Sertuğ Çiçek yanıtladı: Deprem bölgesinde seçime katılım oranı şüpheli mi?

Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat tarihli depremlerden etkilenen illerdeki seçim sonuçları kamuoyunda tartışılmaya devam ediyor.

T24 Genel Koordinatörü Sertuğ Çiçek, 50 binden fazla kişinin yaşamını yitirdiği deprem bölgesinde en büyük yıkımın yaşandığı Hatay, Kahramanmaraş, Adıyaman ve Malatya’daki seçim sonuçlarını mercek altına aldı.

Yazısında bu 4 ildeki nüfus değişimlerinde ve seçmen sayısında sıra dışı bir farklılık olmadığını belirten Çiçek, “Seçmen sayısı değişimlerinde büyük bir ‘deprem etkisi’nden söz etmek mümkün görünmüyor” dedi.

Seçime katılım oranı şüpheli mi?

14 Mayıs’taki seçimde 4 ilde kullanılan oy sayısının 2018 seçimine göre 130 bin kadar azalarak 2,3 milyonun altına düştüğünü aktaran Çiçek, şu bilgileri aktardı:

“4 ilde ortalama olarak yüzde 5,36 düşen kullanılan yurt içi oy sayısı Malatya ve Adıyaman’da sırasıyla yüzde 10,88 ve yüzde 5,14 oranında azaldı. Hatay’da yüzde 4,48 olan kullanılan oy sayısındaki düşüşün 4 il içinde en az etkilediği yer yüzde 2,65’le Kahramanmaraş oldu. Türkiye genelinde seçime katılım (oy kullananların kayıtlı seçmen sayısına) oranı yüzde 88,96’ken bu 4 ilde seçime katılım oranı 5,01 puan düşerek ortalama yüzde 83,34 olarak gerçekleşti. Seçime katılma oranında gözlenen bu belirgin farkın en önemli sebebi, binlerce ailenin deprem sonrasında taşınması ve seçmen bilgilerini yenilemekle ilgilenmemesi olsa gerek. Bu kadar büyük ve taze bir yıkıma karşın bu dört ildeki seçime katılım oranının yine de yüzde 81,75’in üzerinde ortalama yüzde 83.34 olması bölge halkının seçime verdiği önemi gösteriyor.

Bu illerdeki seçime katılım düzeyini şüpheli bulanlar var. Ancak, her parti YSK SEÇSİS aracılığıyla sandık sandık seçmen bilgisine sahip ve her sandıkta kurul üyesi bulundurma hakkı var. Dolayısıyla “hayali sandıklar, hayali seçmenler” olduğu yolundaki iddiaların siyasi partiler ve bu iddiaları ortaya atanlarca araştırılıp ispatlanması gerektiğinin altını çizelim.”

AKP’nin en büyük oy kaybı Kahramanmaraş’ta

Sertuğ Çiçek, depremin AKP’nin oylarını etkileyip etkilemediğini de değerlendirdi:

“AKP en büyük oy kaybını depremlerin merkez üssü olan Kahramanmaraş’ta yaşamış. Türkiye genelinde 2018’e göre 6,97 puanlık oy kaybı yaşayan AKP’nin oyu 10,9 puan azalışla yüzde 58,68’den yüzde 47,78’e düşmüş. AKP Kahramanmaraş’ta mutlak olarak 80 bin 838 oy kaybetmiş.

AKP’nin Malatya’daki desteği de Türkiye’de yaşadığı genel oy kaybının üzerinde; 8,77 puanlık bir kayıpla AKP oyları yüzde 53,93’ten yüzde 45,16’ya düşmüş. 2018 seçimine göre AKP Malatya’da 66 bin 117 oy kaybetmiş.

AKP Türkiye genelinde yaklaşık 7 puan gerilerken Adıyaman ve Hatay’da sırasıyla 2,72 ve 2,18 puan kayıp yaşayarak bu illerdeki desteğini Türkiye geneline göre oldukça iyi korumuş. İncelediğimiz 4 ilde toplam 202 bin 849 oy kaybı yaşayan AKP’nin ortalama performansı Türkiye geneline göre daha iyi.

AKP’nin beklenmeyen bu göreli başarısının arkasında yatan nedenlerden ilk aklıma gelenler şöyle: Bölgeden yaşanan göç, çok zor koşullarda konteyner ve çadırlarda yaşayan ailelerin otoriteye daha bağımlı hissetmesi, iktidarın verdiği sözlerin muhalefetin vaatlerine göre daha gerçekçi görünmesi…

Türkiye tarihinin en büyük can kaybına neden olan, afet sonrası yardım çalışmalarında skandallar yaşanan depremlerin bu bölgede Cumhur İttifakı oylarında tayin edici bir etki yaratmadığını vurgulayalım. 14 Mayıs seçimlerindeki en dikkat çekici sonuçlardan birinin deprem bölgesindeki bu durum olduğunu söyleyebiliriz.”

Muhalefetin performansı

Söz konusu 4 ildeki muhalefetin performansı ise şöyle oldu:

“Millet İttifakı ülke genelinde oylarını 2018’e göre 2,37 puan artırarak 35,31’e çıkarırken incelediğimiz 4 ildeki yurt içi oylarını sadece 1,83 puanlık artışla yüzde 28,21’e yükseltebiliyor.

Millet İttifakı Malatya ve Kahramanmaraş’ta ülke geneline kıyasla daha iyi performans gösteriyor. Bunun sunucunda CHP onlarca yıl aradan sonra ilk kez Kahramanmaraş'ta 2. milletvekilliğini kazandı.

Ancak Millet İttifakı Hatay’da mutlak olarak 25 binin üzerinde oy kaybı yaşadı. TİP’in deprem sonrası bölgedeki dayanışma faaliyetlerindeki başarısı ve CHP seçmeninin de sempatiyle baktığı Gezi tutuklusu Can Atalay’ın TİP’in birinci sıra adayı olması bu kaybın izahında önemli iki faktör.

Emek ve Özgürlük İttifakı’nın Türkiye genelindeki toplam oyları HDP’nin 2018 oylarının bile gerisine düştü. İttifak, incelediğimiz 4 ilde Hatay’daki TİP’in başarılı performansı hariç ciddi kayıplar yaşadı.

Emek ve Özgürlük İttifakı, toplamda 44 bin 821 oy kaybettiği bu 4 il arasından sadece Hatay’da oylarını 3 bin 194 adet artırmayı başardı.

Toplamda 30 milletvekiline sahip olan incelediğimiz 4 ilin milletvekili dağılımında AKP 2 sandalye kaybederken bunlardan biri CHP'ye, diğeri de İYİP'e gitti. YSP'nin Hatay'da kaybettiği sandalyeyi de TİP aldı.

Cumhur İttifakı 22 milletvekilliğinden ikisini kaybederek 20'ye düşerken, Millet İttifakı 7'den 9'a çıktı. Emek ve Özgürlük İttifakı'nın sandalye sayısı değişmedi.” (Kısa Dalga)

Yazının tamamı