Trabzon'da Sabahattin Eyüpoğlu, Hasan İzzettin Dinamo gibi isimlerin heykeli kaldırılırken Ganita'ya sadece Necip Fazıl heykeli
Trabzon'un merkezinde deniz kenarında bulunan ve şairlerin, yazarların, ressamların mekanı olarak bilinen kentin kültür ve sanat hafızası olan Ganita'da sadece Necip Fazıl Kısakürek'in heykelinin olması tepki topladı.
Gazete Duvar'dan Fatih Saygın'ın haberine göre Bedri Rahmi Eyüboğlu, Hasan İzzettin Dinamo, Oktay Rıfat, Yaşar Miraç, Yusuf Katipoğlu, Orhan Peker gibi yazar ve ressamları yetiştiren Trabzon'da kentte kısa bir süre kalan Kısakürek'in heykelinin tercih edilmesi siyasi bir karar olarak yorumlandı.
İlk olarak devlet karayolu ve geçirilen tünel ile Ganita'nın doğal güzelliği zarar görürken daha sonra ikinci tünel ile Ganita yok edilerek yol geçirilmek istense de buna tepki gösterildi ve Ganita korundu. Bir zamanlar kentin gazinolarının olduğu, çocukların yüzme öğrendiği alan zamanla atıllaştı ve geriye bir tek şairlerin ve yazarların yuvası olan çay bahçesi kaldı.
Sadece Necip Fazıl Kısakürek'in heykeli kaldı
2021 yılında Trabzon Büyükşehir Belediyesi bölge için 'Ganita-Faroz Sahil Düzenlemesi'ne başladı. 2 yıl süren çalışma sonrası yenilenmiş haliyle Ganita Sahili, mayıs ayında hizmete açıldı. Özel işletmelerin kaldırıldığı bölgeye kafeteryalar, restoranlar, çay bahçeleri yapıldı. Halktan ilgi gören bölgede sadece Necip Fazıl Kısakürek'in heykelinin olması tepki topladı. Bedri Rahmi Eyüboğlu, Hasan İzzettin Dinamo, Oktay Rıfat, Yaşar Miraç, Yusuf Katipoğlu, Orhan Peker gibi yazar ve ressamları yetiştiren Trabzon'da kentte kısa bir süre kalan Kısakürek'in heykelinin tercih edilmesi siyasi bir karar olarak yorumlandı.
2011'de pek çok heykel depoya kaldırıldı
Trabzon'da 2011 yılında da Meydan Parkı yenilenirken parkta bulunan heykeltraş Orhan İlyas'ın yaptığı Sabahattin Eyüpoğlu, Hasan İzzettin Dinamo, İbrahim Cudi Bey ve Celalettin Algan’a ait büstler depoya kaldırılmıştı.
'Bedri Rahmi, Sabahattin Eyüboğlu, Oktay Rıfat, Hasan İzzettin Dinamo, İsmail Safa gibi isimlerin orada olması çok daha anlamlı olabilirdi'
'Ganita; Akşama Doğruyum Ben' kitabını kaleme alan Ercan Yılmaz koyulan heykelin Trabzon'u simgeleyen bir tercih olmadığını belirtti ve şunları söyledi:
"Necip Fazıl Trabzon'da bir süre bulundu. Bab-ı Ali kitabında bahseder bu anılarından. Meydan'daki eski Yeşilyurt Oteli'nde kalmış, 'Yağmur' şiirini Meydan Parkı'nda yazmış, Ganita'da da dostlarıyla vakit geçirmiş. Fakat Necip Fazıl, Ganita'ya heykelini koyacak kadar Trabzon'u simgeleyen önemli bir figür değildir. Ganita ve Trabzon'la özdeşleşmiş başka heykeller de olsaydı bunların yanına Necip Fazıl'ın da heykeli koyulabilirdi. Ganita dediğimiz zaman kültür sanat atmosferi gelir akla. Bedri Rahmi, Sabahattin Eyüboğlu, Oktay Rıfat, Hasan İzzettin Dinamo, İsmail Safa gibi isimlerin orada olması çok daha anlamlı olabilirdi."
'Güzel olmuş dediğiniz bir tasarım Trabzon için yeterli değildir, önce özgün olması gerekir'
Kentin önde gelen sanatçılarından Heykeltraş Hasan Fehmi Hızal da belediyenin tutumunu eleştirenler arasında. Hızal, Trabzon Büyükşehir Belediyesi'nin kentin kült sanat değerlerini yok sayarak olumsuz yönde politik bir tutum savunduğunu dile getirerek şunları söyledi:
"Ganita'da bir şeyler yapılmış, masraf edilmiş. Fakat Trabzon'da olan bir alan kamuya açık özellikle dışarıdan gelen insanlara hitap eden alanların belli özelliklerinin olması gerekiyor. Güzel olmuş dediğiniz bir tasarım Trabzon için yeterli değildir, önce özgün olması gerekir. İkisini bir araya getirirsek kıymetli olur. Trabzon'a özgüdür, Trabzon'u anlatır. Orada gördüğümüz mimari yapılar, modern anlamda yapılmış, yerel mimariyle herhangi bir ilişki kurulmadan oluşturulmuş mekanlar. Mimari anlamda Trabzon'u anlatan bir şey yok orada. Trabzon'un folklorik değerleri yok. Yeşil alanlarda minyatür tasarımlarla kentin önemli mekanları ve bölgenin merkezi olduğu için bölgenin önemli mekanları 3 boyutlu olarak tasarlanabilirdi. Bu da dışarıdan gelen insanlara varış noktaları anlamında dikkate almalarını sağlarlardı."
'Belki orada bin tane heykel olsa 9 yüz doksan dokuzuncusu Necip Fazıl olabilir'
Hızal, heykelin estetik değerini tartışmadan önce bir mekana yakışması için pek çok parametrenin yerine getirilmesi gerektiğine dikkat çekti ve Necip Fazıl'ın Cumhuriyet hükümetlerinin sanatçıyı destekleme politikasıyla İş Bankası Memuru olarak kısa bir süre Trabzon'da kaldığı bilgisini verdi. Hızal bunun da heykeli dikilecek bir durum olmadığını kaydetti ve şöyle konuştu:
"Bir alana heykel koymak için her şeyden önce kültürel olarak bunun arzu edilir, beklenir, yakışmış denilecek bir öneri olması gerekir. Belki orada bin tane heykel olsa 9 yüz doksan dokuzuncusu Necip Fazıl olabilir. O koca tasarlanmış alana kata kata sadece Necip Fazıl'ı katarsanız, olumsuz anlamda politik davranmış olursunuz. İnsanlar dikkate alınmadan, kendi kafalarına göre iş yaparak birilerine yaranmaya çalışmış olabilirler. Orada beklenen ve oranın çağırdığı bir iş değil. Ulusal ve uluslararası arenaya sıçrayan bir hikayesi var Ganita'nın. İnsan deniz ilişkisinin yeniden kurulacağı çalışmalar yapılabilirdi."
