Prof. Dr. Şerif Barış'dan deprem yanıtları: Marmara Denizi fayı, Bursa, Yalova ve Mersin... Deprem üretme potansiyeli var

Türkiye'yi yasa boğan 7,7 ve 7,6'lık Kahramanmaraş merkezli, Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Hatay, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa'da büyük yıkımlara neden olan depremlerden sonra bölgede meydana gelen artçılar yurttaşlarda endişe yaratmaya devam ediyor.

Kocaeli Üniversitesi'nden deprem uzmanı Prof. Dr. Şerif Barış takipçilerinin çok sayıdaki sorusuna yanıtlar verdi.

İşte o soru ve yanıtlar..

Soru: Hocam orta Marmara'da 10 km den sonra creep olduğu söyleniyor hatta bunu Kandilli'nin şu anki müdürü Haluk bey de bir programda söyledi ama Celal hoca hemen konuyu değiştirdi. Var mı acaba creep?

Yanıt: Var

Soru: Hocam Mersin görüşünüz neydi acaba lütfen kısa da olsa bilgilendirir misiniz?

Yanıt: Kahramanmaraş depremleri nedeniyle Mersin'e aktarılan herhangi bir stres yoktur. Mersin içindeki ve civarındaki faylarla ilgili de bir riskten bahsedebilmek için ayrıntılı bir olasılık hesabı ve diğer çalışmaların yapılması gerekir. Bunlar yapılmadan kesin bir yorum yapmak sorun.

Soru: Mersin İçinde fay mı var hocam!!

Yanıt: Bir ilin deprem riski hesaplanırken sadece şehir içi değil o ili çevreleyen en az 100km yarıçapındaki bir bölge bile dikkate alınır. Diri fay haritası için tıklayınız.

Soru: Sayın hocam Esenköy-Armutlu-Mudanya düşünceleriniz nelerdir? Ne büyüklükte bir deprem bekleniyor? Keşke buralarda konuşulsa.

Yanıt: O bölgedeki faylar çok parçalı ve tarihsel dönem depreme kimliği hakkında çok ayrıntılı bilgimiz eksik. Bu bölgeyi 1992'den beri gözlüyoruz. Olasılık hesabını yakın zamanda güncelleyerek Yalova-Bursa hakkında daha fazla yorum yapmamız mümkün olacak. Ancak, bu bölgelerde uzun yıllardır deprem olamadığını, ileride de deprem üretme potansiyeli olduğunu bilmeniz gerekir. Bu nedenle sizlere sürekli bir bölge hakkında kesin yorum yapmak yerine zamanını bilmesek bile depreme karşı hazırlık bir kültür ve bilinçtir. Uzun soluklu çalışmalardır. Yarın deprem olacakmış gibi hazırlanmalı, önlem almalıyız ve deprem sırası ile sonrasındaki doğru davranışları öğrenmek zorundayız. Sadece alınan tedbir ve önlemler depremlerin zararını azaltacaktır.

Soru: Hocam diri fay haritası yerine neden fayların jeofizik yöntemlerle bulunup üç boyutlu haritaları çalışılmıyor? Bir de niye fayların tomografisini çekmek gibi jeofizik yöntemler varken hala yerin altını bilemeyiz deniliyor bazı uzmanlar tarafından yöntem var ama kullanmıyoruz dense.

Yanıt: Fay izi belirlenirken çeşitli jeofizik etütler yapılıyor. Ancak bunlar için bütçe gerekir. Tomografi için de manyetotellürik, sismik ve deprem tomografisi çalışmaları fayların üç boyutlu görüntülenmesini sağlar. Bu çalışmalarda jeolojik fay etütlerine göre oldukça zahmetli ve ekip işidir. Bu çalışmalara yeterli bütçe sağlanırsa çok rahatlıkla yapabildiğimiz çalışmalardır. Bu konuda birçok uluslararası ve TÜBİTAK projem varı zaten. Deniz ve göl tabanlarındaki fayları zaten sadece Jeofizik, batimetri ve sismoloji ile belirlemek mümkün. Tüm bu çalışmaları yapsak bile faylarda biriken gerilmeleri henüz doğrudan ölçebilen bir sistem yok dünyada. Depremlerin ne zaman olacağını bilmemiz şimdilik mümkün olmasa da faylar üzerindeki pürüzlü bölgeleri belirlemek mümkün. (Kısa Dalga)