Tuzla'da işçi eylemi: İnsanca çalışmak istiyoruz

BURCU KARAKAŞ

"Onlara göre bu eylem yasal değilmiş, ek zam talebi yasal değilmiş. Bu yüzden bizi terörist ilan ettiler."

İstanbul Tuzla'daki Mata Otomotiv'de çalışan Emir Yarar, 18 gün önce iş bırakan bini aşkın fabrika işçisinden biri. Yarar, aynı zamanda eyleme katılması nedeniyle işten çıkarılan 51 işçi arasında yer alıyor.

Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu'na (DİSK) bağlı Birleşik Metal-İş Sendikası'na üye işçiler, Mata Otomotiv fabrikasında İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) kurallarına göre önlemler alınarak çalışma koşullarının iyileştirilmesi ve yüzde 25 ek zam talebiyle 27 Şubat'ta eylem başlattı. Fabrikada, 178'i kadın olmak üzere bin 500 işçi çalışıyor. Altı gün boyunca fabrika önünde taleplerini dile getiren işçiler, İstanbul Endüstri ve Ticaret Serbest Bölgesi​ önünde eylemlerine devam ediyor.

5 Mart'ta iş sözleşmesi feshedilen Emir Yarar, eylemdeki işçilerin tamamı gibi fabrikadaki çalışma koşullarına isyan ediyor.

"İnsanları sürekli baskı altında çalıştırmaya çalışıyorlar. Tuvalete gidiyorsun, 'Neden dönmedin' diyor. Çalışma ortamlarımız oldukça huzursuz. Yemekhanede yemek yerken üstümüze pis su giderleri akıyordu. Buldukları çözüm masayı kenara çekmek. Su akmaya devam ediyor!"

İşten çıkarma gerekçesi: Instagram paylaşımı

DW Türkçe'nin ulaştığı, Mata Otomotiv'in 5 Mart'ta işçilere gönderdiği tebligatta iş akdi feshine gerekçe olarak "yasadışı eyleme katılmak" gösteriliyor. Tebligatta "Toplu iş sözleşmesi dışında ek zam yapılması talebi ile sendikanızın başlattığı ve halen sürdürdüğü yasadışı greve katıldığınız, Instagram'da 'Utanmıyorsunuz, sadaka değil hakkımızı istiyoruz!' yazan içerik paylaştığınız, paylaştığınız görselde ise Mata işçilerinin şeref ve namusuna dokunacak söylemlerde bulunduğunuz, işveren ve işyeri aleyhine asılsız söylemler ile işvereni tahkir ettiğiniz ve saygınlığını zedelediğiniz tespit edilmiştir" ifadeleri yer alıyor.

Mata işçilerinin eylemine sanatçılardan da destek geliyor. Halil Ergün, Levent Üzümcü, İlyas Salman gibi isimler, sosyal medyada işçilerin eylemine destek veren videolar paylaştılar. Mata Otomotiv, işçiler eylem başladığından bu yana kamuoyuna herhangi bir açıklama yapmadı.

İki yılı aşkın süredir Mata Otomotiv fabrikasında çalışan Şenay Yıldız, iş yeri temsilcilerinden biri.

"Ek zam talebimiz kabul görmedi. Bir düğün salonunda toplantımız oldu. Orada da ek zam talebinin arkasında durdu işçiler. Sonrasında iş durdurmak istediler. 'Yeter artık' noktasına gelmemiz ise İSG kurallarına uyulmaması ve mobbing."

Eylemdeki işçiler, fabrikada İSG kurallarına göre havalandırma sisteminin olmamasından şikâyet ediyor. Bir işçi, iki pencereli bir oda fotoğrafı göstererek "Baksana, ben burada çalışmak zorundayım" diyor.

İşçiler, soyunma odaları ve dinlenme alanları ile yemek konusunda da sorunlar yaşadıklarını anlatıyorlar.

"Geçinemiyoruz, değişim istiyoruz"

Eylemdeki işçiler, yüksek enflasyon nedeniyle geçim sıkıntısı yaşadıklarını sıklıkla dile getiriyor. Mata Otomotiv fabrikasında dokuz senedir çalışan kadın bir işçi "Aldığımız maaşlar yetersiz. Kiracıyız, geçinemiyoruz. İyi şartlar altında ve baskı olmadan çalışmak istiyoruz" diyor.

14 Mayıs'ta yapılacak seçimler, kaçınılmaz olarak işçilerin de gündeminde. 50 yaşındaki kadın işçi, seçim konusu açıldığında da geçim sıkıntısına dikkat çekiyor:

"Elektrik, su faturaları almış başını gidiyor. Geçinmek istiyoruz. İnsanca yaşamak istiyoruz. Emekçinin başka ne isteği olabilir ki? Sosyal aktivitemiz yok, gezemiyoruz. Değişim istiyoruz. Belki her şey daha güzel olur."

DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu da 1 Mart'ta Mata işçilerinin eylemini ziyareti sırasında işçilerin yaşadığı ekonomik sorunlara dikkat çekmişti. Çerkezoğlu, "Biz bu fabrikalarda vardiyalarla 24 saat çalışıp üretiyoruz. Ama yoksulluğa mahkûm ediliyoruz. Sendikalı, toplu iş sözleşmeli iş yerlerimizde bile daha imzaladığımız sözleşmelerin mürekkebi kurumadan yüksek enflasyon karşısında ücretlerimiz eriyor" demişti.

İşçilerin seçimden beklentileri, sadece emeklerini karşılığını almak da değil. Mata Otomotiv İş Yeri Temsilcisi 24 yaşındaki Harun Şaban, emekçilerin muhalefetten beklentisi için "Grev yasaklarının artık olmamasını, sendikalaşmanın önüne engel konulmamasını istiyoruz" diyor.

Eylem yapan işçilerden Selvi Çataltepe, otomotiv fabrikasında 15 senedir boyahane bölümünde rötuşçu olarak çalışıyor. O da çalıştığı bölümde havalandırma olmamasından yakınıyor. Bir de diğer işçiler gibi geçim sıkıntısından:

"Tek istediğimiz daha iyi koşullarda çalışmak. Mesaimiz çok fazla. İnsanca çalışmak istiyoruz. Bu seçimlerde her kim iktidara gelecekse artık halkı düşünsün."

DW Türkçe Mata Otomotiv yetkililerinden devam eden grev ve işçilerin talepleri ile ilgili sorularına yanıt alamadı.

Burcu Karakaş Çalışmaları insan hakları alanında yoğunlaşan İstanbul merkezli gazeteci.