda seslerini yükselten bir grup insan hakları aktivisti ile de biraraya geleceği öne sürüldü.

SAVAŞ UÇAKLARI SINIR HATTINA DOKUNDU

Ziyaret öncesinde, askeri gerilim tırmanmıştı. Reuters'a konuşan bir kaynak, Çin'in bu sabah Tayvan Boğazı'ndaki hassas sınır hattında birkaç savaş uçağını uçurduğunu söyledi. Çin'in birkaç savaş gemisini de dünden bu yana gayrıresmi sınıra yakın bir noktada tuttuğu belirtildi. Kaynağa göre, Pekin yönetimi bu sabah sınırı hem savaş uçaklarıyla hem savaş gemileriyle 'sıkıştırdı'. Savaş uçaklarının taktiksel manevralarla sınır hattına kısa süreliğine 'dokunduğu' ve geri döndüğü de belirtildi.

TAYVAN DA SAVAŞ UÇAKLARINI GÖNDERDİ

Normalde her iki taraf da bu hattı geçmezken, Tayvan'ın durumu izlemek için bölgeye gönderdiği savaş uçaklarının alarm halinde hazır beklediği belirtildi. Reuters'ın kaynağı, Çin'in adımlarını 'çok provokatif' olarak niteledi.

ABD DE GEMİ KONUŞLANDIRDI

Öte yandan, Pelosi'nin olası ziyareti öncesinde ABD'den gerilimi tırmandıran bir adım daha geldi. ABD'nin, uçak gemisi USS Ronald Reagan dahil olmak üzere dört savaş gemisini Tayvan adasının doğusuna konuşlandırdığı belirtildi.

Reuters ajansına konuşan bir ABD Donanma yetkilisi, gemilerin tam da gerilimin tırmandığı bir anda bölgeye gidişinin 'rutin konuşlandırma' olduğunu savundu. Yetkili, USS Ronald Reagan gemisinin şu an Tayvan'ın doğusundaki Filipinler Denizi'nde bulunduğunu teyit etti. Normalde Japonya yakınlarında tutulan bu gemide güdümlü füzeler bulunuyor.

Yetkili, amfibik saldırı gemisi USS Tripoli'nin de, bölgeye gemi konuşlandırılması amacıyla mayıs ayında başlatılan hamlenin parçası olarak Tayvan'ın doğusunda bulunduğunu söyledi.

Çin Tayvan’ı kendi parçası olarak görürken, ABD de adayı yıllardır silahlandırıyor. Bununla birlikte, 25 yıldır hiçbir ABD'li üst düzey yetkili Tayvan'ı ziyaret etmedi.

NİSANDAKİ PLANLARINI COVID NEDENİYLE ERTELEMİŞTİ

Çin'e karşı eleştirileriyle tanınan ve 1989’daki katliamı anmak için Tiananmen Meydanı’nı da ziyaret etmiş olan Pelosi'nin ise dün başlayan Asya ziyaretinde Tayvan'a gidip gitmeyeceği henüz net değil. Pelosi, adayı nisan ayında ziyaret etmek istiyordu ancak Covid testinin pozitif çıkması sonrasında gezisini ertelemişti.

BEYAZ SARAY'DAN AÇIKLAMA

Pelosi'yi geçtiğimiz günlerde ziyaretten vazgeçirmeye çalıştığı anlaşılan Beyaz Saray'dan da son gelişmeler üzerine yeni açıklama geldi. Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Sözcüsü John Kirby, ziyareti teyit etmemekle birlikte, "Pelosi'nin Tayvan'a gitme hakkı olduğunu" söyledi.

Kirby, Washington'ın Tayvan'a yönelik resmi politikasının değişmediğini de vurgulayarak gerilimi düşürmeye çalıştı. (Kısa Dalga)